Mentale verbeelding helpt ouderen bij het opstarten en volhouden van fysieke training

De groep mensen van boven de 50 jaar is de snelst groeiende groep in de populatie. Het is ook de groep die het grootste risico heeft op het ontwikkelen van een chronische aandoening. Voor de fysieke en mentale gezondheid is het belangrijk om ook op latere leeftijd fysieke actief te blijven, maar helaas beweegt een groot deel van de ouderen te weinig.
Onderzoek toont dat verbeelding ingezet kan worden om de zelfregulatie ten aanzien van fysieke training te bevorderen. Het Appleid model of imagery use for exercise (Munroe-Chander, e.a., 2005) stelt dat mensen drie typen van verbeelding inzetten om hun fysieke training te ondersteunen.

• Uiterlijk verbeelding (Appearance imagery): verbeelden dat je door fysieke training er beter uitziet. Deze vorm van verbeelding verhoogt onder andere de intentie te gaan trainen.
• Energie verbeelding: verbeeldingen die afleiden en/of motiveren, en een gevoel van energie geven.  Deze vorm van verbeelding verhoogt de positieve gevoelens die fysieke training kan geven, zoals vitaliteit, rust, en positieve betrokkenheid.
• Techniek verbeelding: verbeelden van (het leren van) de correctie uitvoering. Deze vorm van verbeelding verhoogt onder andere het zelfvertrouwen dat men de elementaire onderdelen van de fysieke training kan uitvoeren, waaronder ook het juiste tempo houden en jezelf niet overtrainen.

Veel onderzoek naar het inzetten van verbeelding ter ondersteuning van fysieke training is bij jongeren uitgevoerd. De auteurs van dit artikel willen onderzoeken op welke wijze ouderen verbeelding inzetten. Hoewel alle drie de vormen van verbeelding de training kunnen ondersteunen is bij jongeren vooral uiterlijk verbeelden belangrijk. De vraag is of dit ook voor ouderen geldt. Mogelijk dat zij meer belang hechten aan energie verbeelding.

Methode
Aan dit onderzoek deden 499 volwassenen (> 50 jaar) mee die aangaven zich minimaal 1x per week 30 minuten matig intensief in te spannen.

Meetinstrumenten

• Fysieke training verbeelding: Excercise Imagery Questionnaire (EIQ, Hausenblas, e.a. 1999).
• Hoeveelheid  fysieke training: Leisure-time exercise questionnaire (Godin, e.a., 1985).
• Subjectieve vitaliteit: Subjective Vitality Scale (Ryan, e.a., 1997).
• Fysieke zelfwaarde: aangepaste versie van de subschaal van de Physical Self-Perception Profle (PSPP: Fox, e.a.a, 1989).

De 50-plussers werden in clubs en ontmoetingscentra benaderd. De vragenlijsten werden ter plekke ingevuld.

Resultaten
Alleen energie verbeelding was significant gecorreleerd met de hoeveelheid fysieke training. Bovendien bleek er een rechtstreeks verband te zijn tussen het inzetten van energie verbeelding en subjectieve vitaliteit. Uiterlijke verbeelding en techniek verbeelding hadden een rechtstreeks verband met fysieke zelfwaarde.

Opmerking samenvatter
Fysiotherapeuten kunnen ouderen helpen verbeelding in te zetten om hun fysieke training te ondersteunen. Dit correlatie onderzoek suggereert dat vooral energie verbeelding belangrijk is om de trainingstrouw te ondersteunen. Dit in tegenstelling tot jongeren waar uiterlijke verbeelding vooral de trainingstrouw bevordert. Voor het bevorderen van subjectieve vitaliteit en fysieke zelfwaarde zijn alle drie de vormen van verbeelding belangrijk.
Binnen de module Sportpsychologie van PsychFysio opleidingen wordt ruim aandacht gegeven aan het inzetten van mentale verbeelding ter ondersteuning van de revalidatie.