Een korte vragenlijst op pijnacceptatie te meten (CPAQ-8)

Acceptance and Commitment Therapy (ACT) en het Psychological Flexibility Model zijn effectief bij chronische pijn. De behandeling vindt vaak plaats in groepen vanwege de meerwaarde voor het mentaal en sociaal functioneren. Toch blijven er grote verschillen bestaan voor wie de therapie wel en niet werkt. Een factor hierin kan zijn dat groepsbehandelingen niet voldoende geïndividualiseerd zijn. Ook voor fysiotherapeuten die een-op-een met patiënten werken kan dit probleem spelen. De ene patiënt is immers de ander niet. Een standaard aanpak is daarom minder effectief. Het is echter lastig om te bepalen hoe mensen in groepen ingedeeld moeten worden voor het beste resultaat. Groepen patiënten indelen op symptomen, diagnoses, risicofactoren en andere componenten heeft tot nu toe niet tot klinisch relevante betere effecten geleid. Het is daarom nog steeds niet duidelijk wat de beste manier van indelen in de groepen is.

Een van de psychologische dimensies die kan helpen bij het maken van goed functionerende groepen is een indeling op basis van pijnacceptatie. Pijnacceptatie voldoet aan een aantal criteria om tot verbetering te leiden. Het komt voort uit het Psychological Flexibility model. Er is een gevalideerd meetinstrument voor dit gedrag (de Chronic Pain Acceptance Questionnaire (CPAQ-8)). Een verbetering in pijnacceptatie leidt tot verbetering in functioneren. Eerdere studies laten zien dat zowel pijnacceptatie als psychologische flexibiliteit mensen in kan delen in groepen met dezelfde psychische- en gedragscomponenten.

De CPAQ-8 bestaat uit twee subschalen: Pain Willingness (PW: de mentale bereidheid om pijn te voelen/toe te laten) en Activity Engagement (AE: ondanks de pijn toch fysiek en sociaal actief zijn). Op basis van deze twee schalen kunnen mensen ingedeeld worden in subgroepen, van hoge, medium en lage pijnacceptatie. De medium-groep kan dan worden onderverdeeld in mensen met hoge score op PW en laag op AE en een groep die laag scoort op PW en hoog op AE.

In deze studie proberen de onderzoekers klinisch relevante cutoff scores vast te stellen om onderscheid te kunnen maken tussen de 4 pijnacceptatie profielen.

Methode

Data werden gebruikt uit een Zweedse pijnkliniek die de gegevens registreert in een nationaal register. Gegevens van 1775 mensen met chronische musculoskeletale pijn werden geïncludeerd.

De volgende meetinstrumenten werden gebruikt:

• Hospital Anxiety and Depression Scale (HADS; Zigmond 1983); meet de mate van angst en depressie
• Multidimensional Pain Inventory (MPI; Kerns 1985); meet de impact van de pijn op iemands leven, kwaliteit van sociale support en algemene activiteiten
• Chronic Pain Acceptance Questionnaire 8-items (CPAQ-8); meet de mate van acceptatie van de pijn.
• Short Form-36 health survey (SF-36; Ware  992); meet de gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven aan de hand van de impact van fysieke, mentale, emotionele en sociale gezondheid en pijn.
• EuroQuol (EQ-5D; Brooks 1996); meet kwaliteit van leven op 5 dimensies.
• Tampa Scale for Kinesiophobia (TSK; Miller 1991); meet pijngerelateerde bewegingsangst.

Resultaten

De groep patiënten had een gemiddelde leeftijd van 41 jaar. Bijna 80% was vrouw en de gemiddelde duur van de pijn was 9 jaar. Analyse van de gegevens ondersteunde de indeling in 4 clusters. De volgende cutoff scores van de CPAQ werden vastgesteld:

	AE-waarde	PW-waarde
Laag (AE – PW)	0-9	0-7
Medium (Laag AE – Hoog PW)	0-12	8-24
Medium (Hoog AE – Laag PW)	10-12	0-7
	13-24	0-11
Hoog (AE – PW)	13-24	12-24

 

De sensitiviteit en de specificiteit van deze cutoff-scores voor de 4 clusters waren beide excellent. Deze scores kunnen mensen correct classificeren in hun eigen cluster. In deze groep patiënten zat 26,4% in het lage cluster, 41,9% in het lage AE/hoge PW cluster, 18,9% in het hoge AE/lage PW cluster en 12,8% in het hoge cluster.

