Zingeving is belangrijk bij leven met chronische pijn

Mensen met chronische pijn krijgen te maken met verschillende uitdagingen in het leven. Het ervaren van betekenis en een doel in het leven, kan mensen helpen beter om te gaan met de pijn en gaat gepaard met minder negatieve gevoelens. Dat concluderen Portugese onderzoekers na een studie onder 103 mensen met chronische pijn.

Chronische pijn heeft impact op verschillende domeinen van gezondheid en welzijn en gaat vaak samen met een verminderde kwaliteit van leven. Omdat chronische pijn een veel voorkomend probleem is, zijn interventies nodig die mensen effectief met de pijn leren omgaan. Chronische pijn kan een veroorzaker zijn van stress, depressie, mentale uitputting, angst, vermoeidheid en catastroferen. Dit maakt dat chronische pijn een serieus gezondheidsprobleem is met persoonlijke, interpersoonlijke en economische consequenties. Toch hebben sommige mensen met chronische pijn veel minder last van psychische problemen dan anderen. Zij hebben persoonlijke bronnen die ze kunnen inzetten. Een van die bronnen lijkt zingeving te zijn; het geloof dat het leven betekenis en een doel heeft.

Betekenis in het leven is een centraal component in de context van stress en coping. Onderzoekers suggereren dat het hebben van een betekenisvol leven mensen meer veerkracht geeft om obstakels, stress en druk te overwinnen. Ook vinden mensen die een doel in het leven ervaren het relatief makkelijker om uitdagingen aan te gaan. Het ervaren van de zin van het leven is een sterke voorspeller van het kunnen aanpassen aan wat er op je pad komt en gaat samen met een betere gezondheid, grotere sociaal economische status en hebben van werk en een relatie.

Er zijn ook associaties gevonden tussen zingeving en psychisch welzijn en lagere niveaus van depressieve symptomen. Onderzoekers zien dat mensen die een doel in het leven hebben minder vaak last van depressie en angststoornis en hebben en meer positieve gevoelens ervaren. Het blijkt dus een belangrijke beschermende factor te zijn bij psychologische problemen, en de tevredenheid met het leven te vergroten. Mensen met een groter gevoel van betekenis blijken ook een grotere tolerantie voor pijn te hebben.

Het hebben van chronische pijn kan een bedreiging vormen voor de perceptie van de betekenis en het doel in het leven. Patiënten worden geconfronteerd met uitdagingen waardoor ze vaak opnieuw hun gevoel van zingeving gaan bekijken en beoordelen. Het bespreken van het levensdoel kan dus een deel zijn van pijnmanagement. In deze studie kijken de auteurs hoe het hebben van een doel in het leven bijdraagt aan de fysieke en mentale kwaliteit van leven bij mensen met chronische pijn.

Methode

In deze cross-sectionele studie werden mensen met chronische pijn geïncludeerd. Mensen met psychiatrische stoornissen worden geëxcludeerd. De volgende meetinstrumenten werden gebruikt:

• PL Test Revised (PIL-R; Harlow 1987):  deze test werd gebruikt om het doel in het leven vast te leggen. In deze lijst wordt gevraagd naar doelen, ambities en meningen die mensen een gevoel van betekenis geven. Deze 20 items voor de gescoord op een 7-punts Likertschaal.
• Brief Pain Inventory (BPI; Cleeland, 1991) wordt gebruikt om pijn te meten. De ernst van de pijn en de maten van verstoringen door de pijn worden vastgelegd op een Likert schaal van 0 tot 10.
• Brief Illness Perception Questionnaire (Brief IPQ; Broadbent 2006) werd gebruikt om vast te leggen hoe mensen op een cognitieve en emotionele manier tegen hun pijn aan kijken.
• Hospital Anxiety and Depression Scale (HADS; Zigmond, 1983): werd gebruikt om te kijken naar psychologische aandoeningen zoals angst en depressie.
• Pain Catastrophizing Scale (PCS; Sullivan et al., 1995: voor het meten van pijn catastroferen. De onderzoekers zien pijn catastroferen als een van de meest robuuste voorspellers van psychische stress en depressieve symptomen.
• Chronic Pain Coping Inventory-42 (CPCI; Jensen 1995) werd gebruikt om cognitieve gedragsmatige copingstijlen vast te leggen. Op deze lijst worden 42 items gevraagd en gescoord op een schaal van één tot zeven.
• Short Form Health Survey (SF-12v2; Ware 1996) werd gebruikt om de kwaliteit van leven te meten, zowel op fysiek als op mentaal niveau.

Resultaten

Er werden 103 mensen met chronische pijn geïncludeerd. Een hogere score op de PIL-R was geassocieerd met lagere niveaus van psychische problemen. Daarbij was het hebben van het doel van het leven geassocieerd met 39% van de totale variantie van de mentale kwaliteit van leven. Een groter gevoel van zingeving was geassocieerd met betere mentale kwaliteit van leven. Het ervaren van een doel in het leven bleek onafhankelijk bij te dragen aan het verminderen van psychische morbiditeit en het verbeteren van de mentale kwaliteit van leven. Er werd geen relatie gevonden met fysieke kwaliteit van leven na het controleren op pijn gerelateerde variabelen.

Conclusie en opmerkingen

De resultaten laten zien dat zingeving relevant is in het verminderen van psychische problemen en bevorderen van kwaliteit van leven bij mensen met chronische pijn. Bij de behandeling van chronische pijn is dit mogelijk een belangrijk om mee te nemen in de interventie. Het verkrijgen of vernieuwen van een (nieuw) gevoel van zingeving tijdens ziekte blijkt een beschermende factor voor depressieve stemming. In deze studie droeg het gevoel van betekenis niet bij aan de fysieke kwaliteit van leven. Mogelijk spelen de copingstijlen hierin een grotere rol en mediëren die tussen de pijntolerantie en het gevoel van betekenis.

De auteurs concluderen dat het gevoel van betekenis in het leven beschermt tegen psychologische problemen en positief bijdraagt aan de mentale kwaliteit van leven. De rol van zingeving lijkt relevant bij mensen die moeten omgaan met ingrijpende medische problemen. Interventies die gebaseerd zijn op copingstrategieën en het ontwikkelen van het geven van betekenis aan de pijn en het geven van een rol van de pijnervaring in het leven van de patiënt, kan significante winst meebrengen voor mensen met chronische pijn. Het hebben van een doel in het leven kan betekenen dat mensen minder worden beperkt door hun pijn, waardoor ze activiteiten kunnen volhouden en hun levensdoelen kunnen blijven vervullen. Fysiotherapeuten doen er goed aan om op gepaste momenten de patiënt de ruimte te geven om het thema ‘zingeving’ te verkennen.