Zowel teveel als te weinig bewegen correleert met slaapproblemen

Weinig bewegen gedurende de dag heeft invloed op de kwaliteit van slaap. Maar hoe veel beweging nodig is om goed te slapen, is niet precies duidelijk. De Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) schrijft minimaal 150 minuten beweging per dag voor en deze hoeveelheid beweging blijkt een positieve invloed te hebben op het slaappatroon van sedentaire mensen met insomnia. Dat is relevant voor fysiotherapeuten want slaapproblemen kunnen musculoskeletale problematiek verergeren. Bewijs uit zowel epidemiologische als experimentele studies laat zien dat de relatie tussen activiteitenniveau en een verbetering in welzijn en slaap complex is. Ook zijn er studies die laten zien dat een te veel aan sporten negatief kan zijn voor de slaapkwaliteit.
Ondanks dat voldoende beweging zoals voorgeschreven door de WHO bewezen voordelen heeft voor de gezondheid, zijn er wereldwijd steeds meer mensen inactief, of sedentair. Wel varieert de mate van inactiviteit tussen de verschillende landen, en die verschillen zijn ook te zien in de prevalentie van insomnia.
In deze studie leggen de onderzoekers de cijfers over de hoeveelheid fysieke activiteit in een land en de prevalentie van insomnia naast elkaar. Het doel hiervan was om te kijken of er een relatie tussen deze de mate van activiteit en slapeloosheid is, en in hoeverre te veel of te weinig sport de slaapkwaliteit beïnvloedt.

Methode

De onderzoekers verzamelden gegevens over slaap, fysieke activiteit en algehele gezondheid van inwoners van vijf landen verspreid over vier continenten (Zuid Afrika, Australië, China, Zuid Korea en Groot-Brittannië).
Door middel van een online vragenlijst met 48 vragen vroegen de onderzoekers naar demografische gegevens, gezondheid, slaapgedrag, slaapkwaliteit en leefstijlfactoren rondom slaap, zoals bedroutines, gebruik van cafeïne, alcohol en sigaretten. Daarnaast gaven de deelnemers een score aan hun eigen gezondheid op een 5-punts schaal. Fysieke activiteit rapporteerden de deelnemers zelf door middel van twee vragen: a) hoeveel dagen per week mensen matig intensief bewegen gedurende minstens 10 aaneengesloten minuten en b) hoeveel tijd mensen normaal gesproken bewegen op de actieve dagen.

Resultaten

Meer dan 50% van de 9.238 respondenten scoorde hun slaapkwaliteit als ‘goed’. Voor zowel mannen als vrouwen in alle landen was de gemiddelde gerapporteerde slaapduur korter dan ze nodig hadden om de volgende dag effectief te kunnen functioneren. In Zuid-Afrika, Australië en Groot-Brittannië lag het percentage voor insomnia tussen 10 en 14,8% (Groot-Brittannië). In China en Zuid-Korea was de prevalentie ruim daaronder met respectievelijk 4,1 en 6,5%. De hoeveelheid mensen die minder dan 10 aaneengesloten minuten bewogen per dag varieerde van 6% in China tot 9% in Zuid-Korea. In Zuid-Afrika en Zuid-Korea behaalden het grootste deel van de mensen niet de richtlijn van de WHO van 150 minuten per week (resp 79% en 69%).
Bij het beoordelen van de risicofactoren op insomnia, bleek het laagste level van activiteit – wekelijks minder dan 10 minuten aaneengesloten matig intensief bewegen – samen te hangen met een 37% grotere kans op slapeloosheid. Ook het hoogste niveau van inspanning – meer dan 300 minuten per week- had een associatie met een 30% hoger risico op slapeloosheid.
In alle groepen was te zien dat vrouwen meer risico lopen op slapeloosheid. Ook een lage score op gezondheid, laag opleidingsniveau of oudere leeftijd verhogen het risico op insomnia.

Conclusie en opmerkingen

De auteurs concluderen dat zowel te veel als te weinig beweging op een dag invloed heeft op de slaapkwaliteit. Naast de al bekende en goed gerapporteerde factoren van slapeloosheid (vrouwelijk geslacht, lage gezondheid, laag opleidingsniveau en oudere leeftijd) laat deze studie ook zien dat fysieke activiteit een associatie heeft met slapeloosheid, ongeacht het land waar iemand woont. Deze relatie hoeft niet direct te zijn. Ook indirecte factoren kunnen een rol spelen en de verschillen verklaren. Zo suggereren de auteurs dat de associatie tussen insomnia en laag activiteiten niveau wellicht wordt veroorzaakt door een slechtere gezondheid en een lagere sociale status. Bij mensen met die juist veel sporten en last hebben van slapeloosheid kan een persoonlijke en maatschappelijke veeleisende leefstijl een rol spelen.