Psychologisch risicoprofiel voor hardloopblessures en vermoeidheid

Hardlopen als recreatieve sport heeft veel voordelen voor de fysieke en mentale gezondheid. Het is een sport die laagdrempelig toegankelijk is. Er is dan ook een enorme groep mensen die deze tak van sport beoefenen. Als fysiotherapeut heb je zowel te maken met de positieve aspecten van hardlopen, zoals het bevorderen van de conditie en mentale welzijn, als met de negatieve aspecten zoals blessures en chronische vermoeidheid. Bij hardlopen komen bijna twee keer zoveel blessures voor dan bij andere sporten. Langeafstandlopers (21 km of meer) hebben een extra risico op een blessure. Chronische vermoeidheid kan ontstaan als de hardloper zich buitensporig uitput, terwijl er gedurende lange tijd onvoldoende herstel is. Het overtrainingssyndroom maakt 33% van de recreationele lopers mee in hun loopcarrière. Er is veel onderzoek gedaan naar de aanleidingen voor hardloop blessures en chronische vermoeidheid. Vaak zijn die gericht op fysieke variabelen of trainingsvariabelen. De auteurs van het artikel dat we hier samenvatten willen kijken naar twee psychologische factoren die in potentie een relatie hebben met hardloop blessures en chronische vermoeidheid. Het betreft (1) copingstrategieën om inspanning en herstel in balans te houden, en (2) het type passie dat men voor het hardlopen heeft.

Zelfregulatie perspectief

De auteurs in dit onderzoek vertrekken vanuit een zelfregulatie perspectief. Dat betekent dat de loper actief een balans zoekt tussen de mentale en fysieke inspanningen en doelen enerzijds en de bronnen om dat te bereiken anderzijds. Positieve bronnen zijn bijvoorbeeld steun van je hardloopmaatjes en mentaal op gezette tijden afstand nemen van het hardlopen.
Er zijn verschillende redenen waarom de zelfregulatie suboptimaal is. Zelfregulatie vraagt veel sturing en bronnen, en die zijn uitputbaar. Ook de motivatie (passie) die men heeft voor het hardlopen kan de regulatie ondermijnen. Een hardloper met een obsessieve passie voor hardlopen neigt ernaar om zich koste wat kost te houden aan zijn trainingsschema. De loper speelt daardoor onvoldoende in op de momentane behoeftes aan herstel.
Zelfregulatie copingstrategieën ten aanzien van hardlopen
Globaal zijn er twee zelfregulatie strategieën rondom hardlopen te onderscheiden: (1) goed gebruikmaken van hardloop gerelateerde bronnen zoals, trainingsintensiteit plannen en sociale steun van hardloopmaatjes. (2) zorgen voor goed herstel in relatie tot het hardlopen.

Passie voor hardlopen

Bij een harmonieuze passie voor hardlopen is de hardloper betrokken bij het hardlopen, maar er is voldoende ruimte voor relativering waardoor er flexibiliteit ontstaat. Bij obsessieve passie voor hardlopen is de keuzevrijheid verdwenen en voelt de hardloper zich gedwongen zich bijvoorbeeld strikt te houden aan een schema. Bij obsessieve passie is er geen harmonie in relatie tot andere levensgebieden. Hardlopen en andere levensgebieden zijn in conflict met elkaar. Globaal gesproken is de trend dat harmonieuze passie tot adaptief en gezond functioneren leidt. Er is dan de openheid en flexibiliteit om adequate hardloop gerelateerde coping strategieën toe te passen. Dit in tegenstelling tot de obsessief gepassioneerde hardloper.
Samenspel tussen zelfregulatie strategieën en passie
De auteurs van dit artikel onderzochten hoe de interactie tussen hardloop passie en zelfregulatie voorspellend is voor hardloop blessures en chronische vermoeidheid. In dit onderzoek onderzochten ze de data van 425 recreatieve langeafstandlopers. In dit online onderzoek werden onder andere de volgende vragenlijsten afgenomen:

• Hardloop gerelateerde bronnen: DISQ-SPORT. 1.0.
• Loskomen van hardlopen: tijdelijk fysiek, cognitief en emotioneel niet betrokken zijn in een sport, na een training. DISQ-R SPORT 1.2.
• Harmonieuze- en obsessieve passie voor hardlopen. Op hardlopen aangepaste passies schalen van Vallerand (2010).
• Hardloop blessures: zelfrapportage in de afgelopen 12 maanden
• Chronische vermoeidheid: aanpassing van de Fatique Assessment Scale.

Op deze data passen de auteurs de latent profielanalyse toe

Resultaten

De latent psychologische profielanalyse leidde tot de beschrijving van drie risicoprofielen:

• Laag risicoprofiel: laag scoren op obsessieve passie en hoog scoren op fysiek, cognitief en emotioneel herstel. Dit profiel speelt bij 17% van de deelnemers.
• Medium risicoprofiel: er zijn geen uitgesproken waarden. Dit profiel speelt bij 62% van de deelnemers.
• Hoog risico profiel: hoog scoren op obsessieve passie en laag scoren op fysieke bronnen en alle typen van herstel. Dit profiel speelt bij 21% van de deelnemers.

De lopers met het hoge risicoprofiel scoorden 23,5 percentagepunten hoger op hardloop gerelateerde incidenten dan het lage risicoprofiel. Dit was een statistisch significant verschil. En ook ten aanzien van chronische vermoeidheid blijkt het lage risicoprofiel qua incidentie een statistisch significant lager risico te hebben dan het medium risicoprofiel of het hoge risicoprofiel.
Opmerkingen samenvatter
De profielen zijn duidelijk. Hardlopers met een obsessieve passie in combinatie met weinig herstel gerichte copingstrategieën lopen significant meer risico op hardloop blessures en chronische vermoeidheid, dan hardlopers met het tegengestelde profiel. Opmerkelijk in dit onderzoek is dat harmonieuze passie of zelfregulatie rondom steunende bronnen geen voorspellers (beschermers) lijken te zijn.

Heb jij ook een (harmonieuze) passie voor hardlopen dan is de cursus De Running Fysiotherapeut echt iets voor jou.

Bron: Van Iperen, L. P., de Jonge, J., Gevers, J. M. P., & Vos, S. B. (2022). Linking psychological risk profiles to running-related injuries and chronic fatigue in long-distance runners: A latent profile analysis. Psychology of Sport and Exercise, 58, 102082. doi:doi:10.1016/j.psychsport.2021.10208

Foto bij artikel door martin-dm / iStock