Effectief oefenprogramma om de kwaliteit te verbeteren van de landing na een sprong

Een van de meest voorkomende aanleidingen tot een knieblessure is de landing na een sprong. De publicaties laten zien dat er momenteel voldoende bewijs is dat neuromusculaire oefenprogramma’s knie blessures kunnen voorkomen. Deze programma’s bevatten doorgaans balans en proprioceptieve oefeningen (naast bijvoorbeeld kracht, plyometrische oefeningen en sprongvormen).

Één van de risicofactoren bij de landing is de mate van knieflexie. Bij onvoldoende opvang van de landing door met weinig knieflexie te landen wordt het gewricht overmatig belast. De grondreactie krachten bij landing zijn 2-4,5 maal het lichaamsgewicht. Als deze krachten (landingen) zich veel herhalen, zoals in bepaalde sporten, en de uitlijning van het been bij de landing niet optimaal is, dan is de kans op een blessure verhoogd. In dit artikel bespreken de auteurs hun onderzoek naar het effect van een neuromusculair oefenprogramma op de kwaliteit van de landingstechniek na een jumpshot bij adolescente basketballers.

Methode
De onderzoekers benaderen twee basketballclubs voor deelname aan het onderzoek. De coach van iedere club selecteerde ieder vijf competitie spelers voor deelname aan de metingen in dit onderzoek. De leeftijd van de jongens lag tussen de 14-16 jaar. De deelnemers waren blessurevrij. De uitvoering van de landing in experimentele groep en de controle groep werden vooraf en na zes weken vastgelegd. De experimentele groep ook nog eenmaal na 4 weken. De meting aan de landing na een jumpshot vond als volgt plaats: Zes high-speed Vicon 370 camera’s werden gebruikt om de 15 markers op het lichaam tijdens het bewegen vast te leggen. Met een drukplatform werden de grond reactiekrachten gemeten. Na een warming-up en gewenning aan de markers voerden de deelnemers 10 jumpshot uit waarbij 5 keer op het ene en vijf keer op het andere been geland werd. Daarna voerde coaches van de experimentele club een zes weken durend preventie programma uit onder begeleiding van een fysiotherapeut. De preventieve trainingen vonden plaats in de precompetitie periode en werden voor de aanvang van de ‘gangbare’ basketball training gegeven. De preventieve training bestond uit twee wekelijks preventie trainingen van 40 minuten, gedurende 6 weken. Het preventieprogramma is gebaseerd op eerdere bewegingsanalysen van het landen en op basis van literatuuronderzoek (zie tabel 1 of Klik hier voor PowerPoint van auteur). De controle club voerde de hun gangbare trainingsprogramma uit.

TIP:  Helpen schoenen met anatomische inlegzolen bij voorkomen shin splints?

Resultaten
Na de zes weken training heeft de preventie groep statistisch significant (a) minder hoge grondreactie piekkrachten, (b) een diepere knieflexie tijdens de landing, en (c) een toename in excentrische arbeid (= kracht absorptie), dan voor de trainingsperiode. De controle groep verbetert niet op deze parameters. De auteurs stellen samenvattend dat de geboden training de kwaliteit van de landing verbeterd. De beschreven oefeningen zijn volgens de auteurs ook goed binnen de revalidatie te gebruiken.

