Mindfulness heeft gunstige invloed op impact van fibromyalgie

Mensen met fibromyalgie die een hogere mate van mindfulness hebben, ervaren de impact van de aandoening minder groot. Ook modereert mindfulness de relatie tussen fibromyalgie en angst. Vooral de 3 dimensies omschrijven, bewust handelen en niet oordelen lijken belangrijk te zijn voor deze patiëntengroep.

Fibromyalgie is één van de meest voorkomende chronische musculoskeletale pijn aandoeningen. Bij fibromyalgie zijn niet alleen de pijn en het fysiek functioneren belangrijke factoren, maar mensen met fibromyalgie rapporteren vaak ook verhoogde niveaus van emotionele problemen, vergeleken met andere patiënten die dezelfde pijn niveaus ervaren. Mindfulness is een methode die effectief is bij onder andere mensen met chronische pijn. Mogelijk kan mindfulness ook een rol spelen bij fibromyalgie. Mindfulness omvat 5 verschillende dimensies: observeren, omschrijven, bewust handelen, niet oordelen en non-reactief zijn. De drie dimensies omschrijven, bewust handelen en niet oordelen gaan vaak samen met een betere psychische gezondheid. Het analyseren van mindfulness op deze verschillende facetten kan achterhalen op welke manier mindfulness gezondheidsuitkomsten beïnvloedt en het meest effectief ingezet kan worden bij mensen met fibromyalgie.

Het doel van deze studie is om te evalueren hoe mindfulness geassocieerd is met fysieke en psychische resultaten bij mensen met fibromyalgie. Daarnaast kijken de onderzoekers hoe mindfulness kan helpen bij het omgaan met de impact van fibromyalgie en welke dimensies geassocieerd zijn met eventuele betere fysieke en psychologische gezondheidsvoordelen.

Methode

De onderzoekers gebruikten data uit een eerdere studie waarin Tai Chi wordt vergeleken met standaard aerobe oefeningen bij mensen met fibromyalgie. De deelnemers waren 21 jaar of ouder, hadden diagnose fibromyalgie en nog geen eerdere ervaring met Tai Chi training of iets vergelijkbaars. Bij baseline werden de deelnemers getest op verschillende maten van algehele gezondheid, functionele status en fysieke psychische en psychosociale functies.

De volgende gegevens werden vastgelegd:

• Mindfulness werd gemeten op de FMMQ, een vragenlijst bestaat uit 39 items die mindfulness vastlegt over het algemeen, maar ook op de 5 subschalen.
• De impact van fibromyalgie werd gemeten met de Revised Fibromyalgia Impact Questionnaire (SPQR). Dit is een vragenlijst met 21 items die het functioneren, de algehele impact en de symptomen in de voorliggende 7 dagen vastlegt.
• Verstoringen door de pijn worden vastgelegd op de Promis Adult short-form. Deze vragenlijst meet de mate waarin de pijn het fysieke, mentale, emotionele en sociale leven beïnvloed.
• De ernst van de symptomen werd gemeten op de Symptom Severity Scale (SS), een meetinstrument waarbij de fibromyalgiegerelateerde symptomen in de voorgaande week worden vastgelegd.
• Het algemene oordeel van de patiënt over hun aandoening wordt vastgelegd op de Patient’s Global Assessment via een VAS-schaal.
• Stress werd vastgelegd op de Perceived Stress Scale (PSS), die bestaat uit 10 items waarin wordt gevraagd naar de mate waarin het leven onvoorspelbaar, oncontroleerbaar of overweldigend voelt.
• Angst en depressie worden vastgelegd op de Hospital Anxiety And Depression Scale (HADS)
• Copingstrategie werd gemeten via de Coping Strategies Questionnaire (CSQ)
• De gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven werd gemeten met de 36 item Short Form Health Survey (SF – 36).
• Zelfeffectiviteit werd gemeten met de 8 item Artritis Self-Efficacy Scale (AFAS – 8). Deze lijst bestaat uit 11 vragen over de perceptie die iemand heeft om toe te werken naar en gewenste uitkomst.
• Functie werd getest via de zes minuten looptest.

Resultaten

De gegevens van 177 mensen werden gebruikt. De deelnemers hadden een gemiddelde leeftijd van 52 jaar en 93% ervan was vrouw. Uit de analyses bleek dat een hogere mate van mindfulness geassocieerd was met een lagere impact van de fibromyalgie, minder verstoring door de pijn, minder stress,  minder angst en minder depressie. Deze resultaten waren allemaal significant. Ook was een hogere mate van mindfulness significant geassocieerd met betere coping skills en een betere zelfeffectiviteit. Op de kwaliteit van leven scoorde mensen met een hogere mindfulness score ook hoger op het mentale component.

Kijkend naar de 5 facetten van mindfulness waren er veel significante associaties tussen deze mindfulness facetten en de diverse uitkomst maten. Op enkele variabelen was er geen associatie. Er was geen significante associaties tussen de impact van de fibromyalgie en het non-reactief zijn en observeren. Ook was er geen associatie tussen observeren en stress en angst. Geen van de facetten van mindfulness was geassocieerd met de algehele ziekte impact van de deelnemers, het fysieke component van kwaliteit van leven en de 6 minuten wandeltest.

Bij verdere analyse van de resultaten bleek dat de relatie tussen fibromyalgie-impact en angst gemodereerd werd door mindfulness. De relaties tussen fibromyalgie-impact en depressie of stress worden niet gemodereerd door mindfulness. Ditzelfde gold voor de score op de Patient Global Assessment test.

Conclusie en opmerkingen

De auteurs schrijven dat de resultaten suggereren dat hogere niveaus van mindfulness geassocieerd zijn met minder verstoring door de pijn minder impact van fibromyalgie en betere psychologische gezondheid, coping skills en mentale gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven. Ze vonden ook significante associaties tussen deze gezondheid uitkomen en 3 facetten van mindfulness: omschrijven, bewust handelen en niet oordelen. Bovendien bleek mindfulness belangrijke factor bij angst, wat suggereert dat mindfulness kan veranderen hoe mensen omgaan met fibromyalgie. De auteurs hopen dat door deze kennis het duidelijker wordt hoe mind-body therapie gebruikt kan worden om mindfulness bij mensen met fibromyalgie te vergroten.