Dagelijkse beslommeringen correleren met hoofdpijn

Het was nog niet geheel duidelijk in hoeverre stressvolle levensgebeurtenissen aan chronische hoofdpijn bijdragen. Een mogelijke reden was het gebruik van normatieve schalen zoals die van Holmes en Rahe. Het gaat echter niet alleen om de kwantiteit, maar ook om de impact en (on)wenselijkheid van de gebeurtenissen. Men moet dus ook het subjectieve gewicht meten. Bovendien kunnen in plaats van major levensgebeurtenissen ook dagelijkse beslommeringen (daily hassles) overmatige adaptatie vragen en zo ziekten voorspellen of uitlokken. Eerder onderzoek van De Benedittis liet zien dat een plotselinge toename in stressvolle levensgebeurtenissen het ontstaan van hoofdpijn triggert. In het dit onderzoek wilde men bekijken welk type stressvolle gebeurtenissen (major of minor) daarin een rol speelden. De hypothese was, dat mensen met chronische hoofdpijn niet zozeer meer major of minor stressvolle gebeurtenissen op zich ervaren, maar dat de minor gebeurtenissen als meer stressvol worden beleefd.

Methode

83 proefpersonen uit een pijnkliniek deden mee. Diagnosen (International Headache Society)

35 tension type headache,
27 migraine,
16 mixed headache,
5 cluster headache.

Elke patiënt mocht geen profylactische medicatie nemen, behalve af en toe een symptomatisch medicijn.

Major levensgebeurtenissen. Ze kregen een set lijsten over major levensgebeurtenissen. Waaronder:

• Social Readjustment Rating Questionaire (Holmes & Rahe). Deze kent normatieve gewichten en geeft een ‘life chance score’.
• De life event survey (Sarason). Deze scheidt in tegenstelling tot de lijst van Holmes & Rahe de negatieve en positieve gebeurtenissen, alleen negatieve gebeurtenissen lijken namelijk van belang. Bij deze laatste lijst kan de proefpersoon wel de impact en (on)wenselijkheid van een gebeurtenis aangeven. Het verliezen van bijvoorbeeld een baan is per definitie stressvol, maar kan in bepaalde situaties voor bepaalde mensen zelf wenselijk zijn. De lijst geeft een positive change score (PCS) en negative change score (NCS).

Minor levensgebeurtenissen: The Hassles Scale werd drie maanden van tevoren één keer per maand afgenomen. Deze lijst werd dus prospectief afgenomen.

De pijnstatus werd vastgelegd:

• Hoofdpijn geschiedenis,
• hoofdpijn index,
• VAS,
• Italian Pain Questionaire (IPQ).

Resultaten

Er bleek geen verschil op de diverse major levensgebeurtenissen tussen de controlegroep van personen zonder hoofdpijn en personen uit de hoofdpijngroep uit de kliniek. Ook geen interactie (ANOVA) met hoofdpijn diagnose en deze lijsten. Op verschillende maten van minor levensgebeurtenissen werd wel een significant verschil gevonden tussen controle- en hoofdpijn- groep. Op alle metingen in de drie maanden voorafgaande aan het onderzoek werden door de personen uit de hoofdpijngroep meer dagelijkse beslommeringen gemeld dan door de personen uit de controlegroep. Bovendien ervoeren de personen uit de chronische hoofdpijngroep hun dagelijkse beslommeringen als meer stressvol dan de personen uit de controlegroep. De frequentie van de dagelijkse beslommeringen was sterk gecorreleerd met intensiteit ervan. De analyse van de dagelijkse beslommeringen lijst werd opnieuw uitgevoerd, maar nu met het weglaten van items die etiologisch aan hoofdpijn gekoppeld konden zijn, zoals slaaptekort, ziekte etc. Een hoge frequentie en hoge intensiteit van dagelijkse beslommeringen bleek significant gecorreleerd met hoofdpijn index en hoofdpijn intensiteit (rond de .40 – .50). Vreemd genoeg was er geen correlatie tussen dagelijkse beslommeringen en VAS of IPQ. Item analyse van de dagelijkse beslommeringen liet zien dat belangrijke thema’s van dagelijkse beslommeringen rond gezondheid waren gecentreerd, bijvoorbeeld niet kunnen ontspannen, niet genoeg slaap krijgen, ziekte in de familie. Ook meer praktische zaken werden gerapporteerd, zoals beslissingen moeten nemen, teveel moeten doen etc. Er werden relatief weinig thema’s genoemd die naar werk, familie, sociale activiteiten en financiën verwezen. Verder bleek dat patiënten met tension type headache en mixed headache significant meer dagelijkse beslommeringen rapporteerde dan de patiënten met migraine. Toetsen op pijnstatus liet zien dat tension type headache een hoger hoofdpijn frequentie en intensiteit hadden.

Discussie

De dagelijkse beslommeringen blijken in tegenstelling tot major levensgebeurtenissen gecorreleerd met hoofdpijn. Dit is in overeenstemming met eerdere onderzoeken. Zaken als sociale steun en coping strategieën kunnen de vaak niet zo sterke relatie ‘event-illness’ beïnvloeden (moderating). Het paradigma van de dagelijkse beslommeringen paradigma is vooral afkomstig van Lazarus en is veelbelovend. Verder kunnen de levensgebeurtenissen oorzaken voor hoofdpijn zijn, maar ook wederkerig beïnvloed worden door hoofdpijn. Dit onderzoek kan daar geen uitspraak over doen.