Pilates verbetert EMG patroon bij aspecifieke lage-rugpijn

Aspecifieke lage-rugpijn kent geen aanwijsbare oorzaak en wordt gezien als pijn en/of discomfort in de lage-rug, met of zonder uitstraling naar de onderste extremiteit. Het wordt door de World Health Organisation (WHO) gezien als een van de meest voorkomende gezondheidsproblemen, met persoonlijke, sociale en economische gevolgen. Het is bekend dat het ontstaan van lage-rugpijn multifactorieel is en gerelateerd is aan roken, alcoholgebruik, overgewicht, niveau van scholing en leefstijl. Ook een disbalans tussen de functie van de extensoren en flexoren van de romp kan leiden tot het ontwikkelen van klachten die de stabiliteit van lumbale wervelkolom verstoren.

De Pilates-methode wordt gezien als een behandelmethode bij lage-rugpijn, waarmee de bekken- en lumbale musculatuur wordt aangesproken en wat kan leiden tot het verminderen van klachten. Dit onderzoek heeft als doel om het elektromyografisch patroon van de musculatuur van de lage-rug en de klinische effecten te onderzoeken bij mensen met lage-rugpijn, die een 8-weeks Pilates programma hebben uitgevoerd. De hypohese is dat Pilates dezelfde effecten teweegbrengt bij mensen met en zonder klachten.

Methode

De populatie van 35 mensen is verdeeld in een experimentele groep (EG) en controle groep (CG). De mensen werden in de EG ingedeeld als zij aspecifieke lage-rugpijn ervaarden, tussen 18-40 jaar oud zijn en voldeden aan minimaal drie van de volgende criteria:

• negatieve test van Lasegue,
• afwijkend beweegpatroon, pijn bij flexie van de romp of bij het terug bewegen vanuit flexie,
• Fear Avoidance Beliefs Questionnaire-Work (FABQ-W) < 19,
• positieve prone instability test.

De CG bestond uit mensen tussen 18-40 jaar, zonder lage-rugpijn en verder geen andere gezondheidsproblemen. Alle deelnemers hadden nog nooit Pilates gedaan.

Alle deelnemers zijn onderzocht met elektromyografie (EMG) en klinisch onderzoek. Na het volgen van het 8-weeks Pilates programma is dit onderzoek herhaald. Het klinisch onderzoek bestond onder andere uit fysieke testen en er zijn vragenlijsten ingezet; prone instability test, afwijkend beweegpatroon, Lasegue test, flexibiliteitstest voor flexie van de wevelkolom, Sorensen test en zijwaartse plank voor uithoudingsvermogen van de extensoren, FABQ, Oswestery Disability Index (ODI) en Visual Analogue Scale (VAS) voor pijn.

Alle deelnemers namen deel aan een Pilates programma; twee keer per week, gedurende 8 weken. Er werd individueel getraind, gedurende 50-60 minuten. De VAS is bij de EG afgenomen voorafgaande en na iedere oefensessie. Andere vormen van therapie, waaronder ook gebruik van medicatie, mocht niet ondergaan worden. Het oefenprogramma Pilates is opgesteld door de onderzoekers en bestond uit rek- en mobiliserende oefeningen, met 10 herhalingen per oefening.

Resultaten

Er was sprake van een vermindering van pijnklachten op de VAS na het uitvoeren van het oefenprogramma. De prone instability test was bij aanvang bij 84% positief, na afloop bij 28%. 58% had een afwijkend beweegpatroon bij flexie van de romp bij aanvang van het oefenprogramma en na afloop nog maar 11%. Er was een significante verbetering in de flexibiliteit van de rompspieren na de Pilates bij de EG, maar ook een verbetering in de scores op de vragenlijsten die gericht waren op gezondheidspercepties en mate van beperkingen. Na het uitvoeren van het oefenprogramma was er een toegenomen motorische controle van de rompmusculatuur bij zowel de EG als de CG. Het EMG onderzoek laat zien dat er alleen significante verschillen waren voor het uithoudingsvermogen van de lumbale extensoren. Op de andere parameters waren de uitkomsten gelijk tussen de EG en CG, maar er was wel een verbetering in de beide groepen.

Discussie en conclusie

Er is al uitgebreid onderzoek gedaan naar het effect van Pilates bij mensen met lage-rugpijn. De invloed van de rompmusculatuur is echter nog niet duidelijk. Dit onderzoek laat zien dat er een vermindering is in de scores op de vragenlijsten; angst en gezondheidspercepties. Er was een afname op de FABQ en ODI na de interventie, wat betekent dat de deelnemers minder angst ervaarden en adequatere gezondheidspercepties hadden over de lage-rugklachten.

De toename van de motorische controle van de extensoren is van belang bij mensen met lage-rugpijn, omdat eerdere onderzoeken hebben aangetoond dat mensen met chronische lage-rugpijn een verstoorde motorische controle hebben van de extensoren van de romp. Ook de flexibiliteit van de posteriore musculatuur van de romp is verbeterd bij de EG en dat is van belang voor de stabiliteit van de romp.

De belangrijkste bevinding voor de onderzoekers: de uitkomsten van het EMG onderzoek na het volgen van Pilates, duiden op een vergelijkbaar resultaat bij de EG en CG; er worden meer, maar kleinere motorunits geactiveerd bij het genereren van kracht in de lage-rug. Dit leidt tot meer kracht, maar minder vermoeidheid.

Concluderend kan gesteld worden dat deelnemers met lage-rugpijn, na het Pilates programma een afname van pijn en beperking ervaarden, evenals minder angst en adequatere gezondheidspercepties. Ook was er een verbetering in de motorische controle van de romp. Het 8-weekse Pilates programma leidt bij gezonde mensen en bij mensen met lage-rugpijn tot dezelfde effecten, wat suggereert dat het zowel curatief als preventief ingezet kan worden.

Voor een opleiding in Pilates specifiek gericht op fysiotherapeuten: zie Fysiopilates opleiding.