Isometrische oefeningen leiden tot pijnvermindering en vermindering van corticale inhibitie bij patellatendinopathie

Anatomische tekening van de voorzijde van de knie.

De behandeling van een tendinopathie is lastig, vooral tijdens het wedstrijdseizoen. Excentrische oefeningen worden aangeraden, maar zijn vaak te pijnlijk om uit te voeren. Het zoeken is daarom naar een alternatief. Van isometrische spiercontracties is aangetoond dat het leidt tot verhoging van de drempel wanneer pijn gevoeld wordt bij gezonde proefpersonen. Dit is nog niet onderzocht bij proefpersonen met peesklachten. De pijnvermindering die is aangetoond bij isometrische oefentherapie, lijkt te berusten op betrokkenheid van het centrale zenuwstelsel. Oefeningen die pijnklachten provoceren leiden tot negatieve veranderingen in de motorische controle en reorganisatie van de cortex. In het centrale zenuwstelsel zijn de primaire motorische cortex en corticospinale banen actief omdat zij de motorische neuronen activeren. Veranderingen in de motorische output zijn een gevolg van veranderingen in excitatoire en inhibitoire neurale netwerken.

Oefentherapie wordt gezien als de hoeksteen in peesrevalidatie omdat het kan leiden tot veranderingen in die excitatoire en inhibitoire netwerken. Dit onderzoek gaat over het directe effect van isometrische en isotonische oefeningen op pijn. Daarnaast kijkt het naar het effect van isotonische en isometrische quadriceps belasting op de patellapees pijn, maximale isometrische kracht en het meet de excitatie en inhibitie van corticospinale banen.

Methode

Er zijn 6 mannelijke volleyballers onderzocht (18-40 jaar), waarvan er drie unilaterale en drie bilaterale patellapees pijn hadden. De diagnose werd gesteld op basis van de aanwezigheid van enkele symptomen en tekenen; pijn aan de inferiore zijde van de patella tijdens springen en landen en tijdens de single leg decline squat (SLDS). Alle deelnemers trainden twee keer per week en speelden één keer per week een wedstrijd. Het testprotocol is gestandaardiseerd uitgevoerd, hierbij zijn de volgende parameters onderzocht:

  • Patellapees pijn tijdens de SLDS met de Numeric Rating Scale (NRS);
  • Maximale isometrische quadriceps kracht;
  • Diverse electromyografische waarden.
TIP:  Q-hoek bij patellofemorale pijn wordt groter in plaats van kleiner bij staan op één been

De eenmalige behandelsessie werd ook gestandaardiseerd uitgevoerd.

  • De isometrische oefeningen werden uitgevoerd in de Biodex (meetapparatuur om isometrische oefeningen uit te voeren). Hierbij werd er 5 keer 45 sec aanspanning gevraagd in 60 graden knieflexie, met 2 minuten herstel tussen iedere set. De actie werd uitgevoerd op 70% van de maximale vrijwillige contractie (MVC).
  • De isotonische oefeningen zijn uitgevoerd in de leg extension machine waarbij er 4 keer 8 herhalingen werden uitgevoerd met het tempo van 4 seconden excentrische activiteit en 3 seconden concentrische activiteit. Tussen iedere set was er 2 min rust en er werd getraind op 100% van het 8RM.

Resultaten

Tussen de eigenschappen van de twee groepen waren geen significante verschillen. Er was sprake van een directe pijnvermindering na het uitvoeren van isometrische oefeningen van 6.8 punten op een schaal van 10. Na de isotonische oefening was er ook een pijn vermindering, maar aanzienlijk minder: 2,6 punten op een schaal van 10. Na de isometrische oefeningen was er een directe toename van de maximale vrijwillige isometrische contractie (MVIC) en dit was statistisch significant verschillend in vergelijking met de isotonische oefengroep. In deze groep was er geen significante verbetering na de interventie. De isometrische oefeningen leidden daarnaast tot significante vermindering van de inhibitie. Er was geen verandering in de pijn tijdens de SLDS in het contralaterale been na het uitvoeren van de unilaterale oefening bij proefpersonen met bilaterale klachten.

