Acceptatie na diagnose rheumatoïde arthritis voorkomt ontwikkelen depressie

Bij rheumatoïde arthritis heeft de combinatie van voortdurende pijn, stijfheid, gewrichtsbeschadigingen en invaliditeit grote sociale en psychische gevolgen. Patiënten zijn vaak niet in staat om hun dagelijkse routines uit te voeren. Ze hebben het gevoel de controle over hun leven kwijt te zijn vanwege de beperkingen die de ziekte met zich meebrengt en het flucturende en onvoorspelbare karakter van de ziekte. Ze vechten om de pijn onder controle houden wat vaak maar zeer matig lukt. Dit kan stress en depressieve gevoelens veroorzaken. Onder reumapatiënten komen relatief veel psychiatrische ziektebeelden voor. Depressie komt 2  tot 3 keer meer voor bij mensen met reuma dan bij gezonde mensen.

Acceptatie van de ziekte zorgt voor een beter functioneren zowel op emotioneel, fysiek en sociaal  vlak als op het gebied van werk, en leidt tot minder gebruik van de zorg. In deze studie hebben de auteurs als doelen gesteld om 1) pijn, fysieke beperking en depressie te onderzoeken tijdens het (quasi)-natuurlijk verloop gedurende de eerste twee jaar van de ziekte, 2) de associatie van acceptatie in het begin van de ziekte met pijn, fysieke beperking en depressie en 3) om de associatie tussen acceptatie en het toenemen van pijn, fysieke beperking en depressieve symptomen gedurende de eerste 2 jaar van de ziekte te onderzoeken.

Methode
Er werden 55 mensen geïncludeerd die 3 tot 6 maanden eerder gediagnosticeerd waren met rheumatoïde artritis. De metingen werden uitgevoerd op drie verschillende momenten; bij includering (dus 3 tot 6 maanden na de diagnose), na één jaar, en na twee jaar na de diagnose. De metingen werden uitgevoerd met de volgende meetinstrumenten:

• Pijn:  The Short-Form McGill Pain Questionnaire (MPQ, Melzack, 1987).
• Fysieke beperkingen: The Arthritis Impact Measurement Scale-2 (AIMS2, Brandão et al.). Alleen het onderdeel ‘fysieke functie’ van deze lijst werd gebruikt.
• Mate van depressie: The Depression, Anxiety and Stress Scale (DASS, Lovibond and Lovibond, 1995).
• Acceptatie: The Chronic Pain Acceptance Questionnaire (CPAQ, McCracken et al., 2004). Hierop wordt gemeten in hoeverre mensen pijn kunnen/willen accepteren en de mate van deelname in activiteiten.

Resultaten
Acceptatie speelde een rol in de beginmetingen van pijn, beperkingen en depressie. Acceptatie was significant geassocieerd met pijn tijdens de eerste meting. In de volgende twee jaar was die associatie er echter niet meer. Acceptatie was dus niet een significante voorspeller voor het verloop van de pijn. Patiënten met hogere scores op acceptatie rapporteerden minder fysieke beperkingen, maar ook op dit gebied was er geen significante associatie tussen de ontwikkeling van de fysieke beperkingen en acceptatie.  Acceptatie en depressie bleken wel sterk samen te hangen. Acceptatie had een invloed op de mate van depressie bij baseline, maar ook een significante negatieve associatie van ontwikkelen van depressie in de eerste twee jaar. Hoe hoger de mate van acceptatie, hoe minder sprake er was van depressieve gevoelens. Concluderend kunnen we dus stellen dat het niveau van acceptatie geen voorspellende waarde had op de ontwikkeling van pijn of fysieke beperkingen, maar wel op het ontwikkelen van depressie.

Opmerkingen samenvatter
Patiënten met rheumatoï de artritis zijn gebaat bij een open attitude ten aanzien van de ziekte. Mensen die erkennen dat ze pijn hebben en beperkt zijn, maar dit niet direct zien als een handicap lijken de mensen te zijn die meer voldoening uit hun leven halen. Volgens de auteurs zou een verklaring hiervan kunnen zijn dat mensen die accepteren dat ze pijn hebben en beperkt zijn meer mindful leven; ze leven meer in het ‘nu’ en in het moment, waardoor ze de waarde van andere dingen meer zien, zoals liefdevolle relaties met vrienden en familie. Dit is een aangrijpingspunt voor therapie; acceptatie vergroten, meer in het hier en nu leven, positieve dingen blijven zien en leren om te leven met het wisselende beeld, ondanks de ziekte met alle beperkingen die het met zich meebrengt.