Nek-retractie tijdens tillen geeft minder risico op pijnklachten

De houding van de nek en het hoofd hebben invloed op de houding van de lage rug tijdens het tillen. Deze houding is dan ook van belang voor mensen met lage rugklachten. Over het algemeen wordt aanbevolen om naar boven te blijven kijken, waardoor de nek in extensie komt tijdens oefeningen als de squat.  Een eerder onderzoek ontdekte dat deze houding de rompflexie verminderde tijdens squatting, wat meer beschermend voor de lage rug zou zijn.
Flexie van de nek tijdens lift-oefeningen lijkt te leiden tot een aantal problemen, waaronder een vergroot risico op nekpijn, overbelasting van de posterieure nekspieren, verminderd uithoudingsvermogen van de rugextensoren en mogelijk vermindering van balans.
Toch is er ook discussie rondom de extensiehouding omdat het verhoogde activiteit van de m. sternocleidomastoïdeus vraagt, wat kan leiden tot een hoge belasting van de cervicale wervelkolom en een toename van nekpijn. Daarom is er een derde houding die aanbevolen wordt; retractie van de nek. Deze houding is mogelijk beschermend voor zowel de nek als de rug tijdens zwaar tillen. Retractie van de nek resulteert in flexie van het bovenste deel van de cervicale wervelkolom in combinatie met extensie van het onderste deel en leidt ook tot extensie van het bovenste deel van de thoracale wervelkolom. Nekretractie vermindert radiculaire pijn door decompressie van de cervicale zenuwwortels.
Bewijs voor deze tilhouding is er nog maar weinig. In deze studie vergelijken de onderzoekers de romp- en nekspier activatie en houding van de lumbale wervelkolom tijdens tillen met twee verschillende nekhoudingen: retractie en ‘freestyle’.

TIP:  Combinatie van medicatie, hands-on fysiotherapie en oefenen na whiplash beter dan medicatie en zachte halskraag

Methode

Zeven gezonde mensen deden mee aan het onderzoek. Via een EMG werd de spieractiviteit gemeten op de rechterzijde van de thoracale erector spinae (TES), lumbale erector spinae (LES), obliquus externus (EO), obliquus internus (IO) en bilateraal op de sternocleidomastoïdeus (SCM) en dorsale nekspieren (splenius capitis en trapezius). Voorafgaand aan de test werd eerst de maximale vrijwillige contractie (MVC) gemeten voor iedere spier.
Na het testen van de MVC kregen de deelnemers vier bewegingssensoren op het achterhoofd, C7, T12 en L5.
De deelnemers voerden 16 stoop lifts uit met 10 kilo. Acht keer moesten ze dit doen met de nek in retractie en bij de andere 8 mochten ze zelf hun houding bepalen, om vast te leggen hoe hun natuurlijke houding was. De onderzoekers kozen voor de stoop lift (stoop tiltaak) in plaats van een squat tiltaak omdat de stoop tiltaak een risicovollere beweging is en er meer variaties in nekhouding zijn dan bij de squat.
Na iedere 4 tiltaken gaven de deelnemers een score op de Borg schaal voor ervaren vermoeidheid en vulden de VAS in voor onaangename gevoelens in de nek/rug regio en het gehele lichaam. Na afloop vulden de deelnemers een vragenlijst in over de voorkeur hoe ze dingen optilden.

Resultaten

Tijdens de vrij uit te voeren tiltaken varieerde de houding van de nek van 15,4 graden flexie tot 26,9 graden flexie. Meestal startten de deelnemers met meer flexie in de nek – wat logisch is om te kijken waar het voorwerp stond om op te tillen – en bewogen ze daarna naar meer extensie bij het voorover buigen, waarna ze naar een neutrale cervicale houding gingen aan het eind van de tiltaak. Bij de retractie was de cervicale houding tussen 6,9 graden en 30,9 graden flexie, met meer consistentie in de cervicale houding gedurende het hele traject van de stoop tiltaak. Tijdens de retractie was de peak flexie in de lumbale wervelkolom minder dan bij de vrije tiltaak. De retractie leidde tot een significant grotere activiteit van de lumbale erector spinae, obliquus externus en sternocleidomastoïdeus en een significant mindere activatie van de dorsale nekspieren en thoracale erector spinae.
Bij de vragenlijst aan het eind of de deelnemers liever de nek in retractie hielden of niet, antwoordden 4 van de 7 dat ze voorkeur gaven aan de retractie. Daarbij gaven ze wel aan dat ze die houding lastiger vonden om vol te houden. Op de Borg- en de VAS schaal werden geen verschillen gevonden tussen beide houdingen.

TIP:  Patiënten met chronische nekpijn kunnen minder krachtig in- en uitademen

Conclusie en opmerkingen

Ondanks dat door het kleine aantal proefpersonen geen sterke conclusies getrokken kunnen worden, concluderen de auteurs voorzichtig dat retractie van de nek tijdens zwaar tillen de voorkeur heeft boven andere houdingen van de nek. Tijdens het tillen van voorwerpen door middel van de stoop tiltaak heeft de houding van de nek effect op de spieractivatie in de nek en de romp. Retractie van de nek leidde tot een toename van spieractiviteit in de romp en nek, en verminderde lumbale flexie tijdens het tillen. Deze combinatie is gunstig voor het verminderen van het risico op lage rugklachten.

Hlavenka, T.M., Christner, V.F.K., Gregory, D.E.(2017). Neck posture during lifting and its effect on trunk muscle activation and lumbar spine posture. Appl Ergon. Jul;62:28-33

Marjolein Streur

Marjolein Streur

Fysiotherapeut/fysiotherapiewetenschapper. Referent/samenvatter. Speerpunt leefstijlcoaching en psychologie. Volgde de universitaire focusopleiding ‘klinische en gezondheidspsychologie’.

Zin in een leuke en boeiende cursus?

Kijk dan hier voor inspiratie!

" 3000+ tevreden fysiotherapeuten gingen je voor. "

Nieuwsbrief

Elke twee weken 3 samenvattingen voor fysiotherapeuten. Gratis, al 17 jaar. 6000+ fysiotherapeuten gingen je voor.

Database met 1500+ artikelen

Voorjaar 2023

Werken met beleving en emotie binnen de fysiotherapie

3 dagen. Start 15 mei 2024. Prijs € 595,- …

Acceptance and Commitment Therapy bij pijn

3 dagen. Start 7 juni 2024. Prijs € 495,-…

Pijn- en Stressmanagement technieken

3 dagen. Start 31 mei 2024. Prijs € 595,-…

Vrouw doet pilates oefeningen en voorkomt daardoor rugpijn.

Fysiopilates opleiding

9 dagen. Start 10 september 2024. Prijs € 1395,-…

De Mindful Fysiotherapeut

8 dagen. Start 12 september 2024. Prijs € 1395,-…

Dansante Fysiotherapie op basis van Laban/Bartenieff

8 dagen. Start 20 september 2024. Prijs € 1395,-…

Vrouw stretcht mindfull tegen rugpijn.

Belevingsgericht lichaamswerk binnen de fysiotherapie

5 dagen. Start 28 september 2024. Prijs € 995,-…

kngf-logo-klein
keurmerk-fysiotherapie-logo-klein
crkbo_instelling_rgb