Smartphone app verhoogt lichamelijke activiteit bij inactieve vrouwen

Een bewegingstracker die gekoppeld is aan een app op de smartphone kan lichamelijk inactieve vrouwen helpen om fysiek actiever te worden. Dat blijkt uit een Amerikaanse gerandomiseerde studie met 210 vrouwen. De vrouwen die de smartphone app drie maanden hadden gebruikt, maakten significant meer stappen per dag en deden meer fysieke inspanningen met een matige tot intensieve intensiteit in vergelijking met de vrouwen zonder de app.

Methode

De vrouwen die aan deze studie meededen waren tussen de 25 en 65 jaar en gemotiveerd om fysiek actiever te worden. De gemiddelde leeftijd van de deelnemers was rond de 50. De vrouwen werden in drie groepen verdeeld van ongeveer 70 deelnemers, twee interventiegroepen en een controlegroep.

Voordat de interventie daadwerkelijk van start ging, was er een aanloopperiode van drie weken. Alle deelnemers kregen een bewegingstracker mee om een beginmeting te hebben van het gemiddeld aantal stappen per dag en de mate van lichamelijke activiteit. Aan de hand van de beginmeting verdeelden de onderzoekers de vrouwen in drie gelijke groepen. Na de aanloopperiode kregen alle vrouwen de instructie om de bewegingstracker dagelijks overdag om de pols te dragen.

De vrouwen in de twee interventiegroepen installeerden een app op hun telefoon. Daarmee kregen ze dagelijks een voorgeprogrammeerde boodschap of video. Via de app kregen ze ook een persoonlijk advies over individuele korte- en langetermijndoelen, voorlichting over duur en intensiteit van stevig wandelen en de gezondheidsvoordelen van lichamelijke activiteit, strategieën om belemmeringen om fysiek actief te zijn overwinnen, sociale steun, voorkomen van terugval, voorlichting over gezonde voeding en gewicht. Ze kregen ook een automatisch berichtje als ze drie achtereenvolgende dagen de app niet hadden gebruikt.

Met de beginmeting als startpunt werden de doelen stapsgewijs wekelijks met twintig procent verhoogd. Totdat de vrouwen zeven dagen per week 10 000 stappen per dag haalden.

In de zes daaropvolgende maanden gingen de vrouwen in één van de twee interventiegroepen door met het gebruik van de app. De andere vrouwen stelden het zonder app, maar bleven wel de bewegingstracker dragen.

Resultaten

Aan het begin van de studie was het gemiddelde aantal stappen per dag in alle drie de groepen ruim 5000. Tijdens de eerste drie maanden van de interventieperiode, steeg het aantal stappen en ook de hoeveelheid activiteit in de twee interventiegroepen in vergelijking met de controlegroep. De vrouwen in de twee interventiegroepen liepen gemiddeld ruim 2000 stappen per dag meer dan de vrouwen in de controlegroep. Daarnaast waren ze bijna twintig minuten meer matig en intensief lichamelijk actief. Tijdens de daaropvolgende zes maanden bleef het gemiddelde activiteitenniveau in de interventiegroepen, met ruim 1300 stappen per dag meer, hoger dan in de controlegroep. Er was geen verschil tussen de twee interventiegroepen. Met andere woorden, het maakte niet uit of de vrouwen de app met persoonlijk advies na drie maanden nog bleven gebruiken, of niet.

Bij een nadere analyse keken de onderzoekers of de resultaten anders waren bij vrouwen ouder of jonger dan 50 jaar en of het uitmaakte of iemand ernstig overgewicht had of niet. Dat was niet het geval.

Discussie

Een smartphone app met een persoonlijk advies kan de fysieke activiteit over drie maanden vergroten. Echter, het gebruik van de app helpt niet om de toegenomen activiteit te behouden in de daaropvolgende zes maanden.

De auteurs geven verschillende verklaringen voor het effect van de app. Ten eerste was de interventie op maat gesneden. De deelnemers kregen dagelijks persoonlijke boodschappen en video’s. Dit is essentieel is voor gedragsverandering. Ten tweede, waren effectieve strategieën om gedragsverandering te bevorderen ingebouwd in de app, zoals individuele kortetermijndoelen en feedback, self-monitoring, sociale steun, voorkomen van terugval, en automatische reminders.

Dit heeft implicaties voor de praktijk. Volgens Nederlandse cijfers van het Centraal Bureau van de Statistiek voldoet 44,0 % van de Nederlandse bevolking tussen de 19 en 65 jaar niet aan de beweegrichtlijn van minstens 2,5 uur per week matig intensieve inspanning, zoals wandelen en fietsen, verspreid over de week. Fysiotherapeuten die patiënten willen stimuleren om fysiek actiever te worden, kunnen adviseren om gebruik te maken van een geschikte smartphone app. Apps en bewegingstrackers zijn ontworpen om lichamelijke activiteit te bevorderen en vol te houden. Ze worden steeds populairder en zijn misschien wel kosteneffectief als het gaat om promotie van lichamelijk activiteit. Hoewel het wel de vraag blijft of het vol te houden is en of het effect blijvend is.

Aangezien er geen verschil in effect was tussen de groep vrouwen ouder en jonger dan 55 jaar en ook niet tussen de groep vrouwen met en zonder obesitas, denken de auteurs dat een dergelijke interventie breed toepasbaar is. Ook voor ouderen, want in deze groep groeit het smartphone gebruik.