Biopsychosociale benadering bij lage rugklachten leidt tot grotere patiënttevredenheid

Zestig tot tachtig procent van de mensen die medische hulp zoeken voor rugpijn hebben dat een jaar later nog steeds. Richtlijnen in meerdere landen raden uitgebreid musculoskeletaal en neurologisch onderzoek aan. Bij non-specifieke rugklachten bevelen alle 15 onderzochte richtlijnen uit Noord-Amerika, Europa, Australië en Nieuw Zeeland aan dat de fysiotherapeut de patiënt vertelt dat ze geen ernstige ziekte hebben, dat ze zo actief mogelijk moeten blijven en langzaamaan het activiteitenniveau moeten verhogen.

De attitude van de fysiotherapeuten bepaalt welke informatie ze aan patiënten geven. In de literatuur worden twee verschillende attitudes onderscheiden: een attitude gebaseerd op het biomedische model of op het biopsychosociale model. Een fysiotherapeut die het biomedische model aanhangt zal de behandeling vooral richten op de pijn van de patiënten en zoeken naar de oorzaak van de pijn. De boodschap of het advies naar de patiënt zal ook meer daarop gericht zijn, dan op activiteiten en mogelijke psychosociale risico factoren. Bij fysiotherapeuten die uitgaan van het biopsychosociale model zullen psychologische en sociale factoren die bij het ontstaan en voortbestaan van de klachten meespelen meer de nadruk krijgen. Volgens het biopsychosociale model moet de behandeling zich niet richten op het pijnniveau, maar op het activiteitenniveau. Deze aanpak ligt meer in de lijn van de richtlijnen. De niet-evidence based benadering resulteert in slechtere patiënten uitkomsten en aanpakken die minder kosten-effectief zijn.

Deze karakteristieken van de fysiotherapeut kunnen dus een directe invloed hebben op of een patiënt wel of geen evidence based behandeling ontvangt. Het primaire doel van deze studie was om de relatie te onderzoeken tussen de percepties van de patiënt van een biopsychosociale behandeling en patiënt karakteristieken, behandeluitkomst en tevredenheid met de behadeling bij mensen met rugpijn. Meer specifiek keken de onderzoekers of het pijn catastroferen bij baseline en depressie stemming gerelateerd zijn met belangrijke componenten van een biopsychosociale benadering.
Het secundaire doel was om te onderzoeken of patiënt percepties van een biopsychosociale benadering een voorspeller van behandeluitkomst of behandelingstevredenheid is na 6 maanden.

Methode

Voor dit onderzoek zijn de gegevens van een eerder RCT geanalyseerd. De patiënten in dit onderzoek waren volwassenen tussen 18 en 65 jaar met musculoskeletale klachten. Data van 281 mensen werden verzameld, die door verschillende fysiotherapeuten werden behandeld. 86% van de fysiotherapeuten was vrouw en ze hadden gemiddeld 18,5 jaar ervaring.
De patiënten vulden vragenlijsten in bij baseline, na 6 weken behandeling en na 6 maanden. Functionele pijn werd gemeten door middel van de Quebec Pain Disability Scale, catastroferen door middel van de Pain Catastrophizing Scale en angst en depressieve klachten door middel van de Hospital Anxiety and Depression Scale. Daarnaast vulden de patiënten op een vragenlijst een score van 0 tot 10 in over hoe veel pijn ze de afgelopen week hadden gehad. Zes weken na de start van de behandeling ontvingen de patiënten ook een vragenlijst over hun perceptie van de fysiotherapeut, waarin 3 vragen gesteld werden:

1. Verzekerde de fysiotherapeut je ervan dat de klachten geen teken van ernstige ziekte zijn?
2. Adviseerde je fysiotherapeut om actief te blijven ondanks de klachten?
3. Was je tevreden met het fysieke onderzoek dat je fysiotherapeut uitvoerde?

Bij twee of drie keer ‘Ja’ werd de fysiotherapeut beschouwd als iemand die de biopsychosociale boodschap uitdroeg. Zes maanden na de behandeling werd de deelnemers gevraagd naar de tevredenheid over het behandelresultaat, de behandeling en de overall zorg. De attitudes en overtuigingen van de fysiotherapeuten werden gemeten met de Health Care Providers’ Pain and Impairment Relationship Scale (HC-PAIRS).

Resultaten

87% van de deelnemers (n=244) gaf aan de biospsychosociale boodschap gekregen te hebben, 37 mensen kregen dit niet. In totaal werden de patiënten door 38 verschillende fysiotherapeuten behandeld. Tweeëntwintig fysiotherapeuten hadden patiënten die niet de biopsychosociale boodschap rapporteerden.
Uit de correlaties blijkt dat pijn en beperkingen voor de behandeling en de oriëntatie van de fysiotherapeut (HC-PAIRS) niet significant gecorreleerd waren met het niet-ontvangen van de biopsychosociale boodschap.
Catastroferen en depressie waren wel gerelateerd aan het niet-ontvangen van de biopsychosociale boodschap. Deze waren ook gerelateerd aan minder tevredenheid over de behandeling en meer beperkingen na 6 maanden. Patiënten van fysiotherapeuten die meer de biomedische attitude hadden kregen even vaak de biopsychosociale boodschap als van fysiotherapeuten die meer biopsychosociaal gericht waren.

Opmerkingen samenvatter

Deze studie toont aan dat het grootste deel van de patiënten de biopsychosociale boodschap krijgt. Patiënten die aangaven op een niet-biopsychosociale manier benaderd te zijn, hadden hogere niveaus van catastroferen en depressie, waren minder tevreden over de behandeling en ervoeren meer beperkingen bij de 6 maanden follow-up. Ook waren ze minder tevreden met het fysieke onderzoek, ongeacht de pijn intensiteit. 13% van de patiënten zei niet de biopsychosociale boodschap te hebben gekregen. Dit wil echter niet altijd zeggen dat de fysiotherapeut deze boodschap dan niet heeft overgebracht. Het kan ook zijn dat vooral patiënten met hogere niveaus van catastroferen en depressieve gevoelens minder open staan voor bijvoorbeeld de boodschap actief te blijven en daarom de boodschap van de fysiotherapeut anders opvatten. Fysiotherapeuten zouden daarom moeten checken of de patiënt de boodschap goed heeft begrepen en of de biopsychosociale aard ervan duidelijk naar voren is gekomen.