De twee medium groepen (hoog AE/laag PW en laag AE/hoog PW) waren niet significant verschillend van elkaar op het gebied van depressie, ernst van de pijn, affectieve onrust, sociale support, bezorgde reacties, afleidende reacties en buitenactiviteiten. Maar de mensen met laag AE/hoog PW had wel de meeste mensen met wijdverspreide pijn en ervaren slechter functioneren dan de groep met hoge AE/lage PW in de domeinen angst, kinesiofobie, verstoringen van de pijn, controle over het leven, huishoudelijke taken, activiteiten buitenshuis, sociale en algemene activiteiten. De mensen met lage AE/hoge PW hadden ook slechter fysiek functioneren, lichaamspijn, algemene gezondheid, vitaliteit en sociaal functioneren op de SF-36. De mensen met hoge AE/lage PW lieten een slechter functioneren zien dan het hoge profiel op alle domeinen behalve sociale en algemene activiteiten en vitaliteit, waar ze een gelijke mate van functioneren hadden.

Conclusie en opmerkingen

In deze studie worden clusters gegeven van mensen met chronische pijn die op het gebied van Pain Willingness en Activity Engagement overeenkomsten vertonen. Door deze mensen in groepsbijeenkomsten bij elkaar in te delen, is de kans groter dat er betere resultaten worden behaald. Door het afnemen van de CPAQ-8 -bestaand uit maar 8 vragen-  en op basis van deze score de clusters vast te stellen, is deze indeling hiermee ook klinisch relevant en toepasbaar geworden.

Een eerdere studie vond overeenkomstige profielen.

• Laag AE – PW: De patiënten die de pijn ervaren als een crisis en het slechtst functioneren, zagen acceptatie als een falen en vonden zichzelf het slachtoffer van hun situatie. Deze groep scoort ‘laag’ in deze studie.
• Laag AE – Hoog PW: De tweede groep werd beschreven als de groep die ambivalentie tolereert, met een dubbele rol in het accepteren of niet accepteren van de pijn. De meeste tijd zaten ze vast in onzekerheid. Rationeel gezien weten ze dat ze de crisis en de pijn hebben overwonnen (mentale openheid voor pijn of PW) maar ze zijn nog steeds onzeker over wat ermee te doen (lage AE).
• Hoog AE – Laag PW: De derde groep toonde een probleemoplossende instelling en een dwangmatig overdrijven terwijl ze ook worstelen om hun pijn onder controle te houden. Die groep werd beschreven als ‘onderkennen de noodzaak te veranderen’. Deze groep komt het meest overeen met de groep die laag scoort op PW en hoog op AE.
• Hoog AE – PW: De vierde groep, die ‘hoog’ scoort in deze studie, zagen acceptatie als een bevrijding, een veilige ruimte en een goede kwaliteit van leven. Zij gaan met nieuwsgierigheid en capaciteit de betekenis van hun pijn onderzoeken en bereiken vitaliteit ondanks hun aandoening.

Voor fysiotherapeuten is de CPAQ-8 een goed instrument op een inschatting te krijgen van de mate van acceptatie van pijn bij de patiënt. Dit is belangrijk omdat gebrekkige acceptatie tot slechter functioneren leidt.

Bron: Rovner, G., Johansson, F., Gillanders, D. (2019). Cutoff scores for the 8-item version of the Chronic Pain Acceptance Questionnaire (CPAQ-8) to identify different profiles of pain acceptance patterns, levels of function and behavioral flexibility. Journal of Contextual Behavioral Science 14:146-156.

Foto bij artikel door Mama Belle and the kids/ Shutterstock

=========

Aanvulling

Originele CPAQ-8 (Engelstalig)

Never true	Very rarely true	Seldom true	Sometimes true	Often true	Almost always true	Always true
0	1	2	3	4	5	6

1. I am getting on with the business of living no matter what my level of pain is
2. Keeping my pain level under control takes first priority whenever I am doing something
3. Although things have changed, I am living a normal life despite my chronic pain
4. Before I can make any serious plans, I have to get some control over my pain
5. I lead a full life even though I have chronic pain
6. When my pain increases, I can still take care of my responsibilities
7. I avoid putting myself in situations where my pain might increase
8. My worries and fears about what pain will do to me are true

Pain Willingness scale = Items 2,4,7 and 8 (reverse scored),
Activity Engagement scale = Items 1, 3, 5 and 6
Total = Activity Engagement + Pain Willingness

Download origineel bij auteurs

Reference: Fish, R., McGuire, B.E., Hogan, M., Stewart, I. & Morrison, T. (2010). Validation of the Chronic Pain Acceptance Questionnaire (CPAQ) in an Internet sample and development and preliminary validation of the CPAQ-8. Pain, 149, 435-443.

==========