Intensief sporten vermindert de behoefte aan ongezond eten

Eetlust en energie inname worden gecontroleerd door complexe interacties tussen perifere hormonen en centrale receptoren in de hersenen, die de homeostatische en non-homeostatische voedselvoorziening reguleert. Eetlust-regulerende hormonen en hongergevoel worden beïnvloed door veel factoren, waaronder fysieke inspanning. Hoog intensieve activiteit (>70% van VO2max) onderdrukt de eetlust gedurende ongeveer 2 uur. Onderzoekers denken dat de hormonen peptide YY (PYY, onderdrukt eetlust) en ghreline (wekt eetlust op) hier een rol in spelen. Het is duidelijk dat fysieke inspanning de perifere eetlust-regulatie beïnvloedt, maar er is nog weinig bekend over de effecten van inspanning op de centrale regulatie van eetlust. Het doel van deze studie was dan ook om te onderzoeken wat de invloed van fysieke inspanning is op de neurale responsen bij het zien van calorierijke voeding en caloriearme voeding. Daarnaast is bekeken hoe de centrale reacties geassocieerd zijn met de veranderingen in grheline en PPY.

Methode

Vijftien gezonde mannen die regelmatig matig intensief of intensief sportten werden geïncludeerd in dit onderzoek. Op een lopende band werd de maximale aërobe capaciteit bepaald. Hieruit werd 70% van VO2max berekend. Voor de experimentele trial vulden de participanten eerst de Positive Affect Negative Affect Scale (PANAS; Watson 1988) in. De PANAS meet de stemming van de persoon op dat moment en is relevant voor dit onderzoek omdat stemming het eetgedrag beïnvloedt. De test bestond uit 60 minuten rennen op de loopband, zodat ze 70% van de VO2max zouden behalen. Na de inspanning kregen de deelnemers 10 minuten rust, waarna ze een fMRI scan ondergingen. Door middel van de scan werden hersenreacties gemeten bij het zien van plaatjes van calorierijke en caloriearme voeding en evenveel niet voedings gerelateerde afbeeldingen. Bloed werd afgenomen voor het begin van de test, aan het eind van de test, na het herstellen en direct nadat de fMRI was gemaakt. In de controle trial verliep alles hetzelfde, behalve dat de mannen in plaats van 60 minuten inspanning te leveren, 60 minuten uitrustten.
De deelnemers vulden een VAS-schaal in over de voeding waarvan ze de afbeeldingen te zien kregen, waarmee de mate van eetlust of trek in het specifieke voedingsmiddel werd gemeten. Dit deden ze voor de trail, halverwege, aan het eind en direct na de fMRI meting.

Resultaten

Honger en de wens om iets te eten waren significant lager tijdens en vlak na de fysieke inspanning dan tijdens en na de controle situatie. De concentratie ghreline was ook afgenomen na de fysieke inspanning. Dorst en PYY concentratie waren significant toegenomen na de inspanningstrial, vergeleken met de controletrial. Deze resultaten komen overeen met eerdere studies.
Bij het zien van calorierijk voedsel was er een verminderde activiteit in de orbitofrontale cortex (OFC) en hippocampus te zien. Beide hersendelen zijn deel van het beloningssysteem en verhoogde activiteit in deze gebieden kan aanzetten tot overconsumptie. Er was ook een toename aan activiteit in de dorsolaterale prefrontale cortex te zien wat tot onderdrukking van eetgedrag leidt. Het centrale beloningssysteem in de hersenen werd geactiveerd bij het zien van caloriearme voedingsmiddelen, terwijl de reacties op calorierijk eten werd onderdrukt. Deze neurale responsen gaan gelijk op met een verandering in de hormoonspiegels van ghreline en PYY. Ook neemt de dorst toe na de inspanning, wat het hongergevoel onderdrukt; het lichaam zorgt eerst voor voldoende vocht, voordat het een honger signaal af gaat geven.

Opmerkingen samenvatter

Een versterkte OFC functie wordt geassocieerd met obesitas. Fysieke inspanning verlaagt de activiteit in de OFC juist. Inspanning werkt dus van twee kanten op een gezond gewicht. Ten eerste verbrand je er calorieën mee, en ten tweede –zoals blijkt uit dit onderzoek- zet fysieke inspanning aan tot het eten van gezonder, minder calorierijk voedsel. Reden te meer om de patiënt aan te sporen regelmatig matig intensief tot intensief te gaan sporten.