Mindfulness beïnvloedt actieve leefstijl via intrinsieke motivatie

Een inactieve leefstijl verhoogt niet alleen het risico op kanker, obesitas, diabetes, hartaandoeningen, maar ook op chronische pijn. Diverse wetenschappers zoeken dan ook naar manieren om het fysieke activiteitenniveau van mensen te verhogen. Een kanshebber verloopt via het vermogen om met open aandacht en zonder oordeel de buiten- en binnenwereld waar te nemen. Men noemt dit mindfulness. Eerder onderzoek toonde een associatie aan tussen de mate van mindfulness en diverse gezondheidsgedragingen zoals voldoende slaap, gezond eten en sporten. Hoe deze relatie tussen mindfulness en gezondheidsgedrag tot stand komt is nog onbekend. Het zou volgens de auteurs van dit artikel via het beïnvloeden van motivatie kunnen verlopen.

Motivatie en mindfulness

Een belangrijke theorie rond motivatie en gezondheidsgedrag is de self-determination theory van Deci en Ryan. In het kort stelt de therapie dat mensen een basisbehoefte hebben aan autonomie, competentie en verbondenheid. De behoefte aan autonomie wordt vooral bevredigd door gedragingen die intrinsiek gemotiveerd zijn en/of als men de persoonlijke waarde ervan inziet. Dat laatste betreft bijvoorbeeld inzien dat fysieke training goed voor je is en dat je gezondheid belangrijk vindt. Mindfulness en optimale motivatie hebben adequate zelfregulatie (zelfsturing) als gemeenschappelijk vermogen. Voor goede zelfregulatie is goed waarnemen noodzakelijk. Vandaar dat de mate van mindfulness de mate van zelfregulatie bevordert en verbeterde zelfregulatie bevordert het vermogen jezelf te motiveren, bijvoorbeeld richting fysieke training.

In het huidige artikel beschrijven de auteurs hun onderzoek naar de relaties tussen intrinsieke motivatie, mindfulness en fysieke activiteitenniveau.

Methode

Aan dit onderzoek deden 280 studenten mee. Het dagelijks niveau van mindfulness werd via zelfrapportage gemeten met de Mindful Attention Awareness Scale (MAAS). De motivatie tot fysieke training werd gemeten met de Behavioral regulation toward Exercise Questionnaire (BREQ-II). Het fysieke activiteitenniveau werd gemeten met de International Physical Activity Questionnaire (IPAQ).

Resultaten

De mate van mindfulness vertoonde een positieve correlatie met autonome motivatie en een negatieve correlatie met externe motivatie en a-motivatie. Ditzelfde associatiepatroon zag men tussen fysieke activiteitenniveau en motivatie. Nadere analyse naar directe en indirecte verbanden maakte het volgende model aannemelijk. Intrinsieke motivatie toont een direct verband met het fysieke activiteitenniveau. De mate van mindfulness daarentegen toonde geen direct verband met het fysieke activiteitenniveau, maar wel met intrinsieke motivatie. Het is daarom aannemelijk dat mindfulness fysieke activiteiten ondersteund via het beïnvloeden van het effect van intrinsieke motivatie. Als mensen laag scoren op mindfulness had intrinsieke motivatie weinig verband met fysieke activiteit, als mensen hoog scoorden op mindfulness was het verbrand tussen intrinsieke motivatie en fysieke activiteitenniveau wel duidelijk aanwezig.

Opmerkingen samenvatter

Mindfulness kent vele voordelen die ook binnen een fysiotherapeutische context relevant zijn. Een belangrijk thema binnen de fysiotherapie is het bevorderen van een gezonde leefstijl. Feitelijk hoort ‘mindful zijn’ hier onderdeel van uit te maken omdat dit op zich al goed is voor de fysieke- en mentale gezondheid. Gedragsverandering richting een actieve leefstijl kan ondersteund worden door mindfulness training omdat daardoor de zelfregulatie toeneemt en het effect van intrinsieke motivatie op het fysieke activiteitenniveau sterker wordt. Zie ook de cursus: De Mindful Fysiotherapeut.