Tabel 1.  Beschrijving  van de oefeningen [alles moet goed uitgelijnd uitgevoerd worden]
1 Met 20 graden gebogen knie, 6 seconden op één been staan. Stuiter met bal afwisselend tussen linker en rechter hand, terwijl men de heup, knie en enkel zo goed mogelijk in lijn houd. (6-8 herhalingen per been.)
2 Idem als oef 1, maar nu de bal naar iemand toe stuiten die vierstappen weg staat. (6-8 herhalingen per been.)
3 Idem als oef 1, maar nu geeft de coach kleine duwtjes tegen de schouder tijdens het stuiteren op de plaats. (5-8 herhalingen per been.)
4 Houd bal iets boven het hoofd en de voeten 40 cm uit elkaar, spring hoog op en land op de plaats. De coach corrigeert verbaal de houding. (10-15 herhalingen.)
5 Idem als 4, maar nu voor en achterwaarts springen en diagonaal, terwijl de coach de houding verbaal corrigeert.Algemene instructies zijn: land zo zacht mogelijk, houd romp en benen in lijn, houd knieën boven de tenen, vang de schok op door door de knieën te buigen. (10-15 herhalingen.)
6 Op één been staan (5 sec) met ogen dicht en knie 20 graden gebogen. Breng nu beide armen voorwaard, omhoog en diagonaal. (5-8 herhalingen per been).
7 Op de plaats op één been huppen terwijl men een bal overgooit naar een medespeler. (25-50 seconden.)
8 Hup op één been voorwaarts, achterwaarts, zijwaarts in de vorm van een ster. (25-50 seconden.)
9 Sta op 20-30 cm verhoging en zak in 4 seconden door het standbeen tot het vrij hangende been grondcontact maakt. Houd knie goed boven tenen. (30-60 seconden per been.)
10 Idem als 9, maar nu tegelijkertijd met bal stuiten. (30 seconden per been.)
11 Op één been op een zachte mat staan (airex) met knie 20 graden gebogen en dan overgooien naar een partner. (30 seconden per been.)
12 Met één been op de zachte mat squad sprongen maken. (30-50 seconden.)
13 Ren naar de zachte mat en sta dan opeens stil op één been met 3 seconden balans (imiteert start van de sprong) (5-8 herhalingen per been.)
14 Twee spelers staan op enige afstand met de ruggen naar elkaar toe. Ze zijn met theraband verbonden om hun middel en de band staat strak. Ze voeren tegelijkertijd lunges tegen de theraband en weer terug. (50 seconden.)
15 Twee spelers staan naast elkaar, verbonden met theraband. Nu maken ze lunges zijwaarts en weer terug. (50 seconden.)
16 Idem als 15, maar nu een paar laterale ‘shuffle’ (zijwaartse hup) maken en langzaam weer terug. (50 seconden.)
17 Ren 5 meter voorwaarts en maak dan twee huppen op één been, waarna je 3 seconden op één been in balans blijf staan na de tweede landing. (8 herhalingen per been.)
18 Ren en maak een draai in de lucht van 90 graden terwijl je een bal vangt. Land met goede knie controle. (30 seconden.)
TIP:  Sportletsels bij jongeren met de helft verminderd door goede warming-up

Louw, Q., Grimmer, K., Vaughan, C.L. (2006). Biomechanical outcomes of a knee neuromuscular exercise programme among adolescent basketball players: A pilot study. Physical Therapy in Sport, (7), 65-73

Peter van Burken

Peter van Burken

Psycholoog / ex-fysiotherapeut. Auteur van Gezondheidspsychologie voor de fysiotherapeut en het boek Mindfulness en Fysiotherapie. Initiator en docent Psychfysio opleidingen.

Zin in een leuke en boeiende cursus?

Kijk dan hier voor inspiratie!

" 3000+ tevreden fysiotherapeuten gingen je voor. "

Nieuwsbrief

Elke twee weken 3 samenvattingen voor fysiotherapeuten. Gratis, al 17 jaar. 6000+ fysiotherapeuten gingen je voor.

Database met 1500+ artikelen

Voorjaar 2023

Werken met beleving en emotie binnen de fysiotherapie

3 dagen. Start 15 mei 2024. Prijs € 595,-…

Acceptance and Commitment Therapy bij pijn

3 dagen. Start 7 juni 2024. Prijs € 495,-…

Pijn- en Stressmanagement technieken

3 dagen. Start 31 mei 2024. Prijs € 595,-…

Vrouw doet pilates oefeningen en voorkomt daardoor rugpijn.

Fysiopilates opleiding

9 dagen. Start 10 september 2024. Prijs € 1395,-…

De Mindful Fysiotherapeut

8 dagen. Start 12 september 2024. Prijs € 1395,-…

Dansante Fysiotherapie op basis van Laban/Bartenieff

8 dagen. Start 20 september 2024. Prijs € 1395,-…

Vrouw stretcht mindfull tegen rugpijn.

Belevingsgericht lichaamswerk binnen de fysiotherapie

5 dagen. Data 2025 volgen. Prijs € 995,- Bij…

kngf-logo-klein
keurmerk-fysiotherapie-logo-klein
crkbo_instelling_rgb