Staand werk verlaagt de pijndrempel van de voetzool, regelmatig zitten biedt bescherming

Zowel de zittende werkhouding als de staande kent negatieve gezondheidseffecten. Langdurig staan wordt bijvoorbeeld geassocieerd met lage rugpijn, varices, verslechtering van coronaire vaatziekten en problemen rond zwangerschap. In het onderzoek naar de voordelen en nadelen van staan of zitten moet statisch staan wel onderscheiden worden van lopen, wat niet altijd gebeurt.

Eerder onderzoek van de auteurs toonde al dat de pressure-pain threshold (PPT) onder de voet tijdens staand werk daalt terwijl dat niet het geval was bij mensen met zittend werk. Ander onderzoek toonde aan dat staand werk geassocieerd wordt met pijn in de voet.

In het huidige onderzoek kijken de auteurs naar verschillende beroepen met een verschillend percentage staand werk en bestuderen zij hoe de PPT, rapportage van voetpijn en de bloeddruk zich verhouden. Het doel is informatie over de optimale mix tussen staand en zittend werk te vinden.

Methode

Aan dit onderzoek deden 65 personen met staand werk mee uit 4 verschillende beroepen: fabrieksarbeiders, wasserijmedewerkers, restaurantmedewerkers en verkopers.

• Het lopen, zitten, staan en leunen werd gedurende de volle werkdag (behalve de pauze) geobserveerd en vastgelegd. Bij de werkers in een restaurant of verkoop kon dit alleen elk uur 10 minuten geobserveerd worden. Ook het aantal stappen werd elke half uur of elke uur geteld;
• Direct voor de werkdag en daarna de werkdag werd de PPT op zeven punten onder de voet digitaal opgemeten. De punten werden met inkt gemarkeerd zodat aan het eind van de dag dezelfde punten onderzocht konden worden;
• De bloeddruk werd alleen aan het begin en eind van de dag opgemeten bij werkers in de fabriek en wasserij. Dit werd na de PPT meting gedaan, dus nadat de proefpersoon 20 minuten gelegen had;
• De actuele pijnrapportage werd voor en na de werkdag door de proefpersoon opgetekend in een lichaamskaart en een kaart van de voet.

Resultaten

Het gemiddelde percentage van de tijd dat men staand (lopen of stilstaan) doorbracht verschilde niet significant tussen de beroepen, maar binnen een beroep was er aanzienlijke spreiding:

• Fabrieksarbeiders 38-92%
• Wasserijmedewerkers 39-97%
• Restaurantmedewerkers 64-92%
• Verkopers 51-89%

De PPT toonde de minste afname bij de fabriekswerkers en de grootste afname bij de verkopers. Bij de verkopers en de restaurantwerkers nam die statistisch significant af, bij de fabriekswerkers was er alleen een trend zichtbaar. De afname in PPT correleerde niet significant met leegtijd, lengte, gewicht, voetlengte, BMI, of geslacht.

Het schoentype (zacht versus hard) werd wel geassocieerd met de PPT afname: bij het dragen van een harde schoen was er een significant grotere afname dan bij het dragen van een zachte schoen. De sterkte van de afname in PPT na de werkdag werd geassocieerd met zitten en met de looptijd. Als men in verhouding meer zat nam de PPT minder af, als men in verhouding meer liep nam de afname in PPT meer toe. Een relatief korte tijd zitten (de maximaal geobserveerde zittijd was 38% van de werktijd) bleek al beschermend te zijn tegen een afname in PPT. Van de proefpersonen rapporteerden 60% voetpijn na het werk.

Hoewel de PPT afname groter was in de groep die voetpijn rapporteert was dit niet statisch significant. De bloeddruk was voor en na de werkdag niet verschillend. De bloeddruk nam wel af bij degenen die relatief langzaam of weinig liepen tijdens het werk.

Samenvattend

Regelmatig tijdens het werk gaan zitten lijkt een goed advies aan werkers. Staand werk (stilstaan en lopen) en het dragen van harde schoenen geven een sterkere verlaging van de drukpijndrempel en meer pijngevoeligheid onder de voet aan het eind van de dag. Zitten blijkt deze afname in drukgevoeligheid te voorkomen. Er zijn indicaties gevonden dat de bloeddruk op arm niveau afneemt bij staand werk (en de vulling in de benen dus toeneemt).