Fysiotherapeuten en radiologen interpreteren echografie voor een deel verschillend

Echografie voor diagnostische doeleinden wordt steeds vaker gebruikt binnen de fysiotherapeutische praktijk. Klinische testen alleen blijken niet voldoende sensitief, specifiek en reproduceerbaar om tot een betrouwbare diagnose te komen. In meerdere onderzoeken is aangetoond dat radiologen een nauwkeurige diagnose kunnen stellen met behulp van Musculoskeletal Ultrasound (MSU). Met name volledige spierrupturen kunnen zeer nauwkeurig worden vastgesteld. Voor radiologen zonder musculoskeletale ervaring is de leercurve relatief kort; na het uitvoeren van 100 musculoskeletale echo’s is een uitstekende interbeoordelaars betrouwbaarheid bereikt. Voor fysiotherapeuten wordt MSU in een korte post-HBO cursus aangeboden. Er is echter nog weinig tot niets bekend over de betrouwbaarheid en validiteit van de gestelde diagnosen door middel van MSU zoals vastgesteld door de fysiotherapeut. Tot op heden is er alleen onderzoek gedaan bij gezonde mensen. In deze studie worden patiënten met schouderklachten door middel van MSU gediagnosticeerd door zowel een fysiotherapeut als een radioloog. Het doel van dit onderzoek is om de interbeoordelaarsbetrouwbaarheid tussen deze twee groepen professionals vast te stellen. Daarnaast wordt specifiek gekeken naar de diagnostische nauwkeurigheid van volledige spierscheuren, partiële spierscheuren, calcificatie en subacromiale bursitis.

Methode

Voor dit onderzoek werden zowel fysiotherapeuten als radiologen gerecruteerd. De fysiotherapeuten moesten minstens een jaar ervaring met MSU hebben en meer dan 100 diagnostische echografieën hebben gemaakt. De radiologen waren gespecialiseerd in MSU en voerden diagnostische echo’s op regelmatige basis uit. Van tevoren werd een bijeenkomst georganiseerd waarin het gestandaardiseerde protocol werd besproken en doorgenomen. Er deden 13 fysiotherapeuten en 9 radiologen mee. De patiënten die werden geïncludeerd in het onderzoek hadden al minstens 12 weken schouderpijn. In totaal waren er 65 patiënten die echografie bij zowel de fysiotherapeut als bij de radioloog ondergingen. De patiënten gingen eerst naar de fysiotherapeut, vervolgens binnen een week naar de radioloog. Zowel de patiënt als de radioloog waren geblindeerd voor de uitkomst van de fysiotherapeut.

Resultaten

De algehele interbeoordelaars betrouwbaarheid had een kappa van 0.36, wat een matige overeenkomst betekent. De meer ervaren groep fysiotherapeuten bereikte een grotere overeenstemming met de radiologen (kappa = 0.43, wat wordt beschreven als ‘redelijk’), dan de minder ervaren fysio’s (kappa = 0.17, ‘gering’). Per diagnose was de overeenkomst het grootst bij de volledige spierrupturen (kappa = 0.63; ‘voldoende tot goed’), redelijk voor bursitis (kappa = 0.54), matig voor calcificatie (kappa = 0.28) en gering voor partiële rupturen (kappa = 0.10). Fysiotherapeuten diagnosticeerden vooral vaak een tendinopathie (43%). De diagnoses bursitis en calcifitatie werd vaker gesteld door radiologen dan door fysiotherapeuten.

Opmerkingen samenvatter

De resultaten van deze studie zijn behoorlijk teleurstellend. De overeenstemming tussen radiologen en fysiotherapeuten was matig, met de beste uitkomst voor de volledige rupturen. In een eerder verschenen onderzoek van Scholten-Peeters (Scholten-Peeters, 2014) is de mening van radiologen gevraagd over het uitvoeren van diagnostische echografie door fysiotherapeuten. Slechts 2,9% van de radiologen vond fysiotherapeuten de geschikte personen om een diagnose aan de hand van MSU te stellen, en maar 13,3% van de radiologen vertrouwde de uitkomst van de fysiotherapeut. Uit dit onderzoek blijkt dat die mening niet volledig onterecht is. Echografie binnen de fysiotherapeutische praktijk kan wel redelijk tot goed ingezet worden om een volledige of partiële ruptuur uit te sluiten. De sample size in dit onderzoek was niet groot, dus er kunnen geen sterke conclusies aan dit onderzoek worden verbonden, maar meer scholing en meer ervaring lijken nodig te zijn voor meer betrouwbare resultaten.