Zelfcompassie van patiënt is voorwaarde voor zelfmanagement

10-7-Zelfcompassie van patient is voorwaarde voor zelfmanagement_370698206

Gezond eten, regelmatige fysieke activiteit, stress management, goede nachtrust bevorderen de gezondheid, terwijl het tegendeel bijdraagt aan obesitas en chronische aandoeningen. Fysiotherapeuten hebben hier de laatste jaren meer oog voor gekregen, omdat een gezonde leefstijl het herstel van musculoskeletale klachten bevorderd.
Om gezondheidsgedrag te initiëren en vol te houden is voldoende zelfregulatie capaciteit noodzakelijk. Zelfregulatie is daarom een belangrijk concept binnen  de fysiotherapie. Zelfmanagement, van chronische musculoskeletale pijn bijvoorbeeld, is immers afhankelijk van het vermogen tot zelfregulatie van de patiënt.  Zelfregulatie betreft bijvoorbeeld het vermogen om verleidingen en afleidingen te weerstaan en te herstellen van terugval. Voor jong volwassenen is gezondheidsgedrag een nog grotere uitdaging omdat het brein nog niet volgroeid is wat betreft zelfregulatie capaciteit. Jong volwassenen zitten qua ontwikkeling tussen adolescenten en volwassenen in. Het brein is nog niet in balans: het gedrag wordt in verhouding meer emotioneel aangestuurd in plaats van rationeel.

Zelf-compassie ondersteunt zelfregulatie

Een definitie: zelfcompassie betreft een niet-beoordelende attitude naar zichzelf toe ten tijde van mislukking en uitdagingen. De auteurs speculeren dat de drie dimensies van zelfcompassie de zelfregulatie kan bevorderen. De drie dimensies van zelfcompassie zijn:

  • zelf-vriendelijkheid (vriendelijk en zorgzaam naar jezelf toe),
  • common humanity (zien dat je niet alleen staat in je problemen),
  • mindfulness (beter waarnemen is beter sturen).

Gezamenlijk kunnen ze zorgen voor een positieve emotionele respons op de uitdaging van en terugval in gezondheidsgedrag. Als het voorgenomen gezondheidsgedrag mislukt ontstaat vaak schaamte en schuldgevoelens, die er juist voor zorgen dat  de patiënt het helemaal opgeeft. Door zelfcompassie kan de patiënt dit ‘falen’ (leren) zien als

  • algemeen menselijk (common humanity)
  • zichzelf vriendelijk te benaderen in plaats van zelfkritiek.
  • zonder op te gaan in negatieve emoties.
TIP:  Zelfbehandeling van slaapstoornissen is mogelijk

Deze mentale attitude van zelfcompassie spaart zelfregulatie bronnen die anders verspilt zouden worden aan piekeren en het reguleren van negatieve emoties. Zelfcompassie voorkomt niet alleen negatieve emoties , maar bevordert ook positieve emoties. Ook dit kan de zelfregulatie van de patiënt ondersteunen. Positieve emoties bevorderen bijvoorbeeld het creatief denken dat handig is bij probleem oplossen.

Onderzoek toont dat zelfcompassie positief geassocieerd is met de componenten van zelfregulatie, en negatief geassocieerd is met chronisch falende zelfregulatie. Een review uit 2014 toont aan dat zelfcompassie via zelfregulatie diverse typen van gezondheidsgedrag bevordert. Nadere analyse suggereert dat vooral de positieve emoties die door zelfcompassie ontstaan het gezondheidsgedrag bevorderen.

De auteurs willen de hypothesen onderzoeken dat zelfcompassie:

Alle drie de processen zouden vervolgens een positief effect moeten hebben op het gezondheidsgedrag.

Methode

De auteurs onderzochten met vragenlijsten 403 jong volwassenen  (18-25 jaar). De volgende vragenlijsten werden gebruikt:

  • Zelfcompassie: Self-Compassion Scale (SCS) van Neff (2003).
  • Intentie tot gezondheidsgedrag: intentie om de komende maanden gezondgedrag in de vorm van gezond eten, fysiek actief zijn, en stressregulering, werd gemeten op een 9-puntsschaal.
  • Gezondheids-eigeneffectiviteit: subschaal van de Control Beliefs Inventory (CBI).
  • Positieve en negatieve emoties: Positive and negative Affect Schedule (PANAS).
  • Huidig gezondheidsgedrag: Wellness Behaviors Inventory (WBI).

