Het effect van harmonieuze of obsessieve passie voor hardlopen op blessures

Hardlopen is een populaire sport. Dit heeft verschillende redenen. Enkele voorbeelden hiervan zijn gezondheidsbevordering, stressreductie, de toegankelijkheid van de sport en het ervaren van de ‘runners high’. Daarentegen is hardlopen ook een sport met een relatief hoog blessurerisico. In Nederland vormt hardlopen na voetbal de sport met het meest aantal blessures per jaar. Hardlopen heeft een drie keer zo hoge blessure incidentie, per 1000 uur sporten, ten opzichte van het gemiddelde van alle sporten samen. Daarnaast is een derde van de hardloopblessures een recidief. We bespreken hier het onderzoek van Nederlandse bodem dat in feb 2020 gepubliceerd werd in het International Journal of Environmental Research and Public Health. Zie bron onderaan dit artikel.

In de wetenschap is al veel onderzoek gedaan naar in hoeverre blessures in relatie staan tot training, voeding en looptechniek. Er ligt veel focus op de principes van overbelasting en inefficiënt herstel. De relatie tussen psychische factoren en blessures is minder uitgebreid onderzocht. Dit terwijl ook deze factoren een belangrijke rol spelen in zowel het prestatievermogen als in het ontstaan van blessures. Daarnaast zijn er signalen dat de manier waarop de sport beleefd wordt hierin een mogelijke rol speelt.

Deze cross-sectionele studie werd uitgevoerd om te kijken of er een correlatie is tussen de passie voor het hardlopen en de incidentie van loopblessures. Passie wordt volgens het Dualistisch Model van Passie (DMP) gedefinieerd als: ‘een sterke neiging naar een zelfbepaalde activiteit die mensen als fijn, waardevol en belangrijk vinden en waar zij een substantiële tijd en energie in stoppen’. Passie is volgens het DMP onder te verdelen in harmonieuze passie en obsessionele passie.

Harmonieuze passie

Bij harmonieuze passie is het hardlopen een belangrijk onderdeel in het leven van de hardloper, maar daarbij is er nog oog en tijd voor andere belangrijke dagelijkse activiteiten. Hardlopers met harmonieuze passie hanteren een meer flexibele omgang met training wanneer dat nodig is. Ook is er minder dwang om te blijven trainen als het lichaam signalen afgeeft die vragen om herstel.

Obsessionele passie

Bij obsessionele passie wordt het hardlopen een activiteit waarbij de hardloper de zelfcontrole verliest en onderhevig wordt aan het moeten hardlopen. Hardlopen is de allerbelangrijkste activiteit voor dit type lopers. Een obsessieve passie voor sport is de belangrijkste voorspeller ten aanzien van sportverslaving. Waarbij sportverslaving tot soortgelijke symptomen leidt als bij andere verslavingen, zoals irritatie, frustratie en onrust. Uit literatuur is bekend dat duursporten, waaronder hardlopen, een hogere kans op verslaving geeft. Dit leidt ook vaker tot blessures en gezondheidsklachten.

Belangrijk om te vermelden is dat de tweedeling tussen harmonieuze passie en obsessionele passie is niet zwart-wit is maar een glijdende schaal.

Mentaal herstel en blessures

Tijdens trainingen en wedstrijden wordt er een grote fysieke stress uitgeoefend op het lichaam. Daarnaast vraagt de inspanning, afhankelijk van de intensiteit en duur, een mate van concentratie en focus. Naast de fysieke stress is er dus ook sprake van een mentale belasting. Om gezond en fit te blijven is goed herstel cruciaal. Dit geldt voor zowel het fysieke als het mentale aspect. Een specifieke factor in herstel is ‘mentale onthechting’ na de training of wedstrijd. Dit betekent dat een hardloper in staat is om zijn gedachten na de training of wedstrijd te verzetten naar andere dagelijkse activiteiten. In een studie met recreatieve atleten werd aangetoond mentale onthechting kan zorgen voor een lager blessurerisico. Kortom herstel dient niet alleen op fysiek vlak te gebeuren maar ook op mentaal vlak, zo blijft een hardloper gezond, is er een lagere kans op blessures en kan het prestatievermogen verbeteren.

Mentaal aspecten, presteren en blessures

Voor zowel de harmonieus als de obsessief gepassioneerde loper heeft hardlopen een grote betekenis in zijn of haar leven. Beide type lopers stoppen er ook (ruim) tijd en energie in. Er zijn wel duidelijke verschillen ten aanzien van mentale aspecten, coping, presteren en blessures. Bij de harmonieuze loper is er vaker een hoger mentaal welbevinden dan bij de obsessieve loper. De harmonieuze loper ervaart vaker een ‘flow’ ervaring, een hoger zelfvertrouwen en gevoel van positiviteit.

Ook ten aanzien van coping zijn er duidelijke onderlinge verschillen. De coping van de harmonieuze loper is meer flexibel waar de coping van een obsessieve loper te kenmerken is als rigide. Bij (mentale) vermoeidheid, pijnsignalen of blessures is de harmonieuze loper beter in staat om de training aan te passen of de training tijdelijk los te laten. Dit geldt ook voor bijvoorbeeld het omgaan met weersomstandigheden zoals gladheid. Daarentegen is de obsessieve loper geneigd om deze signalen en situaties te negeren. Een obsessief gepassioneerde loper heeft hierdoor een hoger blessurerisico en vaker chroniciteit van klachten.

Wanneer er gekeken wordt naar prestaties is de obsessieve loper veelal in het voordeel. De obsessieve loper is zeer trouw aan de continuïteit van training. Dit is echter niet altijd het geval doordat dit type loper vaker te kort schiet in fysiek en mentaal herstel. En hierdoor eerder kans heeft op blessures.

In deze studie werd onderzocht op harmonieuze lopers zich mentaal beter kunnen onthechten van hardlopen en beter mentaal herstellen na het hardlopen waardoor zij  minder te maken hebben met blessures. Bij de obsessieve loper verwacht de onderzoeker het tegengestelde te vinden.

Methode

In 2017 werden door de Nederlandse AtletiekUnie 246 recreatieve hardlopers gerekruteerd voor deze cross sectionele studie. Deze lopers deden tenminste 1x per week aan hardlopen, de gemiddelde trainingsfrequentie betrof bijna 3x per week. Zo’n 17% van de deelnemersgroep liep 4x per week, en 4% van de groep liep 5x per week. De gemiddelde weekomvang was bijna 27 kilometer. Van de deelnemers was 54% mannen en 46% vrouwen. De gemiddelde leeftijd was 47 jaar en de loopervaring was gemiddeld ruim 14 jaar. Ongeveer 45% van de deelnemers liep op basis van een persoonlijk trainingsschema.

Alle deelnemers werd gevraagd om twee gevalideerde schaalmetingen in te vullen. Aan de hand van deze schaalmetingen kon worden bepaald in hoeverre de lopers enerzijds zichzelf mentaal konden onthechten van het hardlopen en anderzijds in hoeverre zij zich enkele uren na een training mentaal hersteld voelden. Daarnaast werd aan de hand van een vragenlijst bepaald in welke mate de deelnemers zichzelf meer als obsessief gepassioneerde of harmonieus gepassioneerde loper zagen. Tot slot werd gevraagd aan de deelnemers om aan te geven of zij in de afgelopen 12 maanden te maken hadden gehad met een blessure.

Resultaten

51% van de deelnemers had de afgelopen 12 maanden een blessure. Er bleek sprake van een positieve relatie tussen obsessieve passie en loopblessures. Daarentegen was deze relatie bij harmonieuze passie negatief. Ook bleek er een negatieve relatie tussen de multiplicatieve interactie (HP x MH) en loopblessures. De gevonden correlaties waren allen van een gematigd niveau. Vanuit logistische regressie bleek dat lopen vanuit harmonieuze passie in combinatie met mentaal herstel na het lopen de blessure incidentie met 28% doet afnemen. Dit stond wel los van de mentale onthechting. Lopen vanuit obsessieve passie deed de blessure incidentie juist toenemen met 36%.

Conclusie

Om fysiek en mentaal gezond te blijven is het van groot belang om te beseffen in hoeverre je als loper meer obsessief of harmonieus verbonden bent aan je sport. Een meer obsessieve passie is vaker verbonden aan betere loopprestaties, maar kan tevens zorgen voor een toenemende prestatiedruk en blessure risico. Het is belangrijk om oog houden voor activiteiten naast de sport. Hierdoor is er een beter mentaal herstel en minder grote kans op blessures.
Voor fysiotherapeuten is dit een belangrijke bevinding. Immers, bij loopblessures probeer je te zoeken naar oorzakelijke factoren. Die kunnen liggen in bijvoorbeeld de looptechniek, trainingsopbouw, stress, slechte voeding etc. Dit onderzoek laat zien dat harmonieuze passie beschermt tegen loopblessures mits mentaal goed hersteld, maar een obsessieve passie juist het blessure risico verhoogd. In deze lijn doordenkend is het aannemelijk dat deze attitude verschillen ook tijdens de revalidatie een positieve of negatieve rol zullen spelen.

Bron: de Jonge, J., Balk, Y.A., Taris, T.W. (2020). Mental recovery and Running-Related Injuries in Recreational Runners: The Moderating Role of Passion for Running, Int. J. Environ Res Public Health, 2020 feb: 17 (3): 1044

Foto bij artikel door vgajic /iStock