Bereidheid tot verandering voorspelt het effect van pijneducatie

Een manier om met chronische pijn om te gaan is het gebruik van pain neuroscience education (PNE), hier benoemd als pijneducatie.  Deze methode is gebaseerd op de theorie dat het mensen helpt als ze de achterliggende neurologische processen achter hun pijn kennen. Het belangrijkste doel is om te herformuleren wat pijn precies is. De belangrijkste verandering zit in het begrijpen dat pijn een waarschuwingssignaal is om iemand te beschermen, meer dan een direct signaal van weefselschade. Dergelijke uitgebreide pijneducatie laat vaak betere resultaten zien dan puur biomedische educatie en kan ook factoren verbeteren als catastroferen, bewegingsangst en zelf ervaren beperkingen. Eén van de gebieden waar nog weinig over bekend is, is of de bereidheid van iemand om een nieuwe aanpak te leren, van belang is. Mensen die inzien dat pijn deels hun eigen verantwoordelijkheid is en daar zelfmanagement vaardigheden over ontwikkelen, lijken meer voordeel te hebben bij interventies als pijneducatie dan mensen die zich focussen op medische behandeling van hun pijn. De Pain Stages of Change Questionnaire (PSOCQ) is een vragenlijst die vaststelt hoe het is met de bereidheid van mensen om te veranderen ten aanzien van de pijn. Deze lijst deelt mensen in in verschillende fases en is gebaseerd op het transtheoretische model van gedragsverandering, waarbij mensen een aantal fases doorlopen in het nemen van beslissingen over verandering. De eerste fase is de precontemplatiefase: een fase waarin nog weinig actie wordt overwogen. In de tweede fase, de contemplatie fase, is er een intentie om te veranderen. De derde en de vierde fases, actie en behoud, zijn gericht op het bereiken en handhaven van de verandering. Aangezien pijneducatie erop inspeelt dat mensen breid zijn om te veranderen, kan progressie in deze fases van verandering belangrijk zijn voor de klinische verbeteringen. In deze studie kijken de onderzoekers naar de effectiviteit van pijneducatie op klinische uitkomsten bij mensen met chronische pijn en associaties met hun bereidheid om te veranderen.

Methode

In deze pragmatische studie volgen de onderzoekers een groep mensen voor en na de interventie. Alle deelnemers werden geïncludeerd vanuit een pijnkliniek, en hadden verschillende locaties van chronische pijn. De mensen waren tussen 18 en 80 jaar oud en hadden pijn gedurende tenminste 6 maanden. Alle patiënten ontvingen de behandeling van de pijnkliniek waarin in een korte sessie informatie werd gegeven over de achterliggende gedachte van de behandeling en het belang van zelfmanagement en actieve copingstrategieën. De behandelaars bespreken daarin ook de beperkingen van een biomedische aanpak en dat pijn complexer is dan de directe relatie met weefselschade. Na deze korte informatie konden de patiënten beslissen of ze mee wilde doen met de studie, of dat ze de standaard zorg kregen.

In de interventie behorende bij de studie kregen mensen uitgebreide pijneducatie in een groep gedurende 90 tot 120 minuten, afhankelijk van het aantal vragen en de discussie die op gang kwam. In de sessies leerde mensen over de neurowetenschap en de algemene concepten hier achter, waaronder pijn als waarschuwingssysteem, neurofysiologie en de rol van centrale sensitisatie en de mogelijkheid om de pijnervaring positief te beïnvloeden. Tijdens de sessies werden mensen gestimuleerd om over hun eigen pijnervaringen te reflecteren en te bespreken in de groep hoe zich dit verhoudt met de verkregen informatie.

De volgende metingen werden gedaan:

• Catastroferen van de pijn met de Pain Catastrophizing Scale (PCS)
• Kinesiofobie met de Tampa Scale for Kinesiophobia (TSK)
• Beperkingen door de pijn met de Pain Disability Index (PDI)
•  Kennis over de neurofysiologie achter de pijn met de Neurophysiology of Pain Questionnaire (NPQ)
• Fase van verandering met de Pain stages of change questionnaire (PSOCQ)

Resultaten

In totaal deden 65 mensen mee aan de studie. De gemiddelde leeftijd was 48,7 jaar en de meerderheid van de mensen was vrouw. De helft van de deelnemers was werkloos en tweederde rapporteerde dat hun pijn meer dan 5 jaar aanwezig was.

Na de interventie waren er significante verbeteringen te zien op alle pijngerelateerde uitkomsten, waaronder catastroferen, bewegingsangst en beperkingen door de pijn. De PNE-interventie verbeterde ook significant de kennis over pijn. De meerderheid van de deelnemers zaten in de contemplatiefase. Tijdens de interventie veranderde dit significant naar de fases van Actie en soms Behoud. Bij mensen in de Precontemplatiefase was een positieve associatie gevonden met pijncatastroferen. De Actie fase was negatief geassocieerd met kinesiofobie: de mensen die hoger scoorden op de Actie-subschaal hadden een vermindering van kinesiofobie. De mensen met lagere scores op de Actie-subschaal hadden een toename of geen verandering in kinesiofobie. Er werden geen andere significante resultaten gevonden ten aanzien van de fases van verandering.

Conclusie en opmerkingen

De auteurs concluderen dat na de interventie er verbeteringen waren te zien in catastroferen, bewegingsangst, ervaren beperkingen en kennis over neurowetenschap. Veranderingen in de fase van verandering waarin mensen waren, bleken voorspellend te zijn voor de veranderingen in klinische uitkomsten. Mensen in de precontemplatiefase scoorden hoger op pijn catastroferen en mensen in de actie fase scoorde lager op kinesiofobie.

Deze studie was een pragmatische studie waarbij mensen zelf konden bepalen of ze wel of niet deel namen aan de interventie. De kans is groot dat de mensen die kozen om deel te nemen al in de contemplatie fase zaten. Ook was er geen controlegroep, waardoor niet duidelijk is of de verbeteringen die te zien waren dat werkelijk door de interventie komen. Interessant is met name de associatie tussen de fases van verandering en de pijn gerelateerde uitkomsten. Al na één sessie waren er veranderingen te zien in de fases van verandering. Dat impliceert dat het leren over de pijn iemand bereidheid om te veranderen kan beïnvloeden.

De auteurs zien verschillende klinische implicaties vanuit deze studie. Mogelijk is het voor behandelaars belangrijk om vast te stellen in welke fase van verandering mensen zich bevinden, om zo de inhoud van de interventie individueel af te kunnen stemmen. Waarschijnlijk is hier een sessie over neurowetenschap ondersteunend in.