Psychosociaal
Onderbroken nachtrust versterkt centrale pijnsensitisatie
De centrale pijnverwerking is bij patiënten met chronische pijn veranderd. Dit blijkt onder andere uit onderzoek dat gebruikmaakt van kwantitatieve sensorische testen. Deze onderzoeken vinden een versterkte temporele summatie van pijn (TSP) en een verminderde geconditioneerde pijnmodulatie (CPM). Elders in deze samenvatting lichten we deze twee testen nader toe. Driekwart van de patiënten met chronische…
Lees meerAcceptatie en commitment therapie (ACT) bij primaire hoofdpijn
Fysiotherapeuten die patiënten met hoofdpijn behandelen zullen naast aandacht voor de biomedische aspecten van de klachten ook aandacht hebben voor externe en interne triggers van de hoofdpijn (bijvoorbeeld bepaalde voedingsmiddelen, lawaai, licht stress). Deze aanpak werk, maar helaas slechts in beperkte mate. Ongeveer de helft van de patiënten ervaren daarbij verlichting, en dit neemt helaas…
Lees meerDansante fysiotherapie effectief bij chronische musculoskeletale pijn
Er zijn duidelijke aanwijzingen dat dansante fysiotherapie een gunstig effect heeft op pijn bij chronische primaire en secundaire musculoskeletale pijn. Dit laat een systematische review uit 2022 zien (Hickman, e.a. 2022). Ook kunnen psychologische factoren in de klacht van de patiënt verminderen. Dat is niet vreemd want chronische musculoskeletale pijnklachten worden in stand gehouden door…
Lees meerHet effect van een goede fysiotherapeutische samenwerkingsrelatie
De term fysiotherapeutische samenwerkingsrelatie verwijst naar het bondgenootschap tussen de fysiotherapeut en de patiënt in de samenwerking binnen de therapie. Deze therapeutische samenwerkingsrelatie is het eerst beschreven binnen het psychotherapeutische domein en is daar ook het meest onderzocht. In het vervolg spreken we kortweg van samenwerkingsrelatie. Het is waarschijnlijk de meest belangrijke factor voor succes…
Lees meerAls fysiotherapeut echt aanwezig zijn in de relatie met je patiënt
Bij het werken met patiënten is de echtheid (congruentie) van de fysiotherapeut een belangrijke relationele kwaliteit. Deze kwaliteit is het eerst beschreven door Carl Rogers in 1957. Vooral als je als fysiotherapeut invloed wil uitoefenen op de psychosociale component van de kracht van de patiënt, is deze relationele factor essentieel. Het onderzoek naar deze persoonskwaliteit…
Lees meerHet fysiotherapeutische belang van het aanvaarden van je patiënt
In essentie zijn er twee routes die de fysiotherapeut kan bewandelen om de effectiviteit van zijn behandeling te verhogen. Eén route verloopt via het aanleren van diagnostische en ‘technische’ vaardigheden. Een belangrijke andere route verloopt via het aanscherpen van de interpersoonlijke attitude en vaardigheden. Vooral bij problematiek waar meer nadrukkelijk een psychosociale component bij de…
Lees meerFysiotherapeutische werkrelatie bepaalt mede het effect op chronische pijn
Een volwaardige biopsychosociale benadering wordt binnen de hedendaagse fysiotherapie als belangrijk gezien. Dat betekent dat er naast biologisch gericht onderzoek en interventie, ook aandacht is voor psychologisch en sociaal gericht onderzoek en interventie. Een van de factoren die relevant is binnen het psychosociaal domein is de kwaliteit van de fysiotherapeutische alliantie (fysiotherapeutische werkrelatie) tussen de…
Lees meerSuccesvolle patiënten omarmen de centrale boodschap van pijneducatie
Pijneducatie bij aanhoudende pijn is erg belangrijk, omdat ze de misvattingen van de patiënt over pijn en bewegen verminderen. Daardoor krijgen therapieën gericht op het hervatten van activiteiten en het psychologische functioneren meer kans. De inhoud van pijneducatie is in het algemeen bedacht door clinici en onderzoekers. Het is niet bekend wat daarin voor de…
Lees meerFysiotherapie aangevuld met dans effectiever bij Parkinson
Fysiotherapie wordt aanbevolen als een essentiële component bij de behandeling van de ziekte van Parkinson. Daardoor kunnen zowel de motorische als de niet-motorische symptomen verminderen. Naast fysiotherapie zie je dat patiënten met Parkinson vaak ook aanvullende beweegvormen kiezen zoals dans, yoga en tai-chi. Vooral voor dans is er veel bewijs dat dit de klachten kan…
Lees meerPositieve emoties inzetten ter verlichting van chronische pijn
Ongeveer 80% van de mensen met een traumatisch letsel aan het ruggenmerg hebben last van aanhoudende pijn. De behandeling van chronische pijn blijft in algemene zin een uitdaging. Slechts 1/3 van de mensen met chronische pijn bereiken met behulp van sterke pijnmedicatie ongeveer 50% pijnreductie. Deze pijnmedicatie heeft belangrijke negatieve bijwerkingen. Niet-farmacologische behandeling biedt eveneens…
