Looptraining op hartfrequentie-bij-pijndrempel bij Claudicatio Intermittens

Mensen met claudicatio intermittens hebben een verminderde loopcapaciteit en vaak cardiovasculaire afwijkingen, zoals bijvoorbeeld een hoge bloeddruk. Dit kan bijdragen aan een hoger cardiovasculair risico in deze populatie. Looptraining is een effectieve behandelmethode om de loopcapaciteit van mensen met claudicatio intermittens te verbeteren en vermindert ook het cardiovasculaire risico. Het optimale trainingsprotocol voor deze mensen is nog niet evidence-based vastgesteld. Eerder stelden de onderzoekers al vast dat trainen op de hartslag van de pijndrempel (de start van de pijn) een cardiovasculair en metabool effect heeft boven de anaerobe drempel. In deze studie bekijken de onderzoekers de effecten van looptraining op een hartslag gelijk aan de pijndrempel op cardiovasculair functioneren en autonome regulatie bij patiënten met claudicatio intermittens.

Methode

In dit RCT includeerden de onderzoekers mannen met claudicatio intermittens, die ouder waren dan 50 jaar, Fontaine stadium II van perifeer arterieel vaatlijden met een BMI van onder 35 kg/m2, een bloeddruk in rust onder 160/105 en een enkel-arm-index van onder 0.90. Ze moesten minimaal 2 minuten kunnen lopen met een snelheid van 3 km/uur op een loopband. De studie bekeek de maximale loopcapaciteit, cardiovasculaire functie en autonome regulatie voorafgaan aan de training en na 12 weken.
De deelnemers werden in twee groepen verdeeld: een controlegroep en een wandelgroep. Een (geblindeerde) fysiotherapeut nam een maximaaltest af op een loopband, tot de maximale pijn bereikt was. De pijndrempel werd vastgesteld op het moment dat de deelnemers pijn gingen voelen. De loopcapaciteit werd op twee manieren vastgesteld: hoe lang iemand pijnvrij kon lopen en de maximale afgelegde afstand.
Mensen in de controlegroep kregen rekoefeningen gedurende 30 minuten, 2x per week tijdens de gehele studieperiode. Iedere keer werden zo’n 20 rekoefeningen voor het gehele lichaam gedaan. Mensen in de wandelgroep moesten 2x per week 15x 2 minuten lopen op een loopband met daartussen 2 minuten rust. De intensiteit (loopsnelheid) werd aangepast om de hartslag te houden op de eerder vastgestelde hartfrequentie van de pijndrempel. Daarnaast kregen alle deelnemers het advies om dagelijks 30 minuten te wandelen. De frequentie en duur daarvan werden wekelijks nagevraagd.
Cardiovasculaire functie was de primaire uitkomst, met bloeddruk, cardiale output en bloedtoevoer bloedstroom als belangrijkste variabelen.

Resultaten

In totaal werden 49 patiënten geïncludeerd, waarvan 24 in de controlegroep werden ingedeeld en 25 in de trainingsgroep. Tijdens de studie stopten 7 mensen, waardoor er 42 overbleven (20 in de controlegroep, 22 in de trainingsgroep. Bij baseline waren er geen significante verschillen tussen de groepen. Tijdens de studie voerden beide groepen een vergelijkbare hoeveelheid ongesuperviseerde fysieke activiteit uit (332 ± 266 vs. 362 ± 302 min/week).
De hartslag op de pijndrempel veranderde niet tijdens de studie in beide groepen, maar in de trainingsgroep was een significant grotere helling van de loopband nodig om deze hartslag te bereiken (6 ± 4vs. 13 ± 4%). De enkel-arm-index en BMI waren gelijk tussen de groepen bij baseline en veranderde niet tijdens de studie in beide groepen. De afstand die mensen konden lopen voor de pijn optrad en de loopeconomie (VO2 tijdens 3 km per uur wandelen op 0% helling) waren bij baseline gelijk tussen de groepen. Na 12 weken waren beide uitkomstmaten significant beter in de trainingsgroep. De totale loopafstand was bij baseline beter in de controlegroep, maar na de training significant beter in de trainingsgroep. VO2piek veranderde niet in beide groepen
Op cardiovasculaire uitkomstmaten waren er betere scores te zien in de trainingsgroep op systolische bloeddruk in rust gemiddelde bloeddruk, hartfrequentie, cardiale output lage frequentie en LF/HF componenten van de hartslag, vasculaire weerstand, piek bloedstroom en spontane baroreflex sensitivity.

Opmerkingen samenvatter en conclusies

Bij patiënten met claudicatio intermittens is het trainen op de hartfrequentie bij het ontstaan van de pijn effectief voor zowel de loopfunctie als cardiovasculaire uitkomsten. Dit is belangrijk omdat patiënten met claudicatio intermittens een groter cardiovasculair risico hebben. Het oefenprogramma bestond uit 12 weken lang 2x per week therapie op een loopband, wat prima toepasbaar is in de fysiotherapeutische praktijk. Door het niveau van training af te stemmen op de hartfrequentie van de patiënt op het moment dat de pijn ontstaat en die hartfrequentie stabiel te houden tijdens de trainingen, heeft iedere patiënt een individueel aangepast programma.