McKenzie diagnostiek nek heeft matige tot redelijke interbeoordelaar betrouwbaarheid

Over de classificatie van rugpijn is veel meer onderzoek gedaan dan naar classificatiesystemen voor nekpijn. Een systeem voor nekpijn is het systeem van McKenzie: Mechanical Diagnosis and Therapy (MDT) system. Het systeem klasseert de mechanische nekpijn in drie groepen:

• postural syndrome
• dysfunction syndrome
• derangement syndrome

Deze classificatie vindt plaats op basis van symptoomrapportage tijdens het standaard onderzoek bestaande uit een aantal voorgeschreven herhaalde bewegingen of volgehouden houdingen.

Het derangement syndroom wordt verder onderverdeeld in 7 subcategorieën:

Cat.	Pijn	Pijnuitstraling/klachten	beweging	deformiteit	herstel
1	Centrale of symmetrische pijn thv C5-7,.	Zelden in scapula of schouder	Extensie cervicaal beperkt	Geen	snel
2	Centrale of symmetrische pijn thv C5-7.	Met of zonder scapula pijn, schouder of bovenarm pijn.	Extensie cervicaal beperkt	Kyfose	Niet snel
3	Unilaterale / asymmetrische pijn C3-7.	Met of zonder scapula pijn, schouder of bovenarm pijn	Extensie, rotatie en/of lateroflexie mogelijk beperkt	–	Snel
4	Unilaterale / asymmetrische pijn C3-7.	Met of zonder scapula pijn, schouder of bovenarm pijn	Extensie, rotatie en/of lateroflexie beperkt	Acute torticollis	Snel
5	Unilaterale / asymmetrische pijn C5-7.	Met of zonder scapula pijn, schouder of bovenarm pijn, en met symptomen in de arm tot onder de elleboog.	Extensie en lateroflexie naar pijnlijke zijde beperkt	Geen	Soms geen reactie op MDT
6	Unilaterale / asymmetrische pijn C5-7.	Met symptomen in de arm tot onder de elleboog. Vaak ook neuro-motorisch  defect	Extensie en lateroflexie naar pijnlijke zijde beperkt	Cervicaal kyfose en acute torticolis	Traag. Velen herstellen niet met MDT
7	Symmetrische of asymmetrische pijn C4-6,	Met of zonder anterior of anterolaterale nekpijn. Vaak dysfagie.	Flexie beperkt	Geen	snel

Bij dit onderzoek met herhaalde bewegingen of volgehouden houdingen kan de pijnuitstraling verder uitbreiden naar perifeer (periferisatie) of juist afnemen richting centraal (centralisatie). De bewegingsrichting of houdingsrichting die verlichting geeft van symptomen noemt men de directionele voorkeur. Studies tonen aan dat bij lage rugpijn deze directionele voorkeur bruikbaar is in therapie.  Het MDT systeem van McKenzie wordt veel onderwezen en gebruikt binnen de fysiotherapie. De betrouwbaarheid van het classificatie systeem bij lage rugpijn is redelijk tot goed te noemen, tenminste als men formele training in het systeem heeft ontvangen. Voor nekpijn is de betrouwbaarheid slechts één maal onderzocht.

Methode

Aan dit onderzoek deden 54 clinici mee die scholing hadden gevolgd in MDT voor de nek. Eerst werden 20 patiënten met nekpijn op standaardwijze onderzocht door een ervaren therapeut in MDT en de gegevens vastgelegd in een standaard MDT formulier. De ziektegeschiedenis werd op papier vastgelegd. De anamnese en het onderzoek werden gestandaardiseerd uitgevoerd en op video vastgelegd. Elke videoclip duurde ongeveer 20 minuten. De 44 beoordelaar moesten deze gegevens onafhankelijk van elkaar analyseren en diagnosticeren.

Resultaten
Van de 20 patiënten kregen er 16 van de meerderheid het label derangement syndrome, 2 het label dysfunction syndrome en 1 postural syndrome en 1 patiënt was niet goed te klasseren. Binnen het derangement syndroom koos de meerderheid uit de labels 1, 3 en 5. Met directionele voorkeur in extensie bij 15 patiënten en 1 in lateroflexie richting. De volgende Kappa waarden voor interbeoordelaar betrouwbaarheid werden gevonden voor de diagnose, subcategorie binnen derangement syndrome en voor directionele voorkeur.

 

	diagnose	subcategorie	Directionele voorkeur
Kappa	0.55 (0.52-0.58)	0.47 (0.44-0.50)	0.46 (0.43-0.49)
overeenkomst	67%	63%	70%

De auteurs besluiten dat er statisch significante overeenkomst is in diagnostiek, maar dat de sterkte voor overeenkomst (interbeoordelersbetrouwbaarheid) redelijk/matig (moderate) is.