Patiënten met rugpijn vinden ACT waardevolle aanvulling op fysiotherapeutische behandeling

Recente richtlijnen bij chronische rugpijn adviseren een combinatie van een psychologische en fysieke benadering. Een fysiotherapeutische benadering waarin psychologische aspecten worden toegepast is een mooie middenweg, waarbij de traditionele biomechanische en beperkingsgerichte benadering samengaat met een cognitieve gedragsmatige aanpak. De interesse voor een dergelijke aanpak groeit, maar hiervoor moeten fysiotherapeuten wel geschoold worden om ook de psychische factoren mee te kunnen nemen in de behandeling. Ook blijkt dat patiënten graag hun persoonlijke verhalen delen met hun fysiotherapeut. Bovendien is in eerder onderzoek aangetoond dat mensen met chronische pijn soms wat terughoudend zijn om naar een psycholoog te gaan, terwijl ze geen probleem hebben met een verwijzing naar de fysiotherapeut.

Acceptance and commitment therapy (ACT) is een veelbelovende behandeling voor chronische pijn, die met scholing ook door fysiotherapeuten toegepast kan worden. ACT focust niet zozeer op het verminderen van pijn, maar op het verbeteren van functioneren door middel van acceptatie, mindfulness-strategieën en waardegerichte acties. Deze aanpak is met name geschikt voor mensen met chronische lage rugpijn omdat een focus op het verminderen van de symptomen vaak averechts werkt. Een mix van ACT met fysiotherapie is dus mogelijk een veelbelovende behandeling. In dit RCT vergelijken de onderzoekers fysiotherapie met ACT (PACT) met een standaard fysiotherapeutische behandeling voor patiënten met lage rugpijn.

Methode

Mensen die meer dan 3 maanden lage nonspecifieke lage rugpijnklachten hadden werden geïncludeerd in de studie. De deelnemers werden in 2 groepen ingedeeld; de ene groep kreeg PACT de andere groep kreeg de standaard fysiotherapeutische behandeling. PACT is een korte fysiotherapeutische interventie, gebaseerd op de principes van ACT en ontworpen om zelfmanagement te versterken. PACT bestond uit 3 individuele sessies –  sessies van 60 minuten face-to-face en 1 telefonische sessie van 20 minuten. De behandeling bestond uit een fysieke onderzoek met feedback, vaststellen van waardegebaseerde doelen, individuele oefeningen, bespreken van barrières en facilitators voor zelfmanagement en vaardigheidstraining om psychologische flexibiliteit te vergroten. De totale contacttijd was gelijk aan de gemiddelde hoeveelheid tijd die mensen bij de standaard fysiotherapeutische behandeling ontvangen. Het doel was om een maximaal resultaat te bereiken binnen de standaard tijd voor fysiotherapie, om implementatie en kosteneffectiviteit optimaal te houden. Dit kwam neer op minder, maar langere sessies dan een standaard behandeling.

Om PACT te kunnen geven, werden 8 fysiotherapeuten geschoold hierin.

Metingen werden gedaan bij baseline, na 3 maanden (na afloop van de interventie) en na 12 maanden. De primaire uitkomsten waren de beperkingen gemeten op de Roland-Morris Disability Questionnaire (RMDQ) na start van de behandeling. Secundaire uitkomstmaten waren

• depressie, gemeten met de Patient Health Questionnaire-9 (PHQ-9)
• Angst, gemeten met de Generalized Anxiety Disorder-7 (GAD-7)
• Functioneren gemeten met de Patient-Specific Functional Scale (PSFS)45 en Work and Social Adjustment Scale
• Tevredenheid met het leven op een numerieke schaal
• Ernst van de pijn gemeten op een numerieke schaal

Daarnaast werden globale verbetering, tevredenheid met de uitkomst en geloofwaardigheid van de behandeling uitgevraagd bij de follow-up metingen.

Resultaten

Er derden 248 mensen mee, met een gemiddelde leeftijd van 48 jaar en gemiddeld 3 jaar klachten. Uiteindelijk waren er complete gegevens van 204 patiënten na 3 maanden en 181 na 12 maanden.

Na 3 maanden rapporteerden de mensen in de PACT-groep significant betere uitkomsten op de RMDQ, met een gemiddeld verschil van 1,07 vergeleken met de controlegroep. De gemiddelde verbetering in de PACT-groep was 3,4 en in de controlegroep 2,1. Het klinisch relevante verschil op deze vragenlijst is een verandering van 2 tot 3 punten. Na 12 maanden was in de PACT-groep nog steeds een minimaal klinisch relevant verschil te zien, en ook in de controlegroep was er een klinisch relevant verschil. Bij vergelijking van de groepen was het verschil niet klinisch relevant.

Ook liet de PACT-groep na 3 maanden significant betere uitkomsten zien op de SF12 physical health  en op het functioneren, zowel gemeten via de Patient Specific Functioning als via de Work and Social Adjustment Scale. Bovendien vonden de patiënten in de PACT-groep de behandeling geloofwaardiger dan de mensen in de controlegroep. Na 12 maanden waren er geen significante verschillen tussen de groepen meer.

Conclusie en opmerkingen

PACT liet gunstige resultaten zien op het verbeteren van het functioneren en beperkingen na 3 maanden. Na 12 maanden waren deze verschillen verdwenen. Belangrijk is dat patiënten de PACT-behandeling positief beoordeelden, en het geloofwaardiger vonden dan een standaard behandeling. PACT was zowel voor de behandelaars als de patiënten succesvol. De fysiotherapeuten konden de psychologische principes goed in hun behandeling opnemen en ook qua kosten bleek PACT efficiënt. Psychologische benaderingen binnen de fysiotherapie hebben volgens de onderzoekers een groot potentieel. De PACT-benadering kan fysiotherapeuten helpen om psychologische technieken in te zetten, en patiënten helpen om de juiste en waardevolle behandeling te vinden. Zowel voor de patiënten, fysiotherapeuten als de maatschappij heeft deze combinatie mogelijk grote voordelen, concluderen de auteurs.

Als je je als fysiotherapeut wilt scholen in ACT dan is onze cursus Acceptance and Commitment Therapy bij pijn een goede optie.

Bron: Godfrey, E., Wileman, V., Galea Holmes, M., McCracken, L.M., Norton, S., Moss-Morris, R., Noonan, S., Barcellona, M., Critchley, D. (2020) Physical Therapy Informed by Acceptance and Commitment Therapy (PACT) Versus Usual Care Physical Therapy for Adults With Chronic Low Back Pain: A Randomized Controlled Trial. J Pain. Jan-Feb;21(1-2):71-81.

Foto bij artikel door Lopolo / Shutterstock.