Pilates effectief bij mensen met MS

Pilates blijkt een effectieve interventie voor mensen met MS. Het verbetert onder meer de loopvaardigheden, balans en kracht van de ademhalingsspieren. Door het groepsverband ontstaan er positieve sociale relaties die de therapietrouw lijken te vergroten. Dat concluderen Turkse onderzoekers na een studie onder 33 mensen met MS.

Bij multiple sclerose (MS) is het bekend dat het gunstig is om te sporten of te bewegen. Toch is het aantal mensen met multiple sclerose dat fysieke activiteit onderneemt laag. Veel studies hebben zich gericht op het effect van aerobe en krachtoefeningen. Minder studies hebben het effect van andere manieren van bewegen zoals Pilates onderzocht. Pilates is een laagdrempelige en goedkope manier van sporten, waarin ademhaling, beweging en houding worden geoefend. Pilates wordt in de vorm van fysiopilates of clinical pilates in toenemende mate door fysiotherapeuten aangeboden. Het combineert een serie van oefeningen gericht op de core-stabiliteit, ademhaling, houding, spierkracht en flexibiliteit. De intensiteit van de oefeningen wordt nauwgezet aangepast aan de mogelijkheden van de deelnemer. Wel is al bekend uit andere chronische patiëntengroepen dat Pilates effectief ingezet kan worden om pijn, beperkingen en valgevaar te verminderen.

Het doel van deze studie was om te bekijken wat de effecten zijn van een 8 weken durend Pilates programma op lopen balans, valrisico, respiratoire functies en cognitieve functies bij mensen met MS.

Methode

Mensen met MS die minder dan 6 scoorde op de Expanded Disability Status Scale (Kurtzke, 1983) werden geïncludeerd vanuit een MS-kliniek. Deze mensen waren ouder dan 18 jaar en moesten meer dan 100 meter zelfstandig kunnen lopen. De deelnemers worden ingedeeld in 2 groepen. De ene groep kreeg Pilates, de andere groep kreeg een thuis oefenprogramma.

In het Pilates programma kregen de mensen één sessie per week gedurende 8 weken met daarbij oefeningen om twee keer per week thuis te doen. De sessies vonden plaats in een groep met daarin altijd twee of drie mensen met vergelijkbare fysieke mogelijkheden. Deze sessies werden uitgevoerd onder supervisie van een fysiotherapeut en duurde 55 tot 60 minuten.

De andere groep, de controlegroep, kreeg een programma met huiswerkoefeningen die ze drie keer per week moesten doen gedurende 8 weken. Deze oefeningen richten zich op het verbeteren van flexibiliteit, kracht, stabiliteit van de romp en het bekken en balans, maar deze oefeningen waren anders dan die in de Pilates groep. De mensen kregen deze oefeningen mee op papier en werden er aan herinnerd door middel van telefoongesprekken.

Aan het begin en aan het eind van de behandelingen werden evaluaties uitgevoerd. Wekelijks belden de onderzoekers met de deelnemers om te kijken of er negatieve bijwerkingen waren van de oefeningen bij en of de oefeningen goed getolereerd werden.

De volgende metingen werden gedaan

Looppatroon: het loopuithoudingsvermogen werd gemeten met de zes minuten wandeltest (6-MWT). The Timed 25-foot Walk werd gebruikt om de loopsnelheid vast te leggen. Mobiliteit werd gemeten met de Timed Up And Go Test. De effecten van MS op de beperkingen van het lopen worden gemeten met de MS Walking Scale.

Balans: de balans werd gemeten op een balans platform. Daarnaast werd de Falls Efficacy Scale International gebruikt om het valgevaar vast te leggen. The Activities-Specific Balance Confidence Scale werd gebruikt om het vertrouwen in de eigen balans vast te leggen.

Core-stability: de core-stability werd gemeten met de curl-up test. Bij deze test wordt het uithoudingsvermogen van de abdominale spieren gemeten door herhaalde isotonische contracties.

Kracht van de ademhalingsspieren: de maximale inspiratoire en expiratoire druk werden gemeten met een manovacuometer.

Tot slot werd ook het cognitieve vermogen vastgelegd met de Brief International Cognitive Assessment For Multiple Sclerosis.

Resultaten

Er deden 42 mensen mee aan de studie, waarvan er 5 uit de Pilates groep 8 afvielen en 4 uit de controlegroep. Uiteindelijk voltooiden 33 deelnemers de studie, waarvan 16 in de Pilates groep en 17 in de controlegroep. Er waren geen verschillen  tussen de groepen bij aanvang van de studie. Na de 8 sessies waren er significant betere resultaten behaald in de Pilates groep op de 6 minuten wandeltest, de curl up test, beperkingen van stabiliteit, algehele houdingsstabiliteit en mediolaterale posturale instabiliteit. Ook was de kracht van de ademhalingsspieren en op cognitie meer verbeterd in de Pilates groep dan in de controlegroep.

Conclusie en opmerkingen

De auteurs van deze studie concluderen dat een 8 weken duren Pilates trainingsprogramma bij mensen met MS verbetering brengt op het gebied van lopen, balans, respiratoire functies, cognitieve functies en het valrisico verminderen. Hoewel er in de controlegroep ook verbeteringen waren te zien op het gebied van loopuithoudingsvermogen, core stability balans, kracht van de ademhalingsspieren en cognitie, waren de verbeteringen in de Pilates groep significant hoger. Ook was de therapietrouw in de Pilates groep groter dan in de controlegroep. Dit zou kunnen verklaren waardoor er ook betere resultaten waren te zien. Een ander voordeel van de groepstraining was dat mensen andere oefeningen gekregen en daarop gecorrigeerd konden worden om bijvoorbeeld te houding te verbeteren.

Geen van de deelnemers rapporteerde negatieve bijwerkingen van Pilates. In de controlegroep had 1 deelnemer een valincident. De therapietrouw was in beide groepen relatief hoog, met 93% in de Pilates groep en 82% in de controlegroep. Een mogelijke reden voor de hoge participatie in de Pilates groep zijn de positieve sociale aspecten die met een groepstraining een rol spelen.

Voor een opleiding in Pilates specifiek gericht op fysiotherapeuten: zie Fysiopilates.