Resultaten

Jong volwassenen die hoger scoorden op zelfcompassie hadden sterke intenties om de komende zes maanden gezondheidsgedrag uit te voren. Dit positieve effect van zelfcompassie op intentie was onafhankelijk van BMI, geslacht of huidig gezondheidsgedrag. Het verband tussen zelfcompassie verliep hoofdzakelijk via een toename in gezondheid-eigeneffectiviteit en via een afname in negatieve emoties. Positieve emoties zijn weliswaar gunstig maar verklaren niet het effect van zelfcompassie op gezondheidsgedrag.

TIP:  Zazen, adem en hartvariabiliteit

Opmerking samenvatter

Het ligt feitelijk voor de hand: een patiënt die erg zelfkritisch is, hard voor zichzelf, erg ontevreden is over zichzelf, of zichzelf minderwaardig voelt, zal minder geneigd zijn goed voor zichzelf te zorgen. Immers, waarom zou je iets ‘verzorgen’ dat niet ‘deugd’ of wat het niet waard is om goed verzorgd te worden? Het uitvoeren van gezondheidsgedrag zou je kunnen zien al een uiting van respectvol, zorgvuldig en zorgzaam met jezelf omgaan. Dat is natuurlijk erg relevant binnen de fysiotherapie. Immers, hoe kunnen fysiotherapeuten patiënten helpen de klachten te verminderen als de patiënt niet zorgzaam met zichzelf omgaat.
Het interessante is dat binnen mindfulnesss benaderingen zelfcompassie een altijd aanwezig thema is. Mindfulness training, en ook mindful bewegen bevordert zelfcompassie, wat zich uiteindelijk uit in betere zelfzorg. Als de behandelgemiddelden naar beneden moeten is het bevorderen van zelfmanagement voor de hand liggend. Dat streven kan een ‘warme’ positieve insteek hebben, maar ook een ‘koude’ negatieve: ‘laat de patiënt het verder zelf maar doen’. Dit onderzoek brengt het ‘hart’ weer terug in de zakelijke benaderingen van zelfmanagement: zelfcompassie als voorwaarde voor zelfmanagement.

Bron

Sirois, F. M. (2015). A self-regulation resource model of self-compassion and health behavior intentions in emerging adults. Prev Med Rep, 2, 218-222. Peter van Burken

Peter van Burken

Peter van Burken

Psycholoog / ex-fysiotherapeut. Auteur van Gezondheidspsychologie voor de fysiotherapeut en het boek Mindfulness en Fysiotherapie. Initiator en docent Psychfysio opleidingen.

Zin in een leuke en boeiende cursus?

Kijk dan hier voor inspiratie!

" 3000+ tevreden fysiotherapeuten gingen je voor. "

Nieuwsbrief

Elke twee weken 3 samenvattingen voor fysiotherapeuten. Gratis, al 17 jaar. 6000+ fysiotherapeuten gingen je voor.

Volg ons op facebook:

Database met 1500+ artikelen

Voorjaar 2023

Werken met beleving en emotie binnen de fysiotherapie

3 dagen. Start 15 mei 2024. Prijs € 595,- …

Acceptance and Commitment Therapy bij pijn

3 dagen. Start 7 juni 2024. Prijs € 495,-…

Pijn- en Stressmanagement technieken

3 dagen. Start 31 mei 2024. Prijs € 595,-…

Vrouw doet pilates oefeningen en voorkomt daardoor rugpijn.

Fysiopilates opleiding

9 dagen. Start 10 september 2024. Prijs € 1395,-…

De Mindful Fysiotherapeut

8 dagen. Start 12 september 2024. Prijs € 1395,-…

Dansante Fysiotherapie op basis van Laban/Bartenieff

8 dagen. Start 20 september 2024. Prijs € 1395,-…

Vrouw stretcht mindfull tegen rugpijn.

Belevingsgericht lichaamswerk binnen de fysiotherapie

5 dagen. Start 28 september 2024. Prijs € 995,-…

kngf-logo-klein
keurmerk-fysiotherapie-logo-klein
crkbo_instelling_rgb