Moderne dans verbetert balans en houdingscontrole bij Parkinson

Het uitvoeren van dansbewegingen vereist motorische planning en geheugenfunctie. Door strategische methodes zoals visuele focus, ritme, verbeelding, proprioceptieve input. Deze dansreeksen vragen om controle van houding, balans en beweging. Voor mensen met de ziekte van Parkinson is fysiotherapie geïndiceerd voor de langere termijn. Dans is een beweegvorm waaraan mensen over het algemeen plezier beleven. Uit eerdere studies blijkt al dat dans een hogere motivatie en belangstelling hebben bij mensen met Parkinson dan reguliere fysiotherapeutische behandelingen.

Tango is het meest uitgevoerde type dans bij mensen met Parkinson. Het uitvoeren van een tango vraagt om snelle integratie van somatosensorische informatie, cognitieve planning en motorische output. Het onthouden en uitvoeren van tango kan moeilijk zijn, en mogelijk vooral voor mensen met Parkinson die een verminderde sensomotorische integratie hebben.

Een andere dansmethode, zoals moderne dans gebaseerd op improvisatie kan een alternatief bieden. Dit is mogelijk meer toegankelijk voor mensen die moeite hebben de uitvoering van ritmische bewegingen, zoals bij Parkinson. Het gebruik van improvisatie of ongeplande bewegingen is een van de elementen die karakteristiek is voor moderne dans, waardoor de dansers de vrijheid krijgen om hun gevoelens en inspiraties te uiten door middel van de dans en kan functionele en sociale functies hebben.

Het doel van deze studie was om het effect van een programma van moderne dans te beschrijven, in combinatie met reguliere fysiotherapie op houdingscontrole, tevredenheid en therapietrouw bij mensen met mild tot matige Parkinson.

Methode

In dit onderzoek waren 3 interventie-periodes. Iedere periode duurde twee maanden. De mensen die geïncludeerd werden hadden Parkinson fase II-III volgens Hoehn en Yahr. Mensen met een score lager dan 27 op de MMSE werden geëxcludeerd.

• Periode 1: fysiotherapie
• Periode 2: fysiotherapie door middel van dans
• Periode 3: hervatting fysiotherapie

De fysiotherapeutische behandeling bestond uit 2 keer per week 45 minuten, in groepsverband. Hierin deden ze actieve oefeningen, coördinatietaken, looptraining en ademhalingsoefeningen. Daarnaast kreeg iedere patiënt 45 minuten individuele hydrotherapie, 2x per week en manuele technieken (2x per maand 30 minuten).

Het dansprogramma duurde ook 8 weken en werd aangeboden in sessies van 1 uur, 2 keer per week. Een sessie startte met 5 minuten warming up in zit, waaronder oefeningen voor ademhaling, bewegingen, rekken en coördinatie. De choreografieën varieerden van sessie tot sessie en waren vooral gericht op het looppatroon, balans en houdingscontrole, spierversterking en trainen van het uithoudingsvermogen. Oefeningen richtten zich op zit-stand bewegingen en vv, lopen in verschillende richtingen en op verschillende snelheden op het ritme van de muziek, gewichtsverplaatsing op verschillende snelheden, het gebruik van tegengewicht en dansen met een partner. Specifieke oefeningen werden ontworpen om te werken aan de dissociatie van bekken en scapula vanaf de middel, twisten, rompverlenging, staan op een been, coördinatie, mime en gezichtsuitdrukking.

Uitkomstmaten

Balans gemeten op de Berg Balance Scale (BBS) en de Timed Up & Go test (TUG),

Houding vastgelegd de Sensory Organization Test (SOT), Motor Control Test (MCT) en Rhythmic Weigh Shift (RWS). De metingen werden gedaan bij baseline en na iedere periode. Een vragenlijst over tevredenheid en therapietrouw werden ook afgenomen.

Resultaten

Er deden 27 mensen mee aan het onderzoek met een gemiddelde leeftijd van 67,3 jaar. De mensen waren heel tevreden over het programma. Alle deelnemers beoordeelden de dansinterventie met ‘tevreden’ of ‘zeer tevreden’. Vooral de muziek en mate van entertainment werden hoog gescoord. Ook de therapietrouw was hoog bij de deelnemers; 77,5 procent woonde 90 procent van de sessies bij. Bovendien werden er geen negatieve bij-effecten gemeld.

Zowel op de BBS en de TUG waren er significante verbeteringen te zien in de balans. Ook op de metingen van de houdingscontrole waren significante resultaten te zien aan het eind van de studie. Significantie werd over het algemeen pas gezien na het gehele programma, wat suggereert dat de combinatie van dans en reguliere therapie een succesvolle behandeling is.

Conclusie en opmerkingen

Een kort programma met moderne dans, in combinatie met reguliere fysiotherapie laat een verbetering zien in houding en balans bij mensen met Parkinson. Bovendien rapporteerden de deelnemers een hoge mate van tevredenheid en therapietrouw. Deelnemers waren in staat om de opeenvolgende stappen te integreren, waardoor ze zowel konden genieten van de muziek, succesvol dansen en ook konden improviseren in sommige delen van de choreografie. De ritmische cues van de muziek kunnen hier een rol in gespeeld hebben, even als proprioceptieve cues door het dansen.

Meer leren over dansant bewegen binnen de fysiotherapie? Zie: opleiding dansante fysiotherapie.

Bron: Elena Valverde-Guijarro, Isabel María Alguacil-Diego, Lydia Vela-Desojo, Roberto Cano-de-la-Cuerda (2020). Effects of contemporary dance and physiotherapy intervention on balance and postural control in Parkinson’s disease. Disabil Rehabil. 2020 Nov 2;1-8.

Foto bij artikel door fotoliza / Shutterstock