Meer pijn door laptop op schoot of aan tafel?

Jonge dame zit op de grond met haar laptop in haar schoot.

Wat is nou beter, of liever gezegd, minder slecht: met de laptop op schoot werken of aan een lage tafel? Tien minuten geconcentreerd werken met een laptop op schoot geeft meer pijnklachten aan de nek dan aan tafel. Met de laptop aan tafel geeft meer pijn in de bovenrug en een verhoogde activiteit van de schoudermusculatuur. Dat is de conclusie uit een onderzoek waar twintig jongemannen van 18-25 jaar aan meededen.

Het aantal laptopgebruikers met musculoskeletale klachten groeit gestaag. Deels veroorzaakt door een slechte werkhouding met een laptop op schoot of aan een lage tafel. Om de nek- en schouderhoudingen en spieractiviteit in relatie tot pijnklachten te bestuderen kregen de deelnemers aan dit onderzoek computeropdrachten op een laptop in drie verschillende werkhoudingen. In een random volgorde moesten ze tien minuten met een laptop op schoot op bed, op schoot op de bank, of aan een lage tafel werken. Tijdens het werken werden nek- en schouderhoeken, spieractiviteit en pijn gemeten met respectievelijk een elektrogoniometer, elektromyografie (EMG) en een VAS-schaal.

Methode

De deelnemers, allen rechtshandige studenten, vormden een zogeheten convenience sample. Wat zoiets betekent als: proefpersonen vragen die toevallig voorhanden zijn. De studenten konden meedoen aan het onderzoek als ze normaal gesproken minstens twee dagen per week en/of minstens twee uur per dag met een laptop werkten. Ze mochten geen nek- of schouderklachten of visusproblemen hebben of de afgelopen zeven dagen spierontspanners hebben gebruikt.

Om de spieractiviteit te meten kregen de deelnemers elektrodes op de rechterkant van de cervicale m. erector spinae, op het pars anterior en pars medialis van de m. deltoideus en op het pars descendens van de m. trapezius. De onderzoekers bepaalden vervolgens van elke spier de maximale isometrische spiercontractie (MVE). Waarna de deelnemers voordat ze aan de computeropdrachten begonnen een pauze van 20 minuten kregen.
Om de nek- en schouderhoeken met de elektrogoniometer te meten, kregen de deelnemers twee markers bevestigd met tape op de huid. Voor meting van de nekflectie de ene marker op de cervicale wervelkolom en de andere ter hoogte van thoracale 1. Voor de schouderanteflectie kregen ze een marker bovenop de schouder en de andere in het midden van de m. deltoideus. Voor de schouderelevatie meting kregen ze de ene marker op het schouderblad ter hoogte van de wervelkolom en de andere in een horizontale lijn daarvan midden op de thoracale wervelkolom.
De mate van pijn of ongemak moesten ze na elke taak aangeven op een VAS-schaal.

TIP:  Vaardigheidstraining verhoogt corticospinale exciteerbaarheid, krachttraining juist niet

Tijdens de opdracht moesten de deelnemers gedurende tien minuten op een website naar informatie zoeken en overtypen in Word. Op de bank zaten ze met de voeten op de vloer en tegen een kussen geleund met de laptop op schoot. In bed met gestrekte knieën, geleund tegen een kussen tegen de muur. Aan de lage tafel zaten de deelnemers met de benen gekruist, met rechte rug en zonder steun.

Resultaten

De bewegingsuitslag van de nekflectie was tijdens het werken met de laptop op schoot op de bank (18,6 graden) en op bed (17,2 graden) meer dan twee keer zo groot, en statistisch significant groter, dan tijdens het werken aan een lage tafel (7,8 graden). De schouderflectie daarentegen was bij het werk aan een lage tafel (28,2 graden) meer de twee keer zo groot, en ook statistisch significant groter, dan bij het werken met de laptop op schoot op bed (10,9 graden) of op de bank (13,8 graden). De bewegingsuitslag van de schouderelevatie was met de laptop aan de lage tafel (4,2 graden) significant hoger dan met de laptop op schoot op bed (1 graad).

