‘Serratus Punch’ meest geschikt voor versterking m. serratus anterior

De m. serratus anterior (SA) speelt een centrale rol bij het stabiliseren van de scapula tegen de thorax. Daarnaast werkt de m. serratus anterior mee bij alle componenten van de beweging van de scapula tijdens elevatie van de arm: opwaartse rotatie, protractie en exorotatie. Uit onderzoek blijkt dat nek- en schouderklachten kunnen samenhangen met een verminderde of verstoorde activatie van de m. serratus anterior. Fysiotherapeutische oefeningen voor het trainen van de m. serratus anterior hebben over het algemeen een protractie component. Push-up oefeningen staan bekend als de meest effectieve oefeningen voor het activeren van de m. serratus anterior. Push-ups kunnen op de vloer of tegen de muur uitgevoerd worden, steunend op de elleboog, knie of handen en voeten. Een andere oefening is de Serratus Punch. Dit is een oefening die in staande positie wordt uitgevoerd, met behulp van een pulley apparaat.

De m. pectoralis minor (PM) is een synergist van m. serratus anterior. Beide spieren zijn betrokken bij de protractie van de scapula. Uit de literatuur is het nog onduidelijk hoe groot de activatie van de m. pectoralis minor is tijdens het uitvoeren van m. serratus anterior oefeningen. Naast protractie zorgt de m. pectoralis minor ook voor neerwaartse rotatie, depressie en anterior tilt van de scapula. Deze afwegingen zijn belangrijk tijdens fysiotherapie omdat een te grote gebruik van de m. pectoralis minor kan zorgen voor een verkorting van de spier, wat geïdentificeerd is als een risicofactor voor een abnormale scapula positionering. Het doel van deze studie is om te onderzoeken hoe groot de activiteit van de m. serratus anterior en de m. pectoralis minor is tijdens drie protractie oefeningen:

• Modified Push-Up Plus (tegen de muur).
• Modified Knee Push-Up Plus (op de grond).
• Serratus Punch.

Methode

Zesentwintig gezonde mensen namen deel aan dit onderzoek, met een gemiddelde leeftijd van 33,3 jaar. De participanten hadden geen schouder- of nekklachten. Spieractiviteit van de SA en de m. pectoralis minor werden door middel van een EMG gemeten tijdens het uitvoeren van de drie boven genoemde oefeningen.

Resultaten

De m. serratus anterior toonde de grootste activiteit tijdens de Serratus Punch. Dit was significant hoger dan tijdens de push-ups op de vloer. De activiteit van de m. serratus anterior tijdens push-ups op de vloer was significant hoger dan bij de push-ups tegen de muur. Tijdens de Serratus Punch was de activiteit in m. serratus anterior significant hoger dan de activiteit in de m. pectoralis minor. Tijdens de beide Modified Push-Up Plus oefeningen was de activiteit van de m. serratus anterior en de m.pectoralis minor vergelijkbaar. Bij het vergelijken van de spieractiviteit tussen de oefeningen, had de m. pectoralis minor de grootste activiteit tijdens de Serratus Punch en de push-ups op knieën de vloer. Dit was significant hoger dan tijdens de push-ups tegen de muur.

Opmerkingen samenvatter

Patiënten met schouder- en nekklachten krijgen tijdens fysiotherapie vaak oefeningen gericht op spierversterking van de m. serratus anterior. Oefeningen die de activiteit van de m. serratus anterior sterk verhogen en tegelijkertijd minimale activatie vragen van de m. pectoralis minor hebben hierbij de voorkeur. De belangrijkste bevinding in deze studie was dat de Serratus Punch oefening hier het beste aan voldeed. Bij de andere twee oefeningen werden de beide spieren in gelijke mate geactiveerd. Wanneer alleen gekeken wordt naar de concentrische fase van de oefeningen was de m. serratus anterior significant meer geactiveerd dan de m. pectoralis minor in alle oefeningen. De activiteit van de m. serratus was het hoogst tijdens de Serratus Punch. De auteurs verklaren dit doordat de arm bij deze oefening weg beweegt van de thorax en daardoor meer kracht vraagt dan wanneer bij de andere oefeningen de thorax in de richting van de arm beweegt. Om de m. serratus anterior te versterken is de Serratus Punch dus het meest geschikt, de andere twee oefeningen lijken beter toepasbaar bij musculaire disbalans in de schouder.