Vermoeide heupabductoren versterkt landing in valgusstand

Voorste kruisbandletsels kunnen ontstaan bij afremmende acties zoals abrupt van richting veranderen en het landen na een sprong. De tibiofemorale valgusstand met adductie en endorotatie van de heup is daarbij een belangrijke risicopositie.

Trainingen gericht op het verbeteren van de neuromusculaire controle zijn vanuit preventief oogpunt veel belovend gebleken. Het trainen van de hamstrings blijkt een bijdrage te leveren in het beperken van de tibiatranslatie naar anterior, andere spieren zijn echter van belang voor de stabiliteit in het frontale vlak (valgus/varus richting) zoals de heupabductoren en heupexorotatoren.

De auteurs willen onderzoeken of vermoeidheid van de heupabductoren de tibiofemorale valgusstand na landing laat toenemen.

Methode

Aan het onderzoek doen 20 sportieve jongeren mee (3 uur of meer sporten per week). De proefpersonen springen van een hoogte van 0,3 meter naar beneden. De valgushoek wordt met een elektrogoniometer vastgelegd. De grondreactie krachten worden met een drukregistratie platform gemeten. De kracht van de heupabductoren wordt vastgelegd met een isokinetische dynamometer. Met dit apparaat wordt ook de spiervermoeidheid opgewekt.

Na enige oefening sprongen de proefpersonen naar beneden en lieten daarbij de landing op twee benen direct overgaan in een maximale hoogtespong met twee benen (= drop jump). Dit werd drie maal gemeten.

Daarna werd de maximale willekeurige contractiekracht gemeten van de heupabductoren. Na deze beginmeting volgde het vermoeidheidsprotocol waarbij de proefpersoon 15 seconden maximaal abductie gaf met één been, steunend op het andere been (dit spant de adductoren beiderzijds aan), daarna draaide hij 180graden om en drukte maximaal met het andere been. Een krachtsvermindering van meer dan 50% van de aanvangskracht werd als teken van vermoeidheid gezien (gemiddeld werd dit in 9,5 minuten bereikt).
Direct daarna (binnen 15 seconden) werden de drie sprongen herhaald. Na 2 minuten rust (in zit) volgden nogmaals 3 spongen.

TIP:  Open of gesloten kinetische keten trainen bij voorste kruisband laesie?

Resultaat

De tibiofemorale landingshoek was na vermoeidheid en ook na de 2 minuten ‘herstel’ toegenomen richting valgusstand. De toename was weliswaar bescheiden (gemiddeld minder dan 2 graden) maar dit kan in valgusrichting tot een aanzienlijke toename in momentkrachten leiden, bovendien was de variantie aanzienlijk onder de deelnemers (soms wel 7 graden). Dat betekent dat sommige deelnemers een valgustoename hadden van bijna 9 graden!
Er was een trend (P 0.065) dat de maximale excursie ná de landing afgenomen was. Samenvattend kan dat betekenen dat de valgusstand direct na de landing in ongunstige zin is toegenomen en de opvang van de landingskrachten door deze ongunstige beginpositie over een kleiner excursietraject verwerkt moet worden. Ook dit kan predisponeren tot letsels.

Advies van de auteurs

Training van de abductoren moet opgenomen worden in een preventieschema.

Onderzoekssuggesties

Nagaan of bij landen op één been de resultaten sterker worden. Omgekeerd kan men onderzoeken of patiënten met knee-in (patella problemen) verzwakte heupabductoren hebben.

Carcia C, Eggen J, Shultz S. Hip-abductor fatigue, frontal-plane landing angle, and excursion during a drop jump. Journal of Sport Rehabilitation 2005 ; 14 (4): 321-31

Peter van Burken

Peter van Burken

Psycholoog / ex-fysiotherapeut. Auteur van Gezondheidspsychologie voor de fysiotherapeut en het boek Mindfulness en Fysiotherapie. Initiator en docent Psychfysio opleidingen.

Zin in een leuke en boeiende cursus?

Kijk dan hier voor inspiratie!

" 3000+ tevreden fysiotherapeuten gingen je voor. "

Nieuwsbrief

Elke twee weken 3 samenvattingen voor fysiotherapeuten. Gratis, al 17 jaar. 6000+ fysiotherapeuten gingen je voor.

Database met 1500+ artikelen

Voorjaar 2023

Werken met beleving en emotie binnen de fysiotherapie

3 dagen. Start 15 mei 2024. Prijs € 595,- …

Acceptance and Commitment Therapy bij pijn

3 dagen. Start 7 juni 2024. Prijs € 495,-…

Pijn- en Stressmanagement technieken

3 dagen. Start 31 mei 2024. Prijs € 595,-…

Vrouw doet pilates oefeningen en voorkomt daardoor rugpijn.

Fysiopilates opleiding

9 dagen. Start 10 september 2024. Prijs € 1395,-…

De Mindful Fysiotherapeut

8 dagen. Start 12 september 2024. Prijs € 1395,-…

Dansante Fysiotherapie op basis van Laban/Bartenieff

8 dagen. Start 20 september 2024. Prijs € 1395,-…

Vrouw stretcht mindfull tegen rugpijn.

Belevingsgericht lichaamswerk binnen de fysiotherapie

5 dagen. Start 28 september 2024. Prijs € 995,-…

kngf-logo-klein
keurmerk-fysiotherapie-logo-klein
crkbo_instelling_rgb