Tijdens het werken aan een lage tafel was de spieractiviteit in het pars anterior van de m. deltoideus (1,68% van de MVE) significant groter dan tijdens het werken met de laptop op schoot op de bank (0,9% van de MVE) of in bed (0,6% van de MVE).

Meer den tweederde van de deelnemers had, na tien minuten op de laptop werken, ergens in het lichaam pijn. Het meeste ongemak ervaarden de deelnemers tijdens het werken aan een lage tafel, negentien van de twintig deelnemers gaven aan hier pijn te ervaren. Vooral hoge rugpijn en schouderpijn. Veertien deelnemers ervaarde pijn tijdens werken met de laptop op de bank en zestien met de laptop op schoot in bed, vooral nekpijn. Wat betreft de ernst van de pijn of ongemak was er geen verschil tussen de drie werkplekken.

TIP:  Krachttraining bij verschillende patiëntengroepen

Discussie

Het gemak van een laptop heeft ertoe geleid dat studenten die vaak gebruiken, vooral als er geen bureau beschikbaar is thuis en/of in de slaapkamer. Ze zitten dus vaak op bed of op de vloer. Uit cijfers uit eerdere studies blijkt dat meer dan negentig procent van de studenten een eigen laptop gebruikt. Gemiddeld vijf uur per dag, waarvan ruim een derde van de tijd aan studie gerelateerde activiteiten. Dit leidt tot veel musculoskeletale klachten aan de nek, schouder, bovenrug, elleboog en pols.

In deze studie werkten de studenten tien minuten op een laptop. De onderzoekers geven aan dat ze een volgende keer over een lagere periode zouden willen meten tijdens korte frequente sessies om te achterhalen wanneer de pijn begint. Dit onderzoek is gedaan bij studenten, maar is ook relevant voor andere leeftijdsgroepen. Dit kan helpen om adviezen over vaker pauzeren tijdens het werken op een laptop te formuleren.

Bron

Intoloa, P., Shalokhona, B., Wongwecha, G., Wisiasuta, P., Nanthavanijb, S., Baxter, D.G. (2019). Analysis of neck and shoulder postures, and muscle activities relative to perceived pain during laptop computer use at a low-height table, sofa and bed. Work: 63(3), 361-367.

Shanty Sterke

Shanty Sterke

Fysiotherapeut/ bewegingswetenschapper/wetenschapsjournalist. Referent/samenvatter met specialisatie ouderen.

Zin in een leuke en boeiende cursus?

Kijk dan hier voor inspiratie!

" 3000+ tevreden fysiotherapeuten gingen je voor. "

Nieuwsbrief

Elke twee weken 3 samenvattingen voor fysiotherapeuten. Gratis, al 17 jaar. 6000+ fysiotherapeuten gingen je voor.

Volg ons op facebook:

Database met 1500+ artikelen

Voorjaar 2023

Werken met beleving en emotie binnen de fysiotherapie

3 dagen. Start 15 mei 2024. Prijs € 595,- …

Acceptance and Commitment Therapy bij pijn

3 dagen. Start 7 juni 2024. Prijs € 495,-…

Pijn- en Stressmanagement technieken

3 dagen. Start 31 mei 2024. Prijs € 595,-…

Vrouw doet pilates oefeningen en voorkomt daardoor rugpijn.

Fysiopilates opleiding

9 dagen. Start 10 september 2024. Prijs € 1395,-…

De Mindful Fysiotherapeut

8 dagen. Start 12 september 2024. Prijs € 1395,-…

Dansante Fysiotherapie op basis van Laban/Bartenieff

8 dagen. Start 20 september 2024. Prijs € 1395,-…

Vrouw stretcht mindfull tegen rugpijn.

Belevingsgericht lichaamswerk binnen de fysiotherapie

5 dagen. Start 28 september 2024. Prijs € 995,-…

kngf-logo-klein
keurmerk-fysiotherapie-logo-klein
crkbo_instelling_rgb