Discussie en conclusie

Isometrische oefeningen leiden tot een directe pijnvermindering bij patellapees pijn en dat houdt minimaal 45 minuten aan. Isotonische oefeningen hadden een aanzienlijk kleiner effect. Vermindering van corticospinale inhibitie is geassocieerd met de pijnvermindering en is mogelijk het onderliggende mechanisme voor de veranderingen in de pijn. Dit geldt ook voor de toename van de MVIC na de isometrische oefeningen. Het percentage geactiveerde motorunits tijdens isometrische activatie is significant hoger dan tijdens concentrische of excentrische oefeningen.

TIP:  Indicatie, effecten en trainingsvariabelen voor krachttraining

Er is geen verandering in klachten op het contralaterale been bij uitvoering van unilaterale oefeningen bij bilaterale klachten. Dit betekent dat het niet simpelweg een gevolg is van systemische controle van de inhibitie. Inhibitie heeft effect op de motorische controle via de corticospinale banen. Patiënten met patellapees pijn hebben een veranderde motorische output, wat de revalidatie lastig maakt. Het protocol van isometrisch oefenen met 70% van de MVC wordt gezien als effectief om de pijn te verminderen en tegelijkertijd spiervermoeidheid te bereiken.

Beperking van deze studie is de kleine onderzoeksgroep. Ook waren er proefpersonen die niet reageerden op de isometrische oefeningen en dat hing niet af van de mate van pijn of tijdsduur van klachten.

Concluderende kan gesteld worden dat isometrische oefeningen praktisch toepasbaar zijn om de pijn en de motorische output te veranderen bij mensen met patellapees pijn, vooral in de beginfase van de revalidatie.

Bron

Rio, E., Kidgell, D., Purdam, C., Gaida, J., Moseley, G. L., Pearce, A. J., & Cook, J. (2015). Isometric exercise induces analgesia and reduces inhibition in patellar tendinopathy. British Journal of Sports Medicine, 49(19), 1277–1283.

Amber Hulleman

Amber Hulleman

Fysiotherapeut/ sportfysiotherapeut. Docent Fysiotherapie bij Hogeschool Rotterdam. Referent/samenvatter met specialisatie musculoskeletaal / sportfysiotherapie.

Zin in een leuke en boeiende cursus?

Kijk dan hier voor inspiratie!

" 3000+ tevreden fysiotherapeuten gingen je voor. "

Nieuwsbrief

Elke twee weken 3 samenvattingen voor fysiotherapeuten. Gratis, al 17 jaar. 6000+ fysiotherapeuten gingen je voor.

Volg ons op facebook:

Database met 1500+ artikelen

Voorjaar 2023

Werken met beleving en emotie binnen de fysiotherapie

3 dagen. Start 15 mei 2024. Prijs € 595,- …

Acceptance and Commitment Therapy bij pijn

3 dagen. Start 7 juni 2024. Prijs € 495,-…

Pijn- en Stressmanagement technieken

3 dagen. Start 31 mei 2024. Prijs € 595,-…

Vrouw doet pilates oefeningen en voorkomt daardoor rugpijn.

Fysiopilates opleiding

9 dagen. Start 10 september 2024. Prijs € 1395,-…

De Mindful Fysiotherapeut

8 dagen. Start 12 september 2024. Prijs € 1395,-…

Dansante Fysiotherapie op basis van Laban/Bartenieff

8 dagen. Start 20 september 2024. Prijs € 1395,-…

Vrouw stretcht mindfull tegen rugpijn.

Belevingsgericht lichaamswerk binnen de fysiotherapie

5 dagen. Start 28 september 2024. Prijs € 995,-…

kngf-logo-klein
keurmerk-fysiotherapie-logo-klein
crkbo_instelling_rgb