Voorspellende factoren voor langdurige klachten arm, nek en schouder

10-01-Voorspellende factoren voor langdurige klachten arm, nek en schouder_192036791

Niet traumatische klachten aan de arm, nek en schouder (KANS) komt bij 33% van de werkenden in Nederland voor. In 19% van de gevallen ontwikkelt zich dit tot chronische klachten. De ratio tussen specifieke en aspecifieke klachten wordt geschat op 3:2. In de multidisciplinaire richtlijn voor KANS worden aanbevelingen gedaan voor onderzoek naar de prognostische factoren, vooral psychische en sociale factoren, en de manier waarop deze kunnen vastgesteld en eventueel aangepakt kunnen worden in de eerstelijnszorg, waaronder fysiotherapie. Het doel van deze studie is om het verloop van beperkingen gedurende twee jaar bij mensen met KANS vast te stellen en om de voorspellende factoren te identificeren.

Methode

Patiënten met KANS uit 21 Nederlandse huisartsenpraktijken werden geïncludeerd in deze prospectieve cohort studie en werden gedurende 2 jaar gevolgd. Data werden verzameld door middel van zelf-gerapporteerde vragenlijsten bij baseline en iedere 6 maanden daarna. De patiënten waren tussen de 18 en 64 jaar.

De klachten werden beschouwd als ‘nieuw’ als de deelnemers zich in de 6 voorafgaande maanden niet voor dezelfde klacht tot de huisarts hadden gewend. Beperkingen werden gemeten met de Disability of Arm Shoulder and Hand questionnaire (DASH; Hudak 1996). Daarnaast gaven de patiënten hun mate van herstel aan op een vragenlijst, waarbij ze rapporteerden in hoeveel regio’s er nog pijnklachten waren. Potentiële prognostische indicatoren waren gebaseerd op huidige biopsychosociale modellen van musculoskeletale pijn.

De prognostische factoren werden onderverdeel in de volgende groepen:

Demografische karakteristieken:

  •  Leeftijd
  • Geslacht
  • Opleidingsniveau
  • Betaald werk
  • Uitvoeren van sport, meer dan 1 uur per week

Karakteristieken over de klachten:

  • Locatie van de belangrijkste klacht
  • Uitgebreide pijnklachten in nek-schouder, elleboog-bovenarm en hand-pols regio
  • Specifieke of onspecifieke klachten
  • Ernst van de klachten gedurende een week voor de baseline
  • Duur van de klachten bij baseline
  • Nieuwe of terugkerende klacht
TIP:  Een relatie tussen perifere pijnpunten en cervicaal wortelprobleem

Fysieke karakteristieken

  • Algehele gezondheid, gemeten met de SF-12 (Ware, 1996), Physical Component Scale (PCS) en Mental Component Scale (MCS)
  • Trauma in de voorgeschiedenis
  • Musculoskeletale comorbiditeit
  • Non-musculoskeletale comorbiditeit
  • BMI

Psychosociale karakteristieken

  • Somatisatie en stress, gemeten op de subschalen van de Four Dimensional Symptom Questionnaire (4DSQ; Terluin 2006).
  • Sociale steun, gemeten op de Social Support Questionnaire (SSQ; Feij 1992)
  • Catastroferen, gemeten op de subschaal van de Coping Strategy Questionnaire (Spinhoven, 1994)
  • Gezondheidsgerelateerde locus of control
  • Kinesiofobie

Werk karakteristieken

  • Ziekteverlof door KANS
  • Ervaren relatie van klachten met het werk
  • Fysieke werkbelasting, gemeten op de Dutch Musculoskeletal Questionnaire  (Bot 2004)
  • Psychosociale factoren op het werk, gemeten met de Job Content Questionnaire (JCQ; Karasek 1998).

Resultaten

Er deden 682 mensen mee, waarvan 42% man was en 58% vrouw. De gemiddelde leeftijd was 44,3 jaar. In de eerste 6 maanden na de baseline was er een duidelijke verbetering in de gemiddelde DASH score. Gedurende de 2 jaar gaf 40-45% van de patiënten geen volledig herstel of geringe verbetering aan. Vanuit klinisch oogpunt werden de patiënten in drie groepen ingedeeld. Klasse 1 was de groep snelle herstellers, klasse 2 de groep matige herstellers en klasse 3 als de groep met grote beperkingen. Klasse 1 liet een snel herstel op de DASH zien in de eerste 6 maanden, de mensen in klasse 2 hadden een lagere score op de DASH in de eerste zes maanden, maar herstelden niet verder en de mensen in klasse 3 bleven een hoge DASH score houden.

Bij de mensen met de grote beperkingen (klasse 3) hadden alle factoren een associatie, behalve ‘specifieke diagnose’, ‘regio met de meeste klachten’ en ‘lage gezondheidslocus of control’. Alle variabelen behalve ‘specifieke diagnose’, regio met de meeste klachten’, ‘BMI’ en ‘trauma in voorgeschiedenis’, waren geassocieerd met matig herstel (klasse 2). De grootste associaties werden met name bij klasse 3 gevonden met psychosociale variabelen somatisatie, stress en kinesiofobie, de klachten-karakteristieken duur bij baseline en uitgebreide pijnklachten en de fysieke karakteristieken slechte algemene gezondheid, musculoskeletale comorbiditeit en fysieke beperkingen bij baseline.

TIP:  McKenzie diagnostiek nek heeft matige tot redelijke interbeoordelaar betrouwbaarheid

De mensen met betaald werk hadden een grotere kans om snel te herstellen. Bij de werkende mensen waren een hoge statische repetitieve belasting, zelf-perceptie van de relatie met het werk en ziekteverlof in 6 maanden voor baseline geassocieerd met het voortbestaan van de klachten. Deze variabelen waren ook geassocieerd met matig herstel, met aanvullend daarop de factoren fulltime werk, weinig ondersteuning van collega’s, hoge werkbelasting en lage skill discretion.

De belangrijkste voorspellers voor het aanhouden van de klachten was het al aanwezig zijn van de klachten gedurende 3 maanden of langer en een hoog niveau van somatisatie.

Opmerkingen samenvatter

Na twee jaar rapporteerde maar 43% van de mensen volledig herstel. 57% heeft dus geen of onvolledig herstel. De grootste groep mensen viel in de categorie snelle herstellers, en rapporteerde na twee jaar een sterke verbetering in de klachten. Het is belangrijk dat de fysiotherapeut voorspellende factoren identificeert, om zo in een vroeg stadium te kunnen herkennen of de patiënt het risico loopt op langdurige klachten en daar mogelijk nog de behandeling op aan te kunnen passen.

Bron

Miedema, H.S., Feleus, A., Bierma-Zeinstra, S.M., Hoekstra, T., Burdorf, A., Koes, B.W. (2015). Disability Trajectories in Patients With Complaints of Arm, Neck, and Shoulder (CANS) in Primary Care: A Prospective Cohort Study. Phys Ther. Dec 4.

Marjolein Streur

Marjolein Streur

Fysiotherapeut/fysiotherapiewetenschapper. Referent/samenvatter. Speerpunt leefstijlcoaching en psychologie. Volgde de universitaire focusopleiding ‘klinische en gezondheidspsychologie’.

Zin in een leuke en boeiende cursus?

Kijk dan hier voor inspiratie!

" 3000+ tevreden fysiotherapeuten gingen je voor. "

Nieuwsbrief

Elke twee weken 3 samenvattingen voor fysiotherapeuten. Gratis, al 17 jaar. 6000+ fysiotherapeuten gingen je voor.

Volg ons op facebook:

Database met 1500+ artikelen

Voorjaar 2023

Werken met beleving en emotie binnen de fysiotherapie

3 dagen. Start 15 mei 2024. Prijs € 595,- …

Acceptance and Commitment Therapy bij pijn

3 dagen. Start 7 juni 2024. Prijs € 495,-…

Pijn- en Stressmanagement technieken

3 dagen. Start 31 mei 2024. Prijs € 595,-…

Vrouw doet pilates oefeningen en voorkomt daardoor rugpijn.

Fysiopilates opleiding

9 dagen. Start 10 september 2024. Prijs € 1395,-…

De Mindful Fysiotherapeut

8 dagen. Start 12 september 2024. Prijs € 1395,-…

Dansante Fysiotherapie op basis van Laban/Bartenieff

8 dagen. Start 20 september 2024. Prijs € 1395,-…

Vrouw stretcht mindfull tegen rugpijn.

Belevingsgericht lichaamswerk binnen de fysiotherapie

5 dagen. Start 28 september 2024. Prijs € 995,-…

kngf-logo-klein
keurmerk-fysiotherapie-logo-klein
crkbo_instelling_rgb