Bij hypomobiliteit lumbaal manipulatie, bij hypermobiliteit stabilisatie

Posterior-anteriore druk (PA) op de processus spinosus laag lumbaal wordt vaak als diagnostisch gereedschap gebruikt. Men doet dit om de symptomen van de patiënt te reproduceren en men gebruikt de bevindingen in mobiliteit om klinische beslissingen te nemen. Zo wordt doorgaans mobilisatie/manipulatie bij hypomobiele laag lumbale segmenten geadviseerd en stabilisatietraining bij hypermobiele segmenten.

De interbeoordelaarsbetrouwbaarheid van de segmentale PA test staat sterk ter discussie. Een PA test gecombineerd met andere informatie kan echter wel zinvol zijn. Zo kan PA- hypomobiliteit voorspellen wie baat zal hebben bij manipulatie en komt hypermobiliteit in PA richting overeen met instabiliteit die röntgenologisch is vastgesteld. De onderzoekers willen weten of patiënten met laag lumbale segmentale hypomobiliteit beter op manipulatie reageren en patiënten met hypermobiliteit beter op stabiliserende oefeningen.

Methode

Patiënten met aspecifieke lage rugklachten doen mee. Ze hebben geen rode vlaggen, bijvoorbeeld geen radiculaire problematiek. 70 personen zijn gerandomiseerd toegewezen aan de manipulatiegroep, 61 patiënten aan een groep met alleen stabiliserende oefeningen. De mediaan van de duur van de klachten lag op 27 dagen. 23,7 % heeft symptomen voorbij de knie. Vooraf zijn een anamnese en lichamelijk onderzoek uitgevoerd. Bovendien is een numerieke pijnschaal afgenomen en de fear-avoidance beliefs questionaire (FABQ). Een vragenlijst over beperkingen door rugpijn is als belangrijkste uitkomstmaat gekozen.

Uitvoeringen van het onderzoek van PA mobiliteit: hypothenar op de processus spinosus, de ellebogen gestrekt en dan een voorzichtige maar stevige druk geven. De score is per segment opgetekend in termen van normaal, hypomobiel of hypermobiel (dit bleek betrouwbaarder dan een meer uitgebreide scoring op een tien puntsschaal). Men moest daarbij de normaal verwachte mobiliteit in gedachten houden en ook een vergelijking met de mobiliteit onder en boven het segment. Als één segment hypomobiel of hypermobiel was viel de patiënt al in de corresponderende klasse. [Dit is voor therapie specifiek genoeg omdat er nog geen bewijs is dat stabilisatie oefeningen en zelfs manipulatie precies op één wervelsegment gericht kunnen worden]. Eerdere studies lieten zien dat overeenstemming tussen onderzoekers met deze wijze van klasseren van hypomobiliteit 59%-78% is en voor hypermobiliteit 76%-77%.

Interventie

Beide groepen krijgen 5 behandelsessies en beide groepen doen thuis oefeningen met ondersteuning van een oefenboek. De pijn en beperkingenlijst zijn na één week en na 4 weken afgenomen. De manipulatiegroep kreeg manipulatie en enige bekkenkanteloefeningen, maar vanaf de derde sessie ook de stabiliserende oefeningen. De patiënten in de stabiliserende oefengroep deden vanaf het begin de volgende oefeningen:

• Buikspieren en rugspieren (m transversus en multifidus) aanspannen. Dit in lig, stand en met ‘bruggetje’.
• Armen of benen heffen in handen en knieën stand en de horizontale isometrische ‘side bridge’ van McGill.
• Bekkenkanteloefeningen.
• Lichte aërobe oefeningen gedurende 10 minuten (wandelen of fietsen).

Resultaat

93 patiënten bleken geklasseerd te worden als hypomobiliteit en 15 patiënten als hypermobiliteit. Bij statistische analyse bleek na 4 weken dat de hypomobiele groep beter af was met manipulatie en enige stabiliserende oefeningen, dan met stabiliserende oefeningen alleen. De patiënten in de hypermobiele groep profiteerden juist meer van de stabilisatie training dan van de manipulatie en enige stabilisatie (zie tabel).

Tabel: Uitgedrukt in therapeutisch falen (geen 50% reductie halen op beperkingen in activiteiten door deze rugklachten).

	Manipulatie en enige stabilisatie training	Meer uitgebreide stabilisatie training
Therapeutisch falen hypomobiele	26%	74,4%
Therapeutisch falen hypermobiele	83,3%	22,2%