Obesitas beperkt effect fysiotherapie bij lage rugpijn, maar niet bij nekpijn

Obesitas is geassocieerd met een hoge incidentie van werkgerelateerde musculoskeletale klachten. Obese mensen zouden vooral meer spinale pijn ervaren, voornamelijk lage rugpijn en nekpijn. Dit maakt overgewicht tot een belangrijk thema voor fysiotherapeuten. Zowel obesitas als de spinale pijnklachten zijn twee klinische en economische belangrijke gezondheidsproblemen. Het effect van obesitas op het herstel van spinale pijn is nog niet goed begrepen. Zowel klachten over nekpijn als lage rugpijn hebben een hoog risico om weer terug te keren na behandeling.  Vroege screening kan vaststellen welke mensen een risico lopen op chroniciteit en een daarop aangepast behandelprogramma krijgen om dit te voorkomen.
Obese mensen hebben vaker nek- en rugpijn dan mensen met een gezond gewicht en herstellen minder snel. Het is nog onduidelijk wat de rol is van obesitas op het herstel. Het doel van deze studie is om de invloed van lichaamsgewicht op beperkingen te onderzoeken bij mensen met spinale  pijnen om de invloed van lichaamsgewicht op functionele uitkomsten te bekijken.

Methode

In deze studie worden behandeluitkomsten van mensen met nek- of rugpijn bekeken die poliklinische fysiotherapeutische behandeling ontvingen. Alle patiënten vulden voor aanvang van de behandeling, tijdens de behandeling en bij ontslag vragenlijsten in. Deze vragenlijsten geven data over zelf gerapporteerde functie, pijn, demografie, psychosociale en psychologische factoren die van belang zijn voor de uitkomst van de behandeling. Alle patiënten ontvingen 2x per week evidence-based behandeling gedurende 4 tot 8 weken, een educatie programma en een huiswerkprogramma.

Primaire uitkomst was de zelf gerapporteerde beperking volgens de Oswestry Disability Index (ODI; Fritz 2001) voor lage rugpijn en de neck disability index (NDI; Howard 2008) voor nekpijn. BMI werd vastgesteld bij aanvang van het oefenprogramma. Een BMI tussen 18 en 25 werd beschouwd als gezond. Pijn werd gescoord op een numerieke schaal van 0 tot 19. Angstig vermijden van pijn werd gemeten met de Fear Avoidance Beliefs Questionnaire (FABQ; Waddell, 1993), met de subschalen over vermijden van werk en vermijden van fysieke activiteit.

Resultaten

Data van 282 (211 lage rugpijn en 71 nekpijn) mensen waren volledig en geschikt voor analyse. De duur van de fysiotherapeutische behandeling was gelijk voor mensen met rugpijn en nekpijn. Obese mensen met lage rugpijn ervoeren meer beperkingen vergeleken met mensen met een gezond gewicht. Ook een lage opleiding was geassocieerd met meer beperkingen, maar de interactie tussen obesitas en lage educatie verlaagde dit effect.
Bij mensen met nekpijn was er geen significante invloed van de BMI categorie  op beperkingen bij baseline. Baseline pijn en hoge vermijding van fysieke activiteit waren geassocieerd met meer beperkingen.

Uit de longitudinale analyse bleek dat mensen met rugpijn die overgewicht hadden een grotere afname in beperkingen aan het eind van de behandeling hadden dan mensen met een gezond gewicht. Mensen met obesitas hadden daarentegen juist minder afname in beperkingen, maar dit verschil was niet significant. Er was geen klinisch relevant verschil op de gerapporteerde beperkingen (ODI) tussen de verschillende BMI categorieën. Bij mensen met nekpijn namen de waardes op de NDI evenveel af binnen de BMI groepen.

Opmerkingen samenvatter

Mensen met een BMI hoger dan 30 hadden meer last van beperkingen bij lage rugpijn en reageerden minder goed op de behandeling. Bij nekpijn was dit verband niet te zien. Daar was de enige voorspellende factor voor de behandeluitkomst de pijnintensiteit bij baseline. Mensen met een BMI van 35 of hoger reageerden slecht op de fysiotherapeutische behandeling. Dit zou impliceren dat het goed zou zijn om een behandeling voor de rugklachten te combineren met een programma voor gewichtsverlies, om zo de optimale behandeluitkomst te bereiken.