Fysiotherapeut steunt sociaal angstige pijnpatiënt bij werkaanpassing

Chronische pijn komt bij 20% van de Europeanen voor. Chronische pijn is zowel een belasting voor de individuele patiënt en zijn omgeving als voor de maatschappij als geheel. Chronische pijn gaat gepaard met extra lijden doordat er vaak emotionele problematiek ontstaat zoals angst of depressie. Ook werkverzuim of vervroegd stoppen met werken komt veel voor. Vanuit het biopsychosociale model is er jaren lang veel aandacht geweest voor het ‘psycho’ deel in het model. De auteurs van dit artikel constateren dat er de laatste jaren ook meer aandacht is voor het ‘sociale’ deel van het model.
Het bekende fear-avoidance model stelt dat catastroferen over pijn tot pijn gerelateerde vrees en vermijding leidt. Dit onderhoudt de chronische pijn. Sociale angststoornis is één van de angststoornissen die vaak samen met chronische pijn voorkomen. Bij sociale angststoornis heeft men overmatige angst voor negatieve oordelen van andere mensen in sociale situaties. Sociale triggers activeren de vrees respons met als gevolg: verhoogde fysiologische – en emotionele arousal, verhoogde zelf-gerichte aandacht, en catastroferen. Dit alles leidt tot vermijden. Zowel bij chronische pijn als sociale angst spelen catastroferen en vermijden een onderhoudende rol. Het is belangrijk te onderzoeken wat de impact is van sociale angst bij chronische pijn. Immers, bij chronische pijn zal men in veel situaties terechtkomen die communicatief van aard zijn. De patiënt moet bijvoorbeeld aangeven welke hulp hij/zijn nodig heeft of moet in het kader van de werkcontext allerlei gesprekken voeren over verzuim, werkhervatting, werkaanpassing. Voor iemand met sociale angst vormen deze gesprekken een belasting. De angst en vermijding die daarbij ontstaat kan een barrière vormen in de werkhervatting. De patiënt met sociale angst heeft mogelijk een lagere eigen-effectiviteit verwachting te aanzien van werkhervatting. Bovendien bestaat de kans dat ze minder effectief communiceren over pijn gerelateerde behoeften naar collegae en werkgever. Deze mogelijke relaties wilden auteurs onderzoeken.

Methode

Aan dit onderzoek deden 247 chronische pijn patiënten mee. Veruit de meeste patiënten hadden chronische musculoskeletale pijn. 24% van deze patiënten hadden 100% werkverzuim. De patiënten vulden de volgende vragenlijsten in;

• Sociale angst: Social Phobia Screening Questionnaire (SPSQ).
• Catastroferen over pijn: Pain Catastrophizing Scale (PCS).
• Eigen-effectiviteitsverwachting in communiceren van pijn-gerelateerde behoeften binnen werksetting. Subschaal van de Return-to-work-self-efficacy questionnaire (RTWSE-19).
• Pijn ernst en invloed op dagelijks leven: Multidimensional Pain Inventory (MPI).

Resultaten

De belangrijkste bevindingen zijn dat catastroferen over pijn en sociale angst significant correleren (r=0.39). Catastroferen en sociale angst waren negatief gecorreleerd met het gerapporteerde vermogen om de pijn-gerelateerde behoeften in de werksituatie te kunnen communiceren.

Opmerking samenvatter

Uit dit onderzoek blijk dat patiënten met sociale angst een lage eigen-effectiviteits verwachting hebben ten aanzien van het communiceren over pijn binnen een werkcontext. Dit maakt de kans groter dat de werkhervatting daardoor moeizamer verloopt. Fysiotherapeuten herkennen dit patroon ongetwijfeld. Fysiotherapeuten spreken vaak met de patiënten over adequate aanpassingen binnen het werk. En ook de opbouw van de belasting tijdens werkhervatting is een veel besproken onderwerp. Een deel van de patiënten geeft aan dat collega’s, werkgevers of Arboartsen daar geen oor naar hebben. Dat komt natuurlijk voor. Sociale verhoudingen rond het werk kunnen immers pathologische trekken aannemen. Het komt echter ook voor dat deze negatieve inschatting meer gevormd wordt door het gebrek aan zelfvertrouwen om op het werk te praten over aanpassingen. Hier kan de fysiotherapeut een steun zijn voor de patiënt. Niet alleen kan hij de patiënt goede redenen aandragen dat de aanpassingen terecht zijn, hij kan de patiënt ook aanmoedigen om het gesprek aan te gaan en hier tips in geven. Chronische pijn patiënten met sociale angst kunnen veel steun ervaren van een fysiotherapeut die achter hen staat.