Mindfulness training geeft grotere grijze stof dichtheid bij Parkinson patiënten

Langzaam maar zeker komt ook onderzoek naar de effecten van mindfulness training bij neurologische patiënten op gang. Het onderzoek van Pickut e.a. is het eerste onderzoek dat gunstige effecten van mindfulness training op de hersenen van parkinson patiënten aantoont. In dat onderzoek werden 27 patiënten met Parkinson random toegewezen aan een 8 weeks programma in mindfulness (N=14) of gebruikelijke zorg (N=13)  (Pickut et al., 2013). Beide groepen waren optimaal ingesteld qua parkinson medicatie. De 14 parkinson patiënten die het 8 weekse MBSR programma van Kabat-Zinn doorliepen hadden na afloop van het programma een grotere grijze stof dichtheid dan de gebruikelijke zorg groep in regionen die zowel bij parkinson als bij mindfulness meditatie betrokken zijn.

Toename in grijze stof dichtheid na MBSR:

• rechter amygdala. Interessant is dat een eerdere studie aantoonde dat een grotere grijze stof dichtheid in de amygdala geassocieerd was met minder amygdala activatie en minder bloeddruk stijging op een stress taak (Gianaros et al., 2008).
• bilaterale hypocampus. Een grotere grijze stof dichtheid in de hypocampus gunstig omdat eerdere studie bij parkinson juist een kleinere hypocampus aantoonde.
• linker en rechter caudate nucleus. De caudate nucleus is een belangrijke dopamine kern betrokken bij parkinson, en bovendien vaker in onderzoek in relatie met meditatie gebracht.
• linguale gyrus en cuneus in de linker occipitaal lob. Toename is hier gunstig want grijze stof verlies is in de occipitaal lobe aangetoond bij parkinson.
• linker thalamus. Grotere grijze stof dichtheid van de thalamus is in eerder onderzoek naar meditatie aangetoond.
• bilaterale temporo-parietale junctie. Grotere grijze stof dichtheid van de temporo-parietale junctie is in eerder onderzoek naar meditatie aangetoond.

Afname grijze stof dichtheid na MBSR:

• Cerebellum: de gebruikelijke zorg groep daarentegen had een groter grijze stof dichtheid na 8 weken dan de mindfulness groep in de anterior lob en dentate nucleus van de linker cerebellum. Het cerebellum bij parkinson kan een andere functie hebben dan normaal, dit om te compenseren voor de motorische en niet-motorische beperkingen bij parkinson. Na MBSR hadden de parkinson patiënten een minder dichte grijze stof dichtheid van bepaalde delen van de cerebellum. Mogelijk is dat omdat ze minder compensatie nodig hebben. Dit laatste rond het cerebellum is erg speculatief.

Het is de eerste studie die deze structurele veranderingen bij parkinson na MBSR aantoont.

Opmerking samenvatter
Mindfulness interventies kunnen prima naast reguliere fysiotherapeutische interventies ingezet worden. Het kan daarbij gaan om de klassieke formele zit- en lig mindfulness oefeningen, maar ook om mindful massage of mindful bewegen.

Geraadpleegde literatuur