Uithoudingsvermogen van cervicale flexoren is verlaagd bij whiplash

Het klinisch onderzoek op stoornisniveau bij whiplash blijft doorgaans beperkt tot het testen van de mobiliteit van de cervicale wervelkolom en het palperen van pijnpunten. Er zijn echter ook andere stoornissen relevant, zoals het uithoudingsverhogen van de flexoren van de cervicale wervelkolom. Onderzoek toont dat de cervicale flexoren waarschijnlijk meer zijn aangedaan door whiplash dan de cervicale extensoren.

De protocollen die ontwikkeld zijn meten doorgaans slechts de maximale kracht van deze cervicale flexoren en niet de submaximale kracht of het lokaal spieruithoudingsvermogen. Daardoor missen ze de verhoogde vermoeibaarheid van de flexoren. Uitzondering is de studie van Grimmer e.a uit 1994. Het huidige onderzoek richt zich op het verder testen van het uithoudingsvermogen van de cervicale flexoren bij whiplashpatiënten.

Methode

De onderzoeksgroep bestond uit patiënten met whiplash associated disorders type II (WAD II) deze patiënten hebben doorgaans beperkte cervicale mobiliteit en pijn bij palpatie, maar geen neurologische verschijnselen of fracturen. Deze groep is vergeleken met een gezonde controlegroep, die gematcht is op leeftijd.

Het uithoudingsvermogen van de cervicale flexoren is in ruglig gemeten. De patiënt heeft daarbij de knieën gebogen en de voeten plat op de bank, de handen op de buik. Het achterhoofd wordt op een 6 cm verhoogd gepolsterd blokje gelegd. Met het occiput ter hoogte van de onderrand van het blok. De patiënt mag de tanden niet op elkaar knijpen tijdens de test en moet rustig doorademen. Daarna maakt de patiënt een aantal hoog cervicale flexie en extensie bewegingen met het achterhoofd nog op het blok. Na maximale hoog cervicale flexie mag het hoofd in een gemakkelijke neutrale tussenstand terugkomen. De hoek tussen de onderkant van de mandibula en de verticaal wordt opgetekend. Dit is de uitgangspositie. Daarna wordt het blokje weggehaald en moet de proefpersoon het hoofd stil in de lucht houden. Bij een afwijking van meer dan 5 graden stopt de test. De tijd is met een stopwatch opgenomen.

Bij aanvang van het onderzoek zijn naast de bovenstaande test van het uithoudingsvermogen ook de klinische symptomen opgetekend en is de cervicale mobiliteit onderzocht en de NDI (Neck Disability Index) afgenomen. Een tweede observator herhaalde de test van het uithoudingsvermogen binnen 30 minuten. Alle patiënten krijgen daarna een standaard behandelprogramma bestaande uit:

• Manuele therapie
• Graded exercises, gericht op stabiliteit, kracht en uithoudingsvermogen in nek/schouderregio.
• Training van het cardiovasculaire uithoudingsvermogen.
• Educatie over passend gezondheidsgedrag.

Na de interventie is opnieuw gemeten.

Resultaat

71 whiplashpatiënten voldoen aan de criteria en doen mee aan het onderzoek. 160 gezonden vormden de controlegroep. De betrouwbaarheid bij de whiplash patiënten van de test van het uithoudingsvermogen van de cervicale flexoren is hoog (ICC: 0,96). Na de behandelperiode zijn alle maten significant verbeterd. Het uithoudingsvermogen van de cervicale flexoren was het sterkst verbeterd (178% verbetering), de NDI verbetert maar 28%. Bij multivariate analyse bleek alleen het uithoudingsvermogen van de cervicale flexoren significant te correleren met de NDI. Het verschil in het uithoudingsvermogen van de flexoren bij de gezonden en de whiplashpatiënten was bij aanvang van de studie aanzienlijk: 118, 9 seconde versus 11,2 seconde.

Bespreking

De test van het uithoudingsvermogen is sensitief voor veranderingen in therapie. Bovendien correleren de veranderingen met verbetering op activiteiten niveau gemeten met de NDI. De mobiliteit van de cervicale wervelkolom heeft hier geen relatie mee (bleek ook uit eerder onderzoek). Het uithoudingsvermogen van de flexoren lijkt dus klinisch relevant bij whiplash.