Eiwitsupplementen geen toegevoegde waarde voor sporter bij gezond eetpatroon

Bij het uitvoeren van een nieuwe oefening of een oefening waar het lichaam niet aan gewend is, kan er lichte spierschade ontstaan. Deze schade kan een negatief effect hebben op de mogelijkheid om verder te trainen op hoog intensieve niveau. Specifiek gaat het hierbij om een tijdelijke vermindering in de productie van de maximale kracht, toename in spierpijn, spierzwelling en passieve rek en zijn er intramusculaire eiwitten in het bloed te zien bij bloedonderzoek.
Adequate voeding is nodig om een positieve eiwitbalans te verkrijgen na de training om de myofibrillaire eiwitsynthese te vergroten. Hiervoor is het vooral belangrijk dat de voeding na inspanning eiwitrijk is. Dit zou het herstel ten goede komen. Speciale supplementen die eiwitrijk zijn worden zowel door topsporters als recreatieve sporters gebruikt om het herstel te vergroten. De effectiviteit hiervan is echter twijfelachtig.
Tot 48 uur na de inspanning is er nog verhoogde snelheid van de eiwitsynthese te zien, wat impliceert dat extra eiwitten gedurende die tijd effectief kunnen zijn. Mogelijk is het voor de spieren efficiënter om gedurende 48 uur eiwitten beschikbaar te hebben, dan dat er een enkele grote hoeveelheid eiwit direct na het sporten wordt ingenomen. Uit eerdere onderzoeken blijkt dat vooral excentrische acties gevoeliger zijn voor het ontstaan van schade, net als langdurige oefeningen die degeneratieve veranderingen aan de spiervezel kunnen veroorzaken. Het doel van dit onderzoek is om het effect van eiwit supplement te bepalen op het herstel na spierbeschadiging door training met daarbij een gecontroleerd eetpatroon.

Methode

Aan dit onderzoek namen 24 mannelijke goed getrainde fietsers deel, die regelmatig in competitieverband wielrennen. De gemiddelde leeftijd was 27 jaar. De deelnemers werden gerandomiseerd ingedeeld in drie groepen: groep één kreeg whey proteïne hydrolysaat,  groep twee kreeg iso-calorische koolhydraten en groep drie kreeg een laag calorisch placebo. De supplementen werden twee keer per dag gedronken gedurende een periode van vier dagen. De rest van het eetpatroon was gestandaardiseerd afhankelijk van het gewicht van de deelnemer. Alle deelnemers krijgen maaltijden thuisbezorgd van twee dagen voor de test tot drie dagen daarna. Deze maaltijden waren opgebouwd uit 6 g koolhydraten per kilogram lichaamsgewicht, 1,2 g eiwit per kilo lichaamsgewicht eiwit en 20-27% vet.
De oefeningen bestonden uit een gesimuleerde hoge intensiteit training gevolgd door 100 dropjumps. Het herstel van deze oefeningen werd gemeten direct na de training en na 24, 48 en 72 uur. Na een warming-up van 20 minuten fietsten de deelnemers op 200 W op een fietsergometer. Iedere 10 seconden werd de weerstand verhoogd met 4W tot dat uitputting optrad. VO2-piek en de hartslag werden gemeten tijdens de test, net als O2 en CO2. Tijdens het fietsen moesten de deelnemers 3 × 3 seconden sprinten. Na een rustperiode van 15 minuten voerde de deelnemers 100 dropjumps uit waarbij ze aangemoedigd werden om verticaal te springen met maximale kracht. Dit deden ze in vijf sets van 20 gesprongen met 10 seconden tussen de sets. Uit eerdere onderzoeken blijkt dat dit protocol zorgt voor lichte spierschade.

Isometrische maximale vrijwillige contractie werd gemeten door middel van extensie van de knie gedurende 3 seconden met een dynamometer. De sprongkracht werd gemeten met een OptoJump systeem door het uitvoeren van drie maximale sprongen. Spierpijn werd gemeten op een 20 cm VAS schaal tijdens het uitvoeren van een squat in 90°. De spierschade werd onderzocht door middel van het vaststellen van creatine kinase in het bloed.

Resultaten

Er waren geen verschillen tussen de groepen in demografische gegevens in energie-inname of in de hoeveelheid macronutriënten. Het oefenprogramma veroorzaakte in alle gevallen spierschade met als gevolg een vermindering van maximale vrijwillige contractie en maximale sprongkracht. Ook zorgde het oefenprogramma voor een toename in spierpijn.
In alle groepen was het grootste verlies van maximale spierkracht direct na het uitvoeren van de oefeningen tot 24 uur later. Dit geldt ook voor de sprongkracht. Spierpijn was in alle groepen hetzelfde en significant hoger dan de baseline op alle gemeten momenten.
In het bloed waren er in alle groepen tekenen van spierschade te zien, maar er was op geen van de meetmomenten een verschil te zien tussen de groepen op spierschade en ontsteking. De piek van de spierschade (gemeten creatine kinase) lag op 24 uur. Ook hier waren geen significante verschillen tussen de controlegroep, de groep die koolhydraten kreeg en de groep die eiwitten kreeg.

Conclusie en opmerkingen samenvatter

De belangrijkste conclusie uit het onderzoek was dat er geen indicatie is dat eiwitsupplementen herstel versnellen na een training waarbij spierschade optreedt. Doordat de deelnemers allemaal gedurende de testperiode maaltijden bezorgd kregen was het normale eetpatroon grotendeels gecontroleerd. Bij een normaal gezond eetpatroon lijken in dit onderzoek eiwitsupplementen geen toegevoegde waarde te hebben.