Pilates bij chronische musculoskeletale pijn binnen de fysiotherapie

Recente studies tonen aan dat de Pilates methode een bruikbaar middel is binnen de revalidatie. Er zijn effecten aangetoond op pijn, mobiliteit, spierkracht, uithoudingsvermogen, proprioceptie, maar ook op emotionele factoren als somberheid en kinesiofobie.
Chronische musculoskeletale pijn is binnen de eerste lijn een veel geziene klacht. Fysiotherapeutische oefeningen en fysieke training kunnen de fysieke en mentale component van deze klachten verminderen. Het gaat bij het oefenen niet alleen om het verbeteren van geïsoleerde spierkracht, maar ook om het verbeteren van de houding en gecoördineerd bewegen. Juist deze laatste twee aspecten zijn kenmerkend voor Pilates en maken Pilates een kansrijke interventie voor chronische musculoskeletale pijn. Om te kijken wat de literatuur hierover zegt zetten de auteurs van dit artikel een systematische review op naar het effect van Pilates bij musculoskeletale pijn.

Methode

De auteurs doorzochten de literatuur van 2003 tot 2012, waaronder PubMed en PEDro. Uiteindelijk voldoen 14 artikelen aan de selectiecriteria van de auteurs. Zo moesten de studies een RCT zijn en ook het protocol van Pilates (volume en intensiteit) moest beschreven zijn. In de 14 geanalyseerde studies werden de volgende variabelen geëvalueerd:

• Pijn 4x.
• Mobiliteit 5x.
• Kracht 3x.
• Evenwicht 4x.
• Bewegend functioneren 6x.
• Levenskwaliteit 3x.
• Houding 1x.
• Vermoeidheid 1x.
• Lumbale-pelvis stabiliteit 1x.
• Biomechanica van de schouder 1x
• Therapietrouw 1x

De meest voorkomende aandoeningen die onderzocht werden waren, scoliose met rugpijn, spondylitis ankylopoetica, lage rugpijn, en bijkomende klachten bij Bovendien werd het effect op de functionele achteruitgang bij ouderen onderzocht.
Over het geheel gezien zijn de effecten gunstig te noemen: musculoskeletale pijn vermindert en spierkracht en coördinatie verbeteren. Wel moet gezegd worden dat de kwaliteit van het onderzoek niet altijd optimaal

Opmerkingen samenvatter

Deze systematische literatuurstudie is voor fysiotherapeuten interessant omdat ze aannemelijk maakt dat Pilates als fysieke trainingsmethode bruikbaar is binnen een fysiotherapeutische context. Pilates heeft positieve effecten op een breed scala van variabelen die voor fysiotherapeuten relevant zijn. Daarmee is niet gezegd dat Pilates effectiever is dan andere oefenmethoden. Wel is het zo dat pilates zich kenmerkend onderscheidt van andere oefenmethoden door een sterk accent op controle, concentratie, centralisatie, ademhaling, precisie en vloeiendheid.
Het is belangrijk te beseffen dat de auteurs gezocht hebben tot 2012. Vanaf 2012-2018 is er aanzienlijk meer onderzoek verschenen rond Pilates en musculoskeletale problematiek. We zullen daar in de komende nieuwsbrieven aandacht aan schenken.
Bij Psychfysio opleidingen bieden we een opleiding aan tot Pilates trainer voor fysiotherapeuten. De fysiopilates opleiding omvat negen hele dagen.