Gemodificeerde Schobert test betrouwbaar maar matig valide bij lage rugpijn

Hoewel de waarde (validiteit) van mobiliteitsmetingen aan de lumbale wervelkolom ter discussie staat om beperkingen in activiteiten of participatie te voorspellen, is het op stoornisniveau wel een variabele waar fysiotherapeuten zich vaak op richten. Een betrouwbaar en valide meetinstrument is de Double Inclinometer (DI) maar deze is klinisch lastig om toe te passen. Het meten met een meetlint (Schobert test) wordt frequenter gebruikt.

De lumbosacrale overgang is moeilijk precies te bepalen, daarom is in 1969 een ‘Modified Schobert Test’ voorgesteld (MST) die bestaat uit een markering 5 cm onder en 10 cm boven de lumbosacrale overgang. Enkele auteurs rapporteren een goede validiteit ten opzichte van röntgenfoto’s en ook een goede betrouwbaarheid, maar de laatste tien jaar is er ook kritiek omdat MST alleen de mobiliteit tussen L2-S1 zou meten en niet de bijdrage van het SI-gewricht en van L5.

Daarom is een Modified – Modified Schobert Test (MMST) ontwikkeld: (a) markeer het midden van de lijn tussen de twee SIPS en (b) 15 cm hogerop (houdt daarbij het meetlint goed tegen de patiënt). Daarna meet men nogmaals in flexie en noteert men het verschil tot op de mm. Vooraf kan men een warming-up doen in lig bestaande uit een aantal maal één of twee knieën naar de borst brengen. De psychometrische kwaliteit is echter nog onvoldoende onderzocht, daarom is dit onderzoek uitgevoerd.

Methode

Aan het onderzoek doen 32 patiënten met lage rugpijn uit een fysiotherapeutische setting mee. Drie orthopedische fysiotherapeuten met meer dan 15 jaar ervaring zijn in twee sessies van 1 uur getraind in een gestandaardiseerde afname van de MMST. Als gouden standaard is gebruikgemaakt van een sagittale röntgenfoto van de lumbale bewegelijkheid. Één fysiotherapeut deed de validiteitsmeting, twee fysiotherapeuten de intra- en interbetrouwbaarheidsmetingen. Om geheugeneffecten te vermijden zijn twee patiënten tegelijk aangeboden, waarbij eerst de neutrale metingen bij beide gedaan werd, daarna de flexie metingen.

Resultaten

Er blijven 31 patiënten over. De validiteit van de MMST uitgedrukt als de Pearson correlatiecoëfficiënt tussen de MMST en de röntgenmeting is matig/redelijk te noemen: 0,67 (95% CI: 0.44-0.84). Dat wil zeggen dat de MMST voor 45% correspondeert met veranderingen op de röntgenfoto. De intra- en interbetrouwbaarheid zijn uitstekend (ICC >0,91). Om met 95% zekerheid te kunnen zeggen dat er een daadwerkelijke verandering in lumbale mobiliteit heeft plaatsgevonden moet MMST met minimaal 0,8-1,0 cm toe- of afgenomen zijn.

Door de nog matige validiteit willen de auteurs deze test (nog) niet aanbevelen voor toepassing in de praktijk.