Fysiotherapie versus glucocorticoïd injectie bij osteoartritis van de knie

Osteoartritis van de knie is een van de meest voorkomende oorzaken van beperkt functioneren bij mensen. Intra-articulaire glucocorticoïd injecties worden vaak ingezet als primaire behandeling, maar er zijn wisselende resultaten bekend van deze vorm van therapie. Fysiotherapie is een andere vorm van behandeling, waarvan bekend is dat het op korte- en lange termijn klachten kan verminderen. Het leidt tot beter functioneren en er minder behoefte is aan pijnstillende medicatie. Het doel van dit onderzoek is om de effectiviteit van de glucocorticoïd injectie (GI) te vergelijken met fysiotherapeutische behandeling (FT) bij osteoartritis van de knie.

Methode

De deelnemers waren actieve of gepensioneerde militairen van 38 jaar of ouder. De deelnemers voldeden aan de criteria van het Amerikaanse College voor Reumatologie voor osteoartritis van de knie. Patiënten die al een glucocorticoïd injectie hadden gehad in de voorgaande 12 maanden of bij wie er op de röntgenfoto geen osteoartritis zichtbaar was, zijn geëxcludeerd. De deelnemers zijn willekeurig verdeeld over twee groepen: glucocorticoïd injectie of fysiotherapie. Patiënten met twee symptomatische knieën werden aan beide knieën behandeld, de knie met de meeste klachten deed mee in het onderzoek.

De glucocorticoïd injectie werd gegeven door een orthopeed of reumatoloog, volgens een standaard protocol. De deelnemers kregen een injectie in een of beide knieën en dat werd na 4 en 9 maanden herhaald. De fysiotherapie bestond uit instructie en uitleg van oefeningen en gewrichtsmobilisaties. De prioriteit, dosering en progressie van behandeling werd gebaseerd op een klinisch redeneerproces. De behandeling bestond meestal uit eerst manuele mobilisaties, gevolgd door oefentherapie, zodat de deelnemer zo mobiel en pijnvrij mogelijk kon bewegen. Vervolgens werden er krachtoefeningen uitgevoerd. De behandeling duurde 4-6 weken en na 4 of 9 maanden kon de patiënt gebruik maken van 1-3 extra behandelingen.

De uitkomstmaten waren gericht op pijn, fysiek functioneren en algemeen onderzoek. De WOMAC (Western Ontario and McMAster Universities Osteoarthritis Index) was de primaire uitkomstmaat na 1 jaar. Dit is een vragenlijst met drie subschalen; pijn (5 vragen), fysiek functioneren (17 vragen) en stijfheid (2 vragen). Dit wordt gescoord op een schaal van 0-10, waarbij een hogere score staat voor meer klachten. Ook werd de 15-punten Global Rating of Change Scale, de zorgkosten gedurende 1 jaar voor de aangedane knie en twee functionele testen uitgevoerd (Timed Up and Go Test en Alternate Step Tets).

Uiteindelijk zijn er 156 deelnemers geïncludeerd; gemiddeld 56.1 jaar oud, 48% vrouw en gemiddelde BMI was 31.5. 78 patiënten zijn random verdeeld over de twee groepen en deze groepen waren demografisch gelijk verdeeld, alleen in de fysiotherapie groep hadden de mensen een slechtere conditie van de knie. In de glucocorticoïd injectie groep kregen de deelnemers gemiddeld 2.6 injecties. In de fysiotherapie groep werd er gemiddeld gebruik gemaakt van 11.8 behandelingen.

Resultaten en discussie

In de fysiotherapie groep waren er 8 patiënten (10.3%) en in de glucocorticoïd injectie groep 20 patiënten (25.6%) die geen verbetering ervaarden op basis van de WOMAC score na 1 jaar. Na 1 jaar was de score op de Global Rating of Change Scale +5 (een stuk beter) in de fysiotherapie en +4 (matig beter) in de glucocorticoïd injectie groep. Het gemiddelde verschil tussen de twee groepen na 1 jaar, op de Alternate Step test was 1.0 seconden en op de Timed Up and Go Test 0.9 seconden; patiënten in de fysiotherapie groep hadden een betere uitvoering op de beide testen.

De uitkomsten van het onderzoek laten zien dat patiënten meer vooruitgang hebben na fysiotherapeutische behandeling, in vergelijking met een glucocorticoïd injectie. Eerdere onderzoeken hebben ook de waarde van fysiotherapie beschreven op korte termijn. Dit onderzoek bevestigt deze resultaten, maar de verbetering op lange termijn is in dit onderzoek groter.

Er zijn ook enkele beperkingen aan dit onderzoek. Allereerst hebben de deelnemers in de fysiotherapie groep meer behandelingen ondergaan dan de glucocorticoïd injectie groep. Daarnaast heeft 18% van de patiënten in de glucocorticoïd injectie groep ook fysiotherapie ondergaan, vier patiënten zijn geopereerd, vier patiënten hebben meer dan drie injecties gehad en 9% van de patiënten die fysiotherapie hebben ondergaan hebben ook glucocorticoïd injectie gekregen. Dit kan het resultaat vertekenen. Ook was het aantal patiënten met ernstigere osteoartritis in de fysiotherapie groep groter dan in de glucocorticoïd injectie groep.

Conclusie

Concluderend kan gesteld worden dat fysiotherapeutische behandeling op korte en lange termijn een beter resultaat geeft bij osteoartritis van de knie, dan glucocorticoïd injectie.

Bron: Deyle, G. D., Allen, C. S., Allison, S. C., Gill, N. W., Hando, B. R., Petersen, E. J., … Rhon, D. I. (2020). Physical Therapy versus Glucocorticoid Injection for Osteoarthritis of the Knee. New England Journal of Medicine, 382(15), 1420–1429. https://doi.org/10.1056/nejmoa1905877

Foto bij artikel door Elnur / Shutterstock