Lees meerValpreventie door motorische controle training gecombineerd met aanpassingen in huis
De meeste valpreventieprogramma’s richten zich op verbeteren van balans, lopen en spierkracht. En er is redelijk wat wetenschappelijk bewijs dat ouderen na deze oefenprogramma’s minder bang zijn om te vallen. Valangst is altijd een belangrijke uitkomstmaat bij valpreventie. Want door valangst gaan ouderen activiteiten vermijden, ze worden minder lichamelijk actief, de conditie verslechtert en ze…
Lees meerOok bij chronische kniepijn vragen naar algemene levensstress
Chronisch kniepijn is een veel voorkomende klacht bij mensen boven de 50 jaar. Er zijn een aantal risicofactoren die de kans op chronische kniepijn verhogen zoals overgewicht, leeftijd, eerdere blessures aan de knie, vrouwelijk geslacht, knie belastend werk, lagere sociaal economische status, stress, angst en depressie. Hoewel er veel studies zijn gedaan naar de associatie…
Lees meerSociale steun bevordert fysieke activiteit door pijn te verminderen
Fysieke inactiviteit is een wereldwijd probleem, waarbij geschat wordt dat 27,5% van de volwassenen onvoldoende fysiek actief is. Ondanks alle inspanningen om inactiviteit te verminderen, laat trenddata zien dat het aantal mensen dat voldoet aan de beweegnorm niet toeneemt. Er is veel onderzoek gedaan naar determinanten van fysieke activiteit, echter door de gekozen onderzoeksdesigns en…
Lees meerMindfulness als toevoeging op een oefenprogramma bij patellofemorale pijn
Patellofemorale pijn is pijn die rondom of achter de patella voorkomt en verergert wordt door belastende activiteiten. Het komt vaak voor bij hardlopers en leidt tot een lagere mate van fysiek functioneren. De meeste behandelingen steken in op het fysieke aspect, zoals het verbeteren van de spierkracht. Als het probleem beschouwd wordt vanuit een biopsychosociale…
Lees meerSterke link tussen boosheid en nociplastische pijn
De ISARP beschrijft drie categorieën van pijn. Deze zijn ondertussen algemeen bekend binnen de fysiotherapie. Nociceptische pijn wordt veroorzaakt door een letsel in het perifere weefsel, neuropathische pijn wordt veroorzaakt door een letsel aan de perifere zenuwen. Bij de laatste categorie, nociplastische pijn, is er geen bewijs is voor een letsel in het perifere weefsel…
Lees meerWat verwachten patiënten met musculoskeletale klachten van hun fysiotherapeut?
Fysiotherapeutische behandeling voor musculoskeletale pijn is een geaccepteerd en door veel richtlijnen aanbevolen aanpak van de klachten. Individuele en sociale verwachtingen (van familie en vrienden) zijn voorspellend voor herstel, kosten, zorggebruik, kwaliteit en tevredenheid met de behandeling. Positieve verwachtingen ten aanzien van een bepaalde behandeling kan leiden tot een grotere kans op positieve uitkomsten. Het…
Lees meerElementen van dans inbrengen binnen de revalidatie
Binnen de revalidatie is er interesse ontstaan naar nieuwe interventie vormen. Het inzetten van elementen van dans staat nu sterk in de belangstelling. Er is divers onderzoek dat laat zien dat dansinterventies een positief effect hebben op het fysieke functioneren (kracht, uithoudingsvermogen, balans) en het cognitief/emotionele functioneren. Dit is aangetoond bij diverse patiënten populaties, waaronder…
Lees meerHet effect van beweegapps op gezondheidsuitkomsten
De meeste mensen hebben tegenwoordig een smartphone. Met nauwkeurige ingebouwde sensoren is het een peulenschil om op een betrouwbare en gebruiksvriendelijke manier inzicht te krijgen in de hoeveelheid lichamelijke activiteit. En daarmee lijkt het een eenvoudig middel om mensen meer te laten bewegen. Mia Emberson en collega’s onderzochten het effect van de beweegapps op verschillende…
Lees meerStressreductie door aanleren diafragmaal ademen bij de fysiotherapeut
Stress heeft wereldwijd epidemische proporties aangenomen. In 2011 heeft de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) richtlijnen ontwikkeld om eerstelijnszorgverleners te ondersteunen bij de zorg voor hun patiënten die stress ervaren. Stress is het proces, waarbij omgevingseisen resulteren in schadelijke uitkomsten voor de lichamelijke en/of geestelijke gezondheid van een persoon. Effect van stress Wanneer een persoon stress ervaart,…
Lees meerCatastroferen over pijn
Dit is een praktisch overzicht over catastroferen binnen de fysiotherapie. Het is geen compleet overzicht, maar een inspirerende verzameling van wat we binnen Psychfysio opleidingen daarover hebben gepubliceerd. Catastroferen belemmert het herstel Catastroferen over pijn en de gevolgen van pijn is ongunstig voor het herstel van de patiënt. Zo blijkt bij sporters die een knieoperatie…
Lees meer