Pijntolerantie neemt toe als muziek zich aanpast aan het sportritme

Bij training met fitnessapparatuur kan de uitvoering van de oefening gekoppeld worden aan muzikaal geluid. Wanneer deze muzikale geluiden aangepast zijn aan het ritme en de uitvoering van de oefening, geeft dit een bepaald gevoel van controle over het geluid (musical agency). Dit geeft de sporter de mogelijkheid om een bepaalde vorm van muzikale expressie te ervaren, met positieve psychologische en fysiologische effecten tot gevolg. Bij deze benadering, genoemd Jymmin (gym en jamming) zijn de apparaten uitgerust met sensoren die via software in real time muziek produceren, afhankelijk van de bewegingen van de sporter.
Uit eerder onderzoek blijkt dat de combinatie van oefenen en muziek maken de stemming verbetert, ervaren moeite verkleind en musculaire efficiëntie vergroot, vergeleken met mensen die dezelfde oefeningen doen zonder de muziek. Op fysiologisch level zijn deze resultaten nog niet verklaard. Mogelijk speelt de afgifte van endogene opioïden een rol.

Fysieke activiteit is een effectieve trigger voor de activiteit van opioïden. Opioïden zijn echter ook betrokken bij het reguleren van stemming en geven een vermindering van pijnsensitiviteit bij het luisteren of deelnemen aan muziek. Het hypoalgetische effect van fysieke activiteit is onderzocht in verschillende onderzoeken, waaruit blijk dat isometrische oefeningen die meer dan 5 minuten duren een groot effect hebben op de pijnsensitiviteit.

Door de eerdere resultaten van Jymmin op stemming hebben de onderzoekers de hypothese ontwikkeld dat temporele koppeling tussen musculaire effort en muziek een effectieve trigger is voor de afgifte van endogene opioïden. Dit maakt het ervaren van ‘musical agency’ een potentieel effectieve manier om te gebruiken in sporttrainingen en revalidatie fysiotherapie.
In deze studie bekijken de onderzoekers de invloed van ‘musical agency’ tijdens fysieke activiteit op de afscheiding van endogene opioïden, gemeten via de pijndrempel.

Methode

De onderzoekers testten de opioïden-hypothese in een cross-over design, waarbij iedere deelnemer beide oefensituaties onderging, dus oefenen zowel met als zonder koppeling van de muziek. Als exclusiecriteria werd gesteld dat de deelnemers geen professionele muzikanten, atleten of bodybuilders mochten zijn.
De fysieke oefeningen werden gekoppeld aan muziek door de trainingsapparatuur te voorzien van sensoren die de muziek, bijvoorbeeld het ritme, direct beïnvloedde. Twee oefeningen werden uitgevoerd; een voor de latissimus dorsi en biceps femoris, een ander voor abdominale spiergroepen.
Beide groepen kregen muziek te horen tijdens het sporten. De ene groep had geen controle over de muziek, de andere groep (musical agency groep) had dat wel door middel van het bewegen van het fitnessapparaat. Op een tweede meetdag ruilden de deelnemers om van groep.

De directe meting van de afgifte van endogene opioïden is invasief. Het meten van pijnsensitiviteit is echter een niet-invasieve indirecte manier om de afgifte van endogene opioïden te meten. De cold pressure test is een meting die vaak in studies gebruikt wordt om de pijntolerantie te bepalen. De individuele pijnsensitiviteit werd gemeten met de Pain Sensitivity Questionnaire (Ruscheweyh 2009; PSQ). In deze zelfgerapporteerde vragenlijst vullen mensen de pijnintensiteit in van dagelijkse situaties.

Resultaten

Er deden 22 gezonde deelnemers (12 vrouwen) mee aan het onderzoek. De gemiddelde leeftijd was 25 jaar. Gemiddeld tolereerden de mensen die oefende met muziek koppeling de pijn van de kou ongeveer 5 seconden langer dan wanneer ze de oefeningen zonder muziek koppeling uitoefenden. De no-agency groep tolereerden de cold pressure test voor gemiddeld 45 seconden, bij de musical agency groep was dit 50 seconden. Dit verschil was significant. De aanwezigheid van muziek gekoppeld aan de oefening verklaarde 25% van de variantie in de cold pressor test na het corrigeren voor individuele verschillen in de algehele gevoeligheid voor pijn.
Uit analyse van de bewegingen bleek dat  de gewichtsverplaatsing bij de abdominal trainer iets hoger maar niet significant was in de ‘geen muziek koppeling’ groep. Bij de lat-pulldown bleek dat de gewichtsverplaatsing significant groter was in de ‘geen muziek koppeling’ vergeleken de muziekkoppeling-groep.

Conclusie en opmerkingen

Deze studie laat zien dat mensen die muziek kunnen beïnvloeden tijdens het oefenen een grotere pijntolerantie ervaren dan mensen die alleen naar muziek luisteren. Terwijl passief muziek luisteren ook al de pijntolerantie vergroot, zoals gevonden is in eerdere onderzoeken, blijkt dit effect groter als mensen de muziek zelf kunnen beïnvloeden. De auteurs noemen als mogelijke verklaring dat de endogene opioïde mechanismes gestimuleerd worden door de muziek koppeling. Dit heeft positieve implicaties voor het volhouden van oefeningen, zowel in sport als in de fysiotherapie waar oefenen pijnlijk kan zijn. Wel is het zo dat tijdens het oefenen zelf iets minder gewicht verplaatst wordt.
Psychfysio opleidingen biedt een opleidingen dansante fysiotherapie aan zodat u een-op-een of in groepen met (pijn)patiënten dansant kan gaan bewegen binnen een fysiotherapeutische context.