Heeft vroege acceptatie van pijn invloed op uitkomsten behandeling?

Pijnacceptatie speelt een grote rol bij het ervaren van chronische pijn. Hoe groter de acceptatie, hoe minder groot de ervaren intensiteit van de pijn. Door vroeg in de behandeling aan de slag te gaan met pijnacceptatie, zijn de uitkomsten aan het eind van de behandelperiode significant beter. Maar klinische relevantie wordt niet bij alle mensen bereikt. Dat blijkt uit een studie onder 69 mensen met chronische pijn.

Bij het ontwikkelen van chronische pijn, is pijnacceptatie een belangrijke factor. Pijnacceptatie is de mate waarin iemand bereid is om te leven met de pijn of besluit door te gaan met het leven ondanks de pijn. Uit onderzoeken blijkt dat acceptatie van de pijn uiteindelijk leidt tot minder pijnklachten. Acceptance and Commitment Therapy (ACT) kan een rol spelen bij het leren accepteren van de pijn. Bij deze vorm van therapie is het doel om de psychologische flexibiliteit te vergroten en psychologische inflexibiliteit te verkleinen. Psychologische flexibiliteit wordt gedefinieerd als de capaciteit om in bewust en open contact te zijn met iemands eigen gedachten en gevoelens en om zich te gedragen volgens de eigen waarden en doelen. Psychologische flexibiliteit bestaat uit 6 belangrijke componenten:  acceptatie, defusie, zelf, hier en nu, waarden en toegewijd handelen.

Centraal voor het omgaan met chronische pijn is psychologische flexibiliteit. Hierbij komt ook de betrokkenheid in activiteiten kijken, die mensen waardevol vinden om uit te voeren, zelfs in de aanwezigheid van pijn. Daarnaast speelt ook ‘willingness’ een rol: in hoeverre is iemand bereid om pogingen om de pijn te controleren of te vermijden op te geven. In deze studie kijken de onderzoekers of veranderingen in pijnacceptatie in de eerste week van de behandelfase pijnuitkomsten aan het eind van de behandeling beïnvloeden. Er zijn veel fysiotherapeuten die patiënten met chronische pijn vanuit deze theorie benaderen. De onderzoekers verwachten dat zulke vroege veranderingen in psychologische flexibiliteit voorspellers zijn van de pijnuitkmosten, aangezien vroege veranderingen in variabelen van psychologische inflexibiliteit (catastroferen, depressie, angst) voorspellers blijken te zijn van pijn en beperkingen.

Methode

De volgende metingen werden gedaan:

• Pijnacceptatie, gemeten op de Chronic Pain Acceptance Questionnaire (CPAQ).
• Pijn, gemeten op een 11-punts numerieke schaal (NRS) en de Pain Perception Scale

Mensen die in een interdisciplinair programma meededen in een Duits ziekenhuis werden gevraagd om mee te doen. Dit waren mensen met chronische, niet kwaadaardige, pijn, die deelnamen aan een behandeling op basis van cognitieve gedragstherapie gedurende 4 weken. Iedere week kregen de mensen een behaneling van 8.00-16.00 uur, van maandag tot en met donderdag. Op vrijdag duurde de sessie tot 13.15 uur. De behandeling bestond uit zowel groepssessies met maximaal 8 personen per groep (4x per week), als individuele sessies (1x per week). Het multidisciplinaire team bestond uit artsen, psychologen, fysiotherapeuten, ergotherapeuten en maatschappelijk werkers. De therapie richtte zich vooral op psycho-educatie, het biopsychosociale pijnmodel, ontspanningsoefeningen en het richten van de aandacht op positieve ervaringen.

Resultaten

Er deden 69 mensen mee aan de studie, waarvan 49 vrouwen en een gemiddelde leeftijd van 52,6 jaar. Van deze mensen was 36% gediagnosticeerd met depressie en 51% voldeed aan de criteria voor minstens 1 comorbide psychiatrische aandoening.
Voorafgaand aan de studie waren er significante correlaties tussen pijnintensiteit, affectieve pijnperceptie en sensorische pijnperceptie. Er was een negatieve correlatie tussen pijnintensiteit en pijnacceptatie, evenals tussen affectieve pijnperceptie en pijnacceptatie.
Na afloop van de behandeling waren pijnintensiteit (grote effectsize), affectieve pijnperceptie (medium effectsize) en sensorische pijnperceptie (kleine effect size) allemaal significant verbeterd. Vroege veranderingen in pijnacceptatie waren geassocieerd met gunstiger pijnuitkomsten op alle drie de componenten.
Klinische relevante verandering op de NRS is een score van 2 punten. Bij analyse hoeveel mensen klinisch relevante resultaten hadden bereikt, bleek dit bij 45% van de mensen het geval te zijn. Dit is een te kleine hoeveelheid mensen om significant te zijn.

Conclusie en opmerkingen

De auteurs concluderen dat vroege pijnacceptatie leidt tot betere uitkomsten in pijn na 4 weken en dat deze resultaten wel significant zijn, maar niet klinisch relevant. De auteurs suggereren dat de pijnintensiteit verandert door vroege veranderingen in pijnacceptaties, maar niet door veranderingen in acceptatie gedurende de studieperiode. Mogelijk zijn er in de latere fase van behandeling andere voorspellers voor de uitkomsten. De auteurs speculeren dat er in de vroege fase van behandeling misschien ook andere factoren meespelen die de pijnacceptatie beïnvloeden, zoals verbondenheid met de therapie of hoop.