Actieve pauzes verminderen kans op rugklachten zonder verlies van productiviteit

Mensen die op kantoor werken, brengen vaak het grootste deel van hun dag zittend door. Als mensen langer dan een halve dag zitten hebben ze een vergroot risico op het ervaren van lage rugklachten. Mensen met lage rugklachten bewegen vaak afwijkend tijdens het zitten; ze bewegen minder en hebben grote en onregelmatige spinale bewegingen, in plaats van subtiele regelmatige bewegingen. De aanhoudende posturale belasting op de wervelkolom en lokale verhoogde spiertonus kunnen stijfheid vergroten, wat tot pijnklachten kan leiden.
Het nemen van pauzes wordt aangeraden om deze klachten te verlichten en te voorkomen. Pauzes kunnen actief of passief zijn. Bij passieve pauzes stoppen mensen even met hun taak, maar blijven ze in zittende positie. Bij actieve pauzes is er sprake van een verandering van houding, specifieke bewegingen of het doen van oefeningen. Het toepassen van actieve pauzes blijkt in de praktijk niet altijd te lukken, omdat werkgevers en werknemers bang zijn voor een vermindering van de werkproductiviteit.
Het doel van deze studie was om de effectiviteit te bepalen van pauzes op lage rugpijn, ongemak en werkproductiviteit bij kantoormedewerkers. Een secundair doel was om te bepalen wat voor soort pauzes het meeste effect hebben.

Methode

In deze systematische review werden klinische studies geïncludeerd die tussen 1980 en 2016 waren verschenen. Deze studies richtten zich op kantoormedewerkers of mensen die langere tijd achter computers werken. De studies moesten aspecifieke lage rugklachten, ongemak of productiviteit meten. De kwaliteit van het bewijs en sterkte van de aanbevelingen werden bepaald volgens de GRADE-richtlijnen (Furlan, 2015). Bij de analyse werden vier soorten pauzes onderscheiden:

1. Een actieve pauze met verandering van houding (gaan staan en doen van oefeningen)
2. Een actieve pauze zonder verandering van houding (oefeningen in de stoel)
3. Een passieve pauze (geen taken uitvoeren op de computer, maar wel blijven zitten)
4. Verandering van houding door staand computerwerk uit te voeren.

Resultaten

Er werden 8 gerandomiseerde klinische onderzoeken en 3 niet-gerandomiseerde klinische studies geïncludeerd. Tien daarvan hadden een hoge kwaliteit. De indelingen van de pauzes liep uiteen: de werkduur varieerde van 5 minuten tot 2 uur en de pauzes duurden 20 seconden tot 30 minuten

Effect op pijn

Twee studies onderzochten het effect van actieve pauzes op pijn. In één studie was er een significant effect van actieve pauzes met houdingsverandering op het verminderen van pijn. De andere studie onderzocht het effect van een actieve pauze zonder verandering van houding en vond geen significant effect op pijn.

Effect op ongemak

Negen studies richtten zich op ongemak in de lage rug, zoals stijfheid. Zeven studies van hoge kwaliteit vonden een significante verbetering van de klachten door pauzes vergeleken met de controlegroepen. De twee andere onderzoeken vonden geen significante verschillen.

Drie RCT’s vonden een positief effect door actieve pauzes met verandering van houding. Twee onderzoeken zagen een positief effect bij actieve pauzes zonder verandering van houding en twee andere vonden dit door een staande pauze te houden. Eén RCT vond geen effect van passieve pauzes.

Effect op productiviteit

Zes RCT’s van hoge kwaliteit, drie non-RCT’s en één RCT van lage kwaliteit bekeken het effect van de pauzes op de productiviteit. Alle tien de studies vonden geen effect van de pauzes op productiviteit, ongeacht hoe de pauze werd ingevuld.

Conclusies en opmerkingen

Pauzes tijdens het werk blijken de kans op rugklachten te verkleinen, zonder dat het ten koste gaat van de productiviteit. Dit werd aangetoond in klinische studies van hoge kwaliteit, alleen gezien het kleine aantal studies is de mate van bewijs niet heel sterk. Actieve rustpauzes met een verandering van houding lijken het meest effectief in het verminderen van pijn bij mensen met een kantoorbaan met lage rugpijn en voor het voorkomen van ongemak bij gezonde mensen.