Acute peesruptuur tibialis posterior komt vaker voor dan gedacht

Van een enkelinversietrauma herstellen de meeste mensen zonder problemen, maar sommigen houden er blijvende klachten aan over. Een van de zeldzamere complicaties is een acute traumatische peesruptuur van de tibialis posterior (TP). Het grootste deel van de literatuur over peesrupturen van de tibialis posterior beschrijft een degeneratieve aandoening die gerelateerd is aan een minimaal of geen trauma. Bij deze patiënten is het verloop vrijwel altijd hetzelfde qua pijn, disfunctie en meestal unilaterale planovalgus deformiteit. Acute blessures aan de tibialis posterior pees worden maar in een beperkt aantal case reports beschreven, vaak gerelateerd aan traumatische dislocaties en enkelfracturen. Er zijn nog minder studies beschikbaar over een traumatische ruptuur bij een enkelinversietrauma. Hierdoor is er nauwelijks aandacht voor deze mogelijke ruptuur na een enkeltrauma, zijn er weinig diagnostische technieken, zijn behandelmogelijkheden niet specifiek en zijn uitkomstmaten subjectief en onzeker. In deze studie beschrijven de auteurs de incidentie, klinische presentatie, diagnostische voorspelbaarheid van MRI, operatieve mogelijkheden en postoperatieve uitkomsten van patiënten een acute TP-peesruptuur na een enkeltrauma.

Methode

In een retrospectieve studie werden patiënten met een acuut enkeltrauma in de 4 voorliggende jaren geselecteerd. Een aantal patiënten had aanhoudende pijn langs hun TP-pees. Alle patiënten kregen een compleet fysiek onderzoek en röntgenfoto’s werden opgevraagd. Alle patiënten werden conservatief behandeld. Als dit niet voldoende effectief was in het verminderen van de symptomen werd een MRI van de enkel gemaakt. Bij mensen die gedurende minstens 10 weken nog steeds onder meer aanhoudende mediale pijn hadden, pijn bij palpatie van de TP-pees en bij plantairflexie/eversie tegen weerstand hadden, werd operatief gekeken of de pees van de m. tibialis posterior aangedaan was. Bij een aanwezige ruptuur werd deze operatief hersteld. Postoperatief droegen de patiënten gedurende 2 weken een onbelaste spalk, daarna kregen voor een maand onbelast loopgips. Na 6 weken begon de toename in belasting onder begeleiding van een fysiotherapeut.
De VAS-schaal werd afgenomen voor de mate van pijn. De Foot Function Index (FFI)2 en American Orthopaedic Foot & Ankle Society (AOFAS) score werden afgenomen om uitkomstmaten van voet en enkel vast te leggen.

Resultaten

In de 4 jaar van de studie werden 1250 mensen met enkelbandletsel behandeld in het orthopedisch behandelcentrum, waarvan 13 patiënten uiteindelijk een tibialis posterior peesruptuur bleken te hebben na een acuut trauma. Dat komt neer op 1.04%. Van de 13 mensen waren 8 vrouw en 6 man. De gemiddelde leeftijd was 32,6 jaar, met een range van 15-51. Drie van de 13 hadden deltoid ligament instabiliteit en een voorgeschiedenis van instabiliteitsklachten. Vier van de 13 mensen hadden 6 maanden na de eerste operatie nog een revisie-operatie nodig. Van deze mensen waren er 4 beschikbaar voor follow-up metingen na 4 jaar. De gemiddeld VAS-score was 3,3, de score op de FFI-pijn 30,8 en op de FFI-beperkingen 25,8 en op de FFI-activiteit 21,5. Deze scores zijn op een 100-puntsschaal waarbij een hogere score hogere beperkingen betekent. De gemiddelde score op de AOFAS was 82,3 op een schaal tot 100 waarbij 100 geen klachten betekent.

Opmerkingen samenvatter

Hoewel een peesruptuur van de m. tibialis posterior relatief weinig voorkomt na acuut enkelbandletsel, komt uit deze cijfers naar voren dat het in 1 op de 100 gevallen ontstaat. Dit is dus wel iets om rekening mee te houden in de fysiotherapeutische praktijk, als de patiënt aanhoudende klachten ter hoogte van de tibialis posterior pees blijft houden. Daarbij gaat deze ruptuur vaak gepaard met andere letsels, zoals osteochondraal letsel (Osteochondritis Dissecans) en enkelinstabiliteit.