Denken aan geluk vermindert zorgen en pijn

Iemand gemoedstoestand is een belangrijke factor in verschillende pijnmodellen. Zorgen maken is een van die belangrijke componenten in bijvoorbeeld het psychologische flexibiliteitsmodel van McCracken (2014) en in het Fear Avoidance model van Vlaeyen (2012). De veronderstelling in deze modellen is dat zorgen maken leidt tot negatieve verwachtingen en vermijdingsgedrag ten aanzien van bewegen en pijn. Dit zou op hun beurt weer resulteren in het ervaren van meer pijn.

Ook in het Behavioural Inhibition System (BIS) en Behavioural Activation System (BAS) is zorgen maken een belangrijke component. Volgens dit model ligt de BIS ten grondslag aan emoties, cognities, en gedrag die erop gericht zijn om potentieel negatieve situaties te vermijden. Een toename in piekeren vergroot de activatie van de BIS en leidt tot een toename in pijn. De BAS betreft juist emoties, cognities en gedrag die geassocieerd zijn met de mogelijkheden tot beloning. Gedachtes geassocieerd met hoop en herinneringen aan gelukkige momenten vergroten de activiteit van de BAS en resulteren in een afname van de pijn.

Zorgen maken over pijn en catastroferen over pijn zijn twee processen die dicht bij elkaar liggen, maar toch verschillen. Het verschil zit in de evaluatie van de pijnervaring. Bij catastroferen is bijvoorbeeld een gedachte ‘de pijn is verschrikkelijk’, terwijl bij zorgen maken meer gaat over de mogelijkheid om met de pijn om te gaan, bijvoorbeeld: ‘ik denk niet dat ik met deze pijn kan werken.

In deze studie kijken de onderzoekers wat het effect is van een experimentele manipulatie van zorgen maken of geluk op de pijnperceptie. Bovendien kijken ze of algemene zorgen de meer specifieke zorgen over pijn en catastroferen versterkt. Tot slot stellen ze vast of veranderingen in situatie-specifieke zorgen over pijn en catastroferen gerelateerd zijn aan veranderingen in acute pijn.

Methode

In dit onderzoek werden gezonde studenten zonder pijn geïncludeerd. Zij werden blootgesteld aan vier niveaus pijnprikkels, door een gewicht te plaatsen op een vinger. Welk gewicht werd geplaatst, en hoe groot de pijnprikkel dus was, was voor de deelnemers niet zichtbaar.

De mate van pijn scoorden de deelnemers op een VAS-schaal van 0-100. De mate van zorgen maken over de pijn werd gemeten met de Worry about Pain Questionnaire (WAPQ; Lefebvre 2017). Deze lijst bestaat uit 15 vragen waarin mensen op een schaal van 0 tot 10 aangeven hoe vaak ze zich zorgen maken over pijn als ze pijn hebben. Deze lijst vulden ze direct voor en direct na de manipulatie in. Pijn catastroferen werd gemeten met de Pain Catastrophizing Scale (PCS; Sullivan 1995). Hierop scoren de deelnemers bij 13 items in welke maten ze een gedachte of gevoel ervaren. Ook deze lijst werd zowel voor als na de manipulatie gemeten.

Voorafgaand aan de manipulatie scoorden de deelnemers de intensiteit van de acute pijn in reactie op 20 seconden blootstelling aan de verschillende niveaus pijnprikkels. Dit werd 6 keer herhaald.  Vervolgens vulden ze de WAPQ en de PCS in over hun ervaringen tijdens de test. Vervolgens verdeelden de onderzoekers de deelnemers in twee groepen: de zorgen-groep en de geluk-groep:

• De mensen in de zorgen-groep werd gevraagd om terug te denken aan een tijd in hun leven waarin ze zich heel erg zorgen hadden gemaakt.
• De mensen in de geluk-groep moesten juist terugdenken aan een blije gebeurtenis in hun leven.

Daarna werden de pijntesten weer herhaald, en vulden ze de VAS, WAPQ en de PCS in.

Resultaten

Er deden 120 vrijwilligers mee aan het onderzoek, met een gemiddelde leeftijd van 19,6 jaar. De mensen in de zorgen-groep rapporteerde significante toenames in pijnintensiteit, terwijl de mensen in de geluk-groep juist een significante afname in pijn hadden. Daarnaast hadden de mensen in de zorgen-groep een significante toename in zowel pijngerelateerde zorgen en pijncatastroferen. In de geluk-groep daarentegen waren tegengestelde effecten te zien. De veranderingen in zorgen maken over pijn en pijncatastroferen bleken van invloed te zijn op de pijnintensiteit.

Conclusie en opmerkingen

De auteurs concluderen dat pijnintensiteit, zorgen maken over pijn en pijncatastroferen gevoelig zijn voor veranderingen in stemming. Mensen die zich zorgen maken, rapporteren meer pijn. Dit was vooral het geval bij het lichte en het medium gewicht. Mensen die blij waren, rapporteerden juist een afname in de pijn, vooral bij de zware en extra zware gewichten. De uitkomsten van deze studie zijn consistent met de hypotheses uit het BIS-BAS model van pijn. Mogelijk kan deze kennis gebruikt worden in onderzoek en behandeling bij pijnklachten, door cognities en gedrag ten aanzien van zorgen maken en catastroferen vast te stellen, en deze bijvoorbeeld via stemming te beïnvloeden. In principe kan de interventie eenvoudig zijn: terugdenken aan een blije gebeurtenis in hun leven.