Het effect van angst en depressie op herstel na rotatorcuff operatie

Angststoornissen en depressies hebben invloed op de uitkomsten van een rotatorcuff-operatie. Bij al bestaande psychische klachten is de verbetering van de rotatorcuff-functie net zo groot als bij gezonde mensen, ook al is de overall score voor en na de operatie net wat lager. Bij diagnose-specifieke gevoelens van angst en depressie is de verbetering na de operatie juist groter. Dat blijkt uit Amerikaans onderzoek.

Een rotatorcuff-ruptuur komt het meest voor bij mensen tussen 55 en 74 jaar. In deze leeftijdsgroep komen angst en depressie ook relatief vaak voor, bij zo’n 1 op de 3 mensen. Het is ook bekend dat deze mentale problemen invloed hebben op de fysieke gezondheid. Depressie kan leiden tot slapeloosheid, vermoeidheid, grotere pijnsensitiviteit en een verzwakt immuunsysteem. Dit kan bijdragen aan slechtere klinische uitkomsten. Bovendien is de therapietrouw bij mensen met depressieve klachten lager dan bij gezonde mensen.

Depressieve gevoelens komen niet alleen voor bij mensen met een klinische depressie. Het kan ook een normale reactie op stress zijn of gerelateerd zijn aan de symptomen en beperkingen bij bijvoorbeeld een rotatorcuff-probleem. Het belangrijkste verschil met een klinische depressie is dat de depressieve gevoelens nu gekoppeld zijn aan een specifieke gebeurtenis.

Het doel van deze studie was om het effect van een al bestaande diagnose van klinische depressie of angst te evalueren bij mensen met schouderklachten. Het secundaire doel was om het effect van depressie of angst die direct gerelateerd is aan de schouder te evalueren. De hypothese van de onderzoekers is dat patiënten met een al bestaande depressie of angststoornis slechtere uitkomsten zouden hebben dan mensen zonder die diagnose. De tweede hypothese was dat diagnose-gerelateerde depressie en angst de preoperatieve uitkomsten zou beïnvloeden, maar dat deze snel zouden verdwijnen als iemand is behandeld voor de rotatorcuff-ruptuur.

Methode

De mensen die geïncludeerd werden hadden allemaal een operatief herstel gehad van een rotatorcuff-ruptuur. Alle patiënten hadden na de operatie een immobilisatieperiode van 6 weken in een sling met beperkte geleide ROM. Daarna kregen ze een gestructureerd fysiotherapeutisch programma richting opbouw actief bewegen, met krachttraining startend vanaf 10 weken postoperatief. Tot 4 maanden postoperatief hadden de patiënten fysiotherapeutische begeleiding.

Naast de demografische en klinische gegevens legden de onderzoekers vast of iemand al een bestaande diagnose van klinische depressie of angststoornis had.

Subjectief functioneren in ADL en pijn werden gemeten met de American Shoulder and Elbow Surgeons (ASES) Shoulder Score. Depressie en angst werden vastgelegd door 2 vragen vanuit de Western Ontario Rotator Cuff (WORC) Index. Dit voorafgaand aan de operatie, 1 jaar na de operatie, en jaarlijks daarna.

Resultaten

Er werden 187 patiënten geïncludeerd, die minimaal een jaar gevolgd werden. De deelnemers werden tussen 12 een 77 maanden gevolgd (met een mediaan van 47,5). Er waren 124 mannen en 63 vrouwen met een gemiddelde leeftijd van 58,6 jaar. Van deze groep hadden er 53 (28,5%) een al bestaande depressie of angststoornis, of een combinatie daarvan. Dit kwam vooral voor bij vrouwen.

Een hogere score van depressie of angst gerelateerd aan de diagnose had een negatieve correlatie met de preoperatieve en postoperatieve score op de ASES, maar een positieve correlatie met de veranderingen in ASES-score.

Patiënten met een klinische diagnose van depressie en/of angst hadden lagere preoperatieve en postoperatieve ASES-score vergeleken met de mensen zonder depressie en angst. De verandering in de ASES score van preoperatief naar postoperatief was niet significant anders. Mensen met een klinische diagnose van depressie hadden een grotere kans om ook diagnose-gerelateerde depressieve symptomen te hebben dan de mensen zonder depressie.

Conclusie en opmerkingen

De auteurs concluderen dat deze studie suggereert dat zowel een al bestaande depressie/angststoornis als een diagnose-gerelateerde depressie of angststoornis van belang zijn bij de voorlichting over de verwachte uitkomsten en voordelen van de rotatorcuff-operatie. Mensen met een al bestaande depressie of angststoornis hadden overall lagere preoperatieve en postoperatieve scores op de ASES dan mensen zonder depressie of angststoornis. Maar de mate van herstel tussen preoperatief en postoperatief was hetzelfde als bij mensen zonder angst of depressie.

Sterkere gevoelens van depressie of angst die direct gerelateerd waren aan de schouderklachten, hadden ook een relatie met lagere preoperatieve en postoperatieve uitkomsten, maar een grotere mate van verbetering door de operatie.