Optimisme en tevredenheid verkleinen kans op depressie en angst bij pulmonaire hypertensie

Pulmonaire hypertensie is een aandoening die veel voorkomt, vaak als gevolg van een onderliggend probleem. Pulmonaire arteriële hypertensie (PAH) en chronische trombo-embolische pulmonale hypertensie (CTEPH)  zijn types van hypertensie die relatief weinig voorkomen en geassocieerd zijn met een verkorte levensverwachting. Mensen met deze aandoeningen hebben vaak last van pijn op de borst, vermoeidheid en kortademigheid.  Hierdoor zijn deze aandoeningen verantwoordelijk voor een hoge mate van functionele beperkingen. Niet alleen kunnen de gezondheidsproblemen zorgen voor een beperking in het uitvoeren van dagelijkse activiteiten afwerken, ook moeten de patiënten leren omgaan met de onzekerheden die samengaan met deze onvoorspelbare en bedreigende ziekte.
Het omgaan met deze ziekte vraagt veel van de coping van de patiënten en verhoogt het risico op  psychische problemen. Verschillende studies laten zien dat 7,5 tot 55% van deze mensen depressieve of angstige gevoelens heeft. Er zijn aanwijzingen dat de ernst van de ziekte alleen niet verklarend is voor de aanwezigheid van psychopathologische symptomen. Individuele verschillen in het emotionele welzijn van patiënten met primaire hypertensie kunnen deels verklaard worden door verschillen in omstandigheden in het leven en het toekomstperspectief. De levensomstandigheden van een patiënt kunnen verschillende problemen waar ze tegen aanlopen versterken of verzwakken en zijn dus van belang voor het emotionele welzijn.
In deze studie is het primaire doel om te onderzoeken of het niveau van tevredenheid met het leven en optimisme de aanwezigheid van symptomen van depressie en angst kunnen verklaren. Hogere niveaus van tevredenheid en optimisme zijn geassocieerd met verschillende positieve uitkomsten bij patiënten met cardiovasculaire aandoeningen en andere chronische ziekten. Een secundair doel was om te bekijken of de aanwezigheid als symptomen van depressie en angst een negatieve invloed hebben op de kwaliteit van leven van patiënten.

Methode

In deze studie werden mensen van 18 jaar of ouder geïncludeerd met een bevestigde diagnose van PAH of CTEPH. De meetinstrumenten die gebruikt werden waren:

• Cambridge Pulmonary Hypertension Outcome Review (CAMPHOR).  Deze vragenlijst is opgedeeld in 3 schalen: symptomen, activiteiten en kwaliteit van leven.
• Hospital anxiety and depression scale (HADS)  werd gebruikt om de aanwezigheid van symptomen van angst en depressie vast te stellen.
• Satisfaction with Life scale, die de globale voordelen vastlegt over de tevredenheid met het leven. Deze schaal bestaat uit 5 items.
• Life Orientation test is een vragenlijst bestaand uit 10 items over optimisme en pessimisme.

Resultaten

Er werden 97 mensen benaderd voor de studie en 64 mensen deden mee. De gemiddelde leeftijd was 49,8 jaar en het grootste deel was vrouw (82,8%). Er scoorde 14 mensen 8 of hoger op de depressieschaal en 23 mensen scoorden 8 of hoger op de angstschaal. Dit betekent mogelijk dat er bij die mensen sprake is van klinische significante symptomen van angst en depressie.
Klinisch significante symptomen van depressie en angst  werden in 50,5% en 56,5% van de gevallen verklaard door de ernst van de ziekte. De toevoeging van tevredenheid met het leven en optimisme vergrootte  de voorspelling van depressieve en angst symptomen. Optimisme was een statistisch significante voorspeller van de aan- of afwezigheid van symptomen van angst. Tevredenheid met het leven was een matige maar significante voorspeller. Verder blijkt dat symptomen van angst significante voorspellers waren van de kwaliteit van leven, meer dan de ernst van de ziekte.

Conclusie en opmerkingen samenvatter

De acteurs van deze studie suggereren dat ziekte gerelateerde factoren onvoldoende zijn om de aanwezigheid van depressie en angst te verklaren. Bij een deel van de gevallen worden deze symptomen meer gedreven door de interactie tussen ziekte gerelateerde factoren, iemand levensomstandigheden en iemands blik op de toekomst. Depressie en angst konden maar in de helft van de gevallen verklaard worden door de symptomen alleen. Dit geldt vooral voor mensen met ernstige beperkingen door de ziekte.
Net als bij andere cardiovasculaire aandoeningen lijken tevredenheid en optimisme voorspellers te zijn voor respectievelijk depressie en angst. Vooral optimisme was een significante voorspeller voor angst. Gevoelens van angst blijken ook een effect te hebben op de kwaliteit van leven, ongeacht de symptomen van pulmonaire hypertensie en functionele beperkingen. De auteurs raden aan om in onderzoek en behandeling van mensen met pulmonaire hypertensie oog te hebben voor de levensomstandigheden, om zo ook ondersteuning te kunnen bieden bij symptomen van depressie en angst.