Valide classificatie van nociceptieve pijn, perifere neuropathische pijn en centrale sensitisatie pijn

Nociceptieve pijn (NP), perifere neuropathische pijn (PNP), en centrale sensitisatie pijn (CSP) worden gezien als drie te onderscheiden neurofysiologische mechanismen bij musculoskeletale pijn. Ze worden door sommige onderzoekers aanbevolen als een pijnclassificatiesysteem. Voor de toepasbaarheid van deze classificatie in de klinische praktijk is echter nog onderzoek nodig. De auteurs van dit artikel deden een onderzoek naar de discriminatieve validiteit van dit pijn classificatiesysteem. De onderzoekers keken of patiënten met lage rugpijn (+/- been pijn) die qua pijn onderverdeeld waren in één van deze drie mechanismen onderling verschilden qua ernst van de pijn, kwaliteit van leven, functionele beperkingen, angst, en depressie. De veronderstelling was dat op al deze variabelen patiënten met centrale sensitisatie pijn het slechts af waren, gevolgd door patiënten met perifere neuropathische pijn, en tot slot de patiënten met nociceptieve pijn.

Methode

Patiënten werden geworven in vier ziekenhuizen en twee eerstelijns fysiotherapie praktijken. Vijftien fysiotherapeuten verzamelden de data. De patiënten waren 18 jaar of ouder en verwezen met lage rugpijn (met/zonder been pijn). Exclusie criteria waren o.a. diabetes en neurologische aandoeningen. De uiteindelijke data-analyse werd uitgevoerd op 464 patiënten.
Metingen

• Pijnclasificatie: omdat er geen goudenstandaard is werden de patiënten op basis van klinische impressie na het fysiotherapeutisch onderzoek ingedeeld in NP PNP, of CSP, of gemixt.

• Pijnernst: Numerical Rating Scale pijn.
• Beperkingen: Roland Morris Disability Questionnaire (RMDQ: Roland, e.a., 2000)
• Gezondheidsgerelateerde Kwaiteit van leven: SF 36 (
• Angst en depressie: Hospital Anxiety and depression Scale (HADS Zigmind, e.a., 1983).

Resultaten

In dit onderzoek werd de gemixte pijngroep buiten beschouwing gelaten. Na classificatie door de fysiotherapeut ontstond de volgende verdeling.

• Nociceptieve pijn (NP): 55% van de patiënten
• Perifere neuropatische pijn (PNP): 22% van de patiënten.
• Centrale neuropatische pijn(CSP): 23% van de patiënten.

De ernst van de pijn liep op van NP, naar PNP, naar CSP. De onderlinge verschillen in ernst van de pijn waren statistisch significant en klinisch relevant: NP (gem 4,5), PNP (gem. 5,9), CSP (gem. 7,2). Dit patroon zag men ook ten aanzien van gezondheidgerelateerde kwaliteit van leven (fysieke component) en beperkingen in activiteiten. Ten aanzien van emotionele parameters (gezondheidgerelateerde kwaliteit van leven-menale component, angst en depressie) waren er vooral belangrijke significante verschillen tussen de patiënten met centrale sensitisatie pijn ten opzichte van de patiënten met perifere neuropathische pijn of nociceptieve pijn. Tussen de NP en de PNP waren er ook statistische significante verschillen tussen gezondheidgerelateerde kwaliteit van leven – mentale component, en depressie, maar waarschijnlijk niet klinisch relevant.

Opmerkingen samenvatter

Dit onderzoek geeft aanwijzigen dat patiënten indelen op basis van bovenstaande pijnclassificatie valide is. De patiëntengroepen die daarbij ontstaan verschillen onderling in ernst van de pijn, beperkingen, kwaliteit van leven, angst en depressie. De groep met centrale sensitisatie pijn is er in dat op zicht het slechtste aan toe, gevolgd door de groep met perifere neuropathische pijnen. Dit onderzoek maakt in dat kader ook duidelijk dat het ‘lijden’ in de groep met centrale sensitisatie pijn het grootst is, ook ten aanzien van de affectieve component in het lijden. Daarom is het belangrijk dat fysiotherapeuten  patiënten met centrale sensitisatie pijn kunnen herkennen en deze patiëntengroep vanuit een breed perspectief (biopsychosociaal) kunnen behandelen.