Vooral de snelheid van heupabductie helpt ouderen bij balans

Recent motorisch onderzoek laat zien dat ouderen qua balans een verminderde laterale stabiliteit hebben. Bij ouderen die vallen is deze laterale stabiliteit sterker verlaagd. Het lichaamszwaartepunt onder het standbeen zwaait bij een externe zijwaartse balansverstoring verder naar lateraal uit. Een verklaring is dat de opvangreactie van het been dat zijwaarts moet uitstappen trager is omdat de snelheid van krachtontwikkeling verlaagd is. Rond de enkel is er geen verschil in snelheid van krachtontwikkeling bij opvangreacties tussen ouderen en jongeren.

De onderzoekers willen weten hoe dit bij de heupabductoren is.

Methode

Daartoe meten ze bij 33 gezonde ouderen (65-87jr) de snelheid van krachtontwikkeling van de abductoren, door ze in zijlig met het been een isometrische abductieweerstand te geven tegen een dynamometer. Eerst wordt de maximale kracht gemeten, daarna de snelheid van krachtontwikkeling. Gekeken wordt of er een relatie is tussen deze snelheid van krachtontwikkeling en enkele balanstesten:

• Externe balansverstoring:
  De postural stress test wordt uitgevoerd om de mate van zijwaartse verplaatsing van het lichaamszwaartepunt onder het standbeen te meten als het andere been uitstapt om het evenwicht te bewaren. Een krachtenplatform legt deze verplaatsing vast. Een vergrote uitslag naar lateraal van dit zwaartepunt is geassocieerd met minder stabiliteit en een verhoogd risico op vallen. Het evenwicht wordt in deze test onverwacht in achterwaartse richting verstoord door plotseling een gestandaardiseerd rukje te geven aan een band om het middel van de proefpersoon.
• Zelf gegenereerde balansverstoring:
  Bij de one leg standing test staat de persoon op blote voeten met handen gekruist voor de borst en met open ogen. Als de persoon er aan toe is tilt hij zelf een been op en moet hij/zij zo lang mogelijk en zo stil mogelijk staan. De armen mogen niet gebruikt worden. De test stopt als de voet de grond weer raakt, als de standvoet zich verplaatst, of als de armen uitzwaaien.
  Bij de tandem gait test loopt de persoon zo snel en zo veilig mogelijk over een lijn van 6.10m met de hak van de ene voet aansluitend tegen de tenen van de andere voet. De armen worden langs het lichaam gehouden. De fouten worden geteld: voet volledig van de lijn af en/of geen contact tussen hak/tenen. Ook de tijd wordt gemeten.

Resultaat
Tegen de verwachting in is er geen relatie tussen de snelheid van krachtontwikkeling van de heupabductoren en de mate van zijwaartse verplaatsing van het zwaartepunt onder het standbeen bij onverwachte externe gewichtsverstoringen. Wel is er een statistisch significante relatie tussen de snelheid van krachtontwikkeling in de abductoren en de prestaties op de twee klinische balanstesten.

Dat betekent dat de snelheid van krachtontwikkeling van de abductoren vooral belangrijk is bij evenwichtsverstoringen die door eigen balansverstoringen ontstaan en niet zo zeer bij externe balansverstoringen.