Voorzichtige aanwijzingen dat mensen met hoge angstigheid trager herstellen na een milde stressor

Stressvolle situaties gaan gepaard met toename in angst en een scala van fysiologische veranderingen. Mensen verschillen echter in de sterkte van hun reactie patroon op stress. Voor een deel hangt dit samen van de mate van angstigheid als persoonlijkheidstrek. Bij een angstige geaardheid interpreteert men interne en externe stimuli eerder als bedriegend. Hoe logisch dit ook lijkt toch vinden studies soms wel en dan weer niet verschillen tussen hoog en laag angstige qua autonome en myogene stressreactie. Er zijn echter maar weinig studies die meer specifiek naar het herstel kijken. De auteurs verwachtten dat mensen die hoog scoren op angst als persoonlijkheidstrek trager fysiologisch herstellen na stress. Ze vermoeden dat mogelijke verschillen veroorzaakt worden door langer piekeren.

Methode
Aan dit onderzoek deden 109 mannelijke studenten mee. Via een vragenlijst rond angstigheid als persoonlijkheidstrek State-Trait Anxiety Inventory (STAI) werd het onderste en bovenste kwartiel geselecteerd. Zo kreeg men 28 mannen die laag scoorden en 31 mannen die hoog scoorden op angst als persoonlijkheidstrek.
De State-Trait Anxiety Inventory (STAI) kent twee versies : de persoonlijkheid versie werd voorafgaande aan het experiment afgenomen, de toestand versie direct voor en na het experiment. Ook werd er direct voor en na het experiment een VAS-angst afgenomen. En bovendien een VAS waarop men aangaf hoe negatief of positief de gedachten waren. Tevens werden met de Biopack MP 150 de volgende fysiologische parameters opgenomen: hartfrequentie, oppervlakte emg gastrocnemius en trapezius, huidgeleiding, en vinger temperatuur.
De controle taak en de stressvolle taak zijn het zelfde als in een eerder beschreven experiment. We citeren:

“Deze bestond uit de congruente Stroop color-word test. Hierbij moesten de proefpersonen een lijst van 100 woorden in normaal leestempo oplezen die een kleur uitdrukten, zoals de woorden rood, groen, blauw. De woorden waren in dezelfde kleur geprint als het woord uitdrukte. Na deze controletaak werd de angst toestand weer gemeten (STAI Y1) en volgde weer een drie minuten baseline meting. Vervolgens volgde de eerste stresstaak: incongruente Stroop color-word test. Daarbij moesten de proefpersonen zo snel mogelijk de kleur noemen waarin het woord gedrukt was, terwijl de betekenis van het woord een andere kleur aangaf. Twijfel of fouten werden met een hard geluid aangegeven. Bovendien was dit keer een videocamera duidelijk zichtbaar opgesteld om de uitvoering van deze test als het ware ‘publiek’ te maken”.

Resultaten
In zowel de lage als de hoge angst groep neemt de angst tijdens de stressvolle taak toe ten opzichte van de controle taak. In de hoge angst groep was zowel tijdens  de controle taak als tijdens de stresstaak de angst hoger. Er waren echter geen verschillen in herstel. Alleen de hoge angst groep rapporteert ook meer negatieve gedachten tijdens het herstel van de stress taak dan na de controle taak. Tijdens de stresstaak reageren de fysiologische parameters zoals verwacht, bijvoorbeeld toename hartfrequentie en emg, en afname vingertemperatuur. Tussen de hoge en lage angst groep is er echter geen verschil. Wat betreft herstel ziet men alleen een verschil optreden in de m gastrocnemius en de vingertemperatuur. De hoge angstgroep herstelde trager na deze milde stresstaak dan de lage angstgroep.

Opmerking samenvatter
De gedachte dat stressoren leiden tot een hogere psychologische stressreactie bij angstige persoonlijkheden dan bij niet angstige persoonlijkheden, klopt behoorlijk. Maar dit is minder duidelijk voor de fysiologische stressreactie. Ten aanzien van het herstel van de fysiologische stressreactie zijn er wel aanwijzingen dat de spierspanning in de m. gastrocnemius en de vingertemperatuur na stress trager herstellen bij mensen die angstig van aard zijn. Kortom, als (psychosomatisch) fysiotherapeut moet je open blijven staan voor het gegeven dat veel nog niet is